Bezpieczeństwo w otoczeniu robota przemysłowego - cz. 3
- Wojciechowski Łukasz
- Kategoria: Logistyka
Roboty przemysłowe bardzo często wchodzą w skład tzw. układów zrobotyzowanych, które obok właściwego robota mogą zawierać także: dodatkowe elementy robocze, urządzenia i czujniki umożliwiające lub ułatwiające pracę oraz interfejs oddziałujący na pracę robota i monitorujący prawidłowy przebieg wykonywanych zadań. Dlatego też, obok szeregu wytycznych dotyczących bezpiecznego projektowania i wykonawstwa samego robota (Bezpieczeństwo w otoczeniu robota przemysłowego - cz. 2, Logistyka 3/2003) należy pamiętać również o pozostałych elementach układu zrobotyzowanego.
Bardzo istotny aspekt podczas projektowania układu zrobotyzowanego stanowi bezpieczne rozmieszczenie poszczególnych jego elementów. Należy, zatem zapobiegać wszystkim ewentualnym kolizjom pomiędzy ruchomymi częściami robota, a innymi, stałymi lub ruchomymi obiektami znajdującymi się w jego przestrzeni chronionej. Dotyczy to zarówno elementów konstrukcyjnych pomieszczenia, w którym pracuje urządzenie, czyli np. słupów nośnych, belek sufitowych czy stropowych, ścian, ogrodzeń itp. jak i wszelkich przewodów dostarczających energię elektryczną oraz inne media. Prawidłowość ta nie dotyczy urządzeń współpracujących z układem zrobotyzowanym wewnątrz jego przestrzeni chronionej i niezbędnych do realizacji wykonywanego procesu produkcyjnego. Takimi urządzeniami mogą być nie tylko stoły ustawcze, obrabiarki numeryczne, przenośniki itp., ale również szafy sterownicze. Szafy takie z reguły umieszcza się poza przestrzenią chronioną, ale w specyficznych sytuacjach (np. związanych z brakiem miejsca) dopuszcza się ich lokalizację wewnątrz. W takich przypadkach usytuowanie i zamocowanie szaf oraz prawidłowe funkcjonowanie urządzenia ochronnego powinny zapewniać maksymalne bezpieczeństwo podczas ich obsługi. Podobną procedurę przyjmuje się, gdy część czynności związanych z obsługą robota musi być wykonana ręcznie. Takimi czynnościami mogą być, np. operacje rozładunkowo-załadunkowe. W takim przypadku należy po pierwsze maksymalnie ograniczyć dostęp operatora wraz z urządzeniem załadowczym do przestrzeni zastrzeżonej i maksymalnej pracującego robota, a po drugie wyposażyć przestrzeń, na której mają miejsce operacje wykonywane ręcznie w odpowiednie urządzenia zabezpieczające np. ograniczniki mechaniczne, wspominane już w drugiej części artykułu.
Wszystkie elementy robocze układu zrobotyzowanego powinny zostać tak zaprojektowane i wykonane, aby nie powodowały zagrożenia w przypadku awarii zasilania. Dlatego też, przerwanie dopływu energii nie może powodować zwolnienia obciążenia, a siły statyczne i dynamiczne wywołane obciążeniem i elementami roboczymi muszą mieścić się w zakresie udźwigu i własności wytrzymałościowych robota. Podobnie jak w przypadku samego robota, również układ zrobotyzowany powinien zostać wyposażony w urządzenie stopu awaryjnego, czyli urządzenie umożliwiające natychmiastowe zatrzymanie pracy i odcięcie źródeł zasilania w momencie zaistnienia sytuacji niebezpiecznej. Ponowne uruchomienie układu zrobotyzowanego wymagać powinno ponownego załączenia układu stopu awaryjnego.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 4/2003.