Technologia i logistyka transportu a dynamika przestrzeni ekonomicznej miasta
- Rzeczyński Bernard
- Kategoria: Transport i spedycja
W przestrzeni osadniczej miasta są zwornikami sieci drogowych, których trwałość topologiczna potwierdza ich kształtowanie pod wpływem dążenia do minimalizacji nakładów transportowych. Podstawowy kręgosłup drogowy miasta jest odbiciem przebiegu głównych traktów zamiejskich. W rozplanowaniu miasta wyznacza on podstawowe kierunki, zasięg i obszary zagospodarowania urbanistycznego, a stosowane środki i technologie transportu delimitują penetrację logistyczną przez człowieka swego otoczenia.
Miasto w retrospektywie kulturowo-ekonomicznej
Miasto jest wytworem przeobrażeń cywilizacyjnych w osadnictwie, wynikających z przesłanek politycznych i ekonomicznych, respektujących postępujący społeczny podział pracy. Miasta od zarania były osiedlami o ludności zatrudnionej wyłącznie lub przeważnie w zawodach pozarolniczych. Struktury organizacyjne, przestrzenne i ekonomiczne miast bywają na ogół wiernym odbiciem epoki, w której powstały i funkcjonowały.
Każde miasto podlega procesowi ciągłych przemian. Zmienia się ono jako całość, ulegają zmianom jego elementy i relacje między nimi. Miasto powstaje, rozwija się, przechodzi okresy kryzysów i regresu, wreszcie czasami ginie. Rozwój miasta jest więc procesem ciągłym. Nie istnieje zatem stan docelowy, do którego by miasto dążyło. Każdy stan osiągnięty jest stanem przejściowym, stanowiącym podstawę następnego etapu rozwoju.
Każde miasto ma również tendencję do powiększania się. Przez długi czas i niemal wyłącznie, miasta rozrastały się żywiołowo, w sposób anarchiczny, czyli tak jak mieszkańcom było wygodniej oraz odpowiednio do ich możliwości ekonomicznych i dostępnych technologii transportowych. Rozróżnia się dwa główne sposoby tego rozrostu:
- aglutynacja, czyli dolepianie dalszego ciągu miasta do części już istniejącej, wiodąca do wykształcenia się gwiaździstego układu urbanistycznego, rozwijanego wzdłuż ważnych traktów transportowych ze stopniowym zagospodarowywaniem terenów międzytraktowych i prowadząca w rezultacie do odtworzenia planu miasta pierwotnego w większej skali przestrzennej
- rozwój policentryczny będący przeciwieństwem aglutynacji, polegający na wykształceniu układu urbanistycznego poprzez powstanie nowego miasta obok dawnego, założenie dzielnicy handlowej przy stacji kolejowej lokalizowanej poza miastem bądź często przylegle rozwijanej dzielnicy przemysłowej z korzystnym transportowo położeniem względem miasta istniejącego i stopniowym zrastaniem się tych jednostek z tym miastem.
- aglutynacja, czyli dolepianie dalszego ciągu miasta do części już istniejącej, wiodąca do wykształcenia się gwiaździstego układu urbanistycznego, rozwijanego wzdłuż ważnych traktów transportowych ze stopniowym zagospodarowywaniem terenów międzytraktowych i prowadząca w rezultacie do odtworzenia planu miasta pierwotnego w większej skali przestrzennej
- rozwój policentryczny będący przeciwieństwem aglutynacji, polegający na wykształceniu układu urbanistycznego poprzez powstanie nowego miasta obok dawnego, założenie dzielnicy handlowej przy stacji kolejowej lokalizowanej poza miastem bądź często przylegle rozwijanej dzielnicy przemysłowej z korzystnym transportowo położeniem względem miasta istniejącego i stopniowym zrastaniem się tych jednostek z tym miastem.
Industrializacja gospodarki zapoczątkowana w wieku XVIII, dynamizuje urbanizację, która stanowi proces społeczny i kulturowy, wyrażający się ogólnie w rozwoju osadnictwa miejskiego, we wzroście liczby miast, powiększaniu się obszarów miejskich, zwiększaniu się udziału ludności miejskiej w całości zaludnienia określonego regionu i w płaszczyźnie ekonomicznej.
Dyrektywa funkcji miasta
Urbanistyczna dyrektywa kulturowo-ekonomicznej funkcji miasta, syntetycznie sformułowana w Karcie Ateńskiej - dokumencie IV Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej w Atenach w 1933 r. brzmi:
miasto = mieszkanie + praca + wypoczynek + usługi komunalne + komunikacja, przy czym ‘komunikacja’ rozumiana infrastrukturalnie i logistycznie warunkuje realizację wszystkich pozostałych funkcji miasta, zarówno w systemie więzi wewnętrznych jak i więzi zewnętrznych z otoczeniem.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 2/2004.
Ostatnio zmieniany w piątek, 09 marzec 2007 11:43
Zaloguj się by skomentować