Standardy EAN-UCC w rozwiązaniach logistycznych - przykłady wdrożeń

Referat został zaprezentowany na Polskim Kongresie Logistycznym "Logistics 2000 - Wyjść naprzeciw logistycznym wyzwaniom XXI wieku". Poznań 1-2 czerwca 2000 r.

W pierwszej części artykułu zwrócono uwagę na znaczenie standardów w logistyce oraz zaprezentowano rozwiązania oferowane w ramach międzynarodowego systemu EAN-UCC. W drugiej części przedstawione zostały trzy przykłady wdrożeń opartych na standardach EAN-UCC w różnych obszarach logistyki: w dystrybucji towarów mrożonych, w zarządzaniu łańcuchem dostaw leków w szpitalu oraz we wspólnym zarządzaniu zapasami przez producenta i dystrybutora.

Czy w logistyce potrzebne są standardy?
Problem stosowania standardów identyfikacyjnych w logistyce ma coraz większe znaczenie także i w Polsce. Dotyczy to przedsiębiorstw, które przeszły już etap wewnętrznej restrukturyzacji i zaczynają szukać możliwości usprawnienia przepływu materiałów i informacji w swoim otoczeniu. Niestety nie można skutecznie wdrażać rozwiązań z zakresu zarządzania łańcuchem dostaw bez jednolitego, zharmonizowanego systemu identyfikacji i wymiany informacji. Przekonali się o tym spedytorzy i dostawcy usług logistycznych w Europie, którzy współpracując z wieloma klientami mają na co dzień do czynienia z różnorodnymi systemami funkcjonującymi wewnątrz jednej firmy lub korporacji. Większość z tych systemów może być zastosowana wyłącznie między określonymi partnerami, co powoduje, że wdrażane rozwiązania obejmują jedynie niektóre ogniwa łańcucha dostaw. Problem ten nie pozostał niezauważony przez międzynarodowe organizacje standaryzujące m.in. CEN, który w tej dziedzinie opracował już wiele norm.
Do nich należą:
- EN 1571:1996 Kody kreskowe - Identyfikatory danych
- EN 1572:1996 Kody kreskowe - Identyfikator jednostki logistycznej
- EN 1573:1996 Kody kreskowe - Wielobranżowa etykieta transportowa

Normy te znacznie ograniczają liczbę różnych wariantów identyfikacji, a także podają sposób na jednoczesne ich stosowanie bez ryzyka zdublowania się identyfikatorów. W praktyce jednak nawet ta ograniczona liczba rodzi wiele problemów, co pociąga za sobą konieczność wyboru jednego rozwiązania dla określonej grupy współpracujących ze sobą partnerów biznesowych. Najlepiej, aby rozwiązanie takie nie ograniczało się wyłącznie do jednej określonej branży, było standardem otwartym, ogólnie znanym i powszechnym, gdyż upraszcza to proces wdrożenia oraz sprzyja rozszerzaniu się kręgu użytkowników. Przykładem takiego podejścia jest decyzja Europejskiego Stowarzyszenia Spedytorów i Usługodawców Logistycznych (ang. Freight Forward Europe FFE) odnośnie do wdrażania standardów EAN-UCC. Mr Hakan Larson, Przewodniczący FFE tak wyjaśnia tę decyzję:
- Freight Forward Europe zdecydowało się popierać standardy EAN-UCC ponieważ obecnie prawie żaden produkt nie trafia do detalu bez identyfikatora EAN-UCC i z tego powodu FFE jest przekonana, że był to oczywisty wybór jako standardu identyfikacyjnego dla logistycznej części łańcucha dostaw. Jasno zdefiniowana i standardowa, globalna struktura kodu logistycznego EAN-UCC umożliwia zapewnienie integralności danych, co jest konieczne w łańcuchu dostaw.

Na czym polega system EAN-UCC?
System EAN-UCC funkcjonuje na rynkach światowych już od ponad 25 lat. Obecnie ponad 800 tys. przedsiębiorstw z całego świata korzysta z niego poprzez sieć 94 krajowych organizacji. W Polsce stowarzyszenie jest reprezentowane przez Centrum Kodów Kreskowych - EAN Polska w Instytucie Logistyki i Magazynowania od 1990 roku.
Rozwijany nieustannie system to zbiór wielobranżowych standardów identyfikacyjnych i komunikacyjnych, przeznaczonych dla procesów logistycznych realizowanych w ramach łańcucha dostaw i obsługi administracyjnej. Pozwala on przedsiębiorstwom zbudować efektywny system komunikacji integrujący wszystkich partnerów handlowych w łańcuchu dostaw, od producenta poprzez hurtownika i dystrybutora do detalisty lub ostatecznego klienta. Umożliwia monitorowanie ruchu towarów i ich lokalizację oraz ułatwia elektroniczną gospodarkę. Standardy oferowane w ramach systemu można podzielić na trzy grupy:
- standardowa identyfikacja jednostek handlowych, logistycznych (transportowych) i lokalizacji (fizycznych, funkcjonalnych i prawnych)
- standardowe symboliki kodów kreskowych do przedstawiania danych (EAN-13, UCC/EAN-128, ITF-14)
- standardowe komunikaty EDI (EDIFACT/EANCOM).

Najistotniejszym elementem integrującym wszystkie standardy jest jednolity sposób wprowadzania danych (przedstawionych w postaci nieznaczących identyfikatorów), które są przekazywane pomiędzy użytkownikami przy pomocy kodów kreskowych i EDI. Przy założeniu otwartości i globalności, system EAN-UCC oferuje spójne podejście do identyfikacji i komunikacji, stawiając sobie w ten sposób za cel stworzenie i rozwijanie wspólnego języka dla szeroko rozumianego biznesu.