Jak skutecznie ubezpieczyć towar podczas transportu?

Przedsiębiorcy oraz producenci często zadają sobie pytanie, czy ubezpieczać dodatkowo towary na czas przewozu. Pewne jest, że w dzisiejszych czasach każdemu z tych podmiotów zależy zarówno na czasie, jak i na kosztach związanych z przemieszczeniem przesyłki z jednego miejsca do drugiego. Trzeba jednak pamiętać o tym, że najważniejszym elementem całego procesu przemieszczania towaru jest to, aby przesyłka dotarła do miejsca przeznaczenia kompletna i bez uszkodzeń. Nie da się jednak całkowicie wyeliminować ryzyka utraty towaru, bądź utraty jego wartości podczas transportu, można jednak dokonać jego transferu na inny podmiot, jakim jest ubezpieczyciel.

Ubezpieczenie przewoźnika vs. Ubezpieczenie Cargo
Duża część klientów firm transportowych nie zdaje sobie sprawy z faktu, że zlecenie przewozu zewnętrznej firmie nie oznacza wcale automatycznego transferu całego ryzyka. Rolą profesjonalnego przewoźnika jest wyjaśnienie klientowi zasad funkcjonowania przepisów transportowych oraz wynikających z nich konsekwencji, tak aby obie strony mogły być całkowicie spokojne w sytuacji jeśli dojdzie do powstania jakiejkolwiek szkody, bądź utraty ładunku.
   Przepisy regulujące krajowy oraz międzynarodowy transport przedmiotowy to Prawo Przewozowe oraz Konwencja CMR. Zgodnie z ich zapisami przewoźnik nie odpowiada za szkody spowodowane okolicznościami, których nie mógł uniknąć, ani następstwom których nie mógł zapobiec. Nie odpowiada też za szkody powstałe z przyczyn nie wywołanych winą przewoźnika lub wynikające z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej. Należy również pamiętać o ograniczeniu odszkodowania, które w wielu przypadkach jest znacząco niższe niż wartość przewożonego ładunku.
   Biorąc to wszystko pod uwagę, musimy mieć świadomość, że może pojawić się sytuacja, w której pomimo całkowitej utraty lub uszkodzenia przesyłki, odpowiedzialność przewoźnika nie zadziała. W takich okolicznościach może okazać się, że klient nie otrzyma żadnego odszkodowania lub otrzyma, ale w kwocie znacznie niższej niż sama wartość towaru.
   Rozważanie najgorszego scenariusza nie jest nigdy przyjemne, jednak rolą odpowiedzialnego przewoźnika jest dołożenie wszelkich starań, aby transport przebiegał sprawnie i bezpiecznie. Powinniśmy wiedzieć, że każda polisa ubezpieczeniowa chroni ubezpieczonego, a więc właściciela polisy. W konsekwencji polisa odpowiedzialności cywilnej przewoźnika bądź spedytora ma na celu ochronę interesów tychże podmiotów, a nie ochronę interesów właścicieli towarów. Troska o najlepszy interes klienta w przypadku DSV oznacza rzetelne informowanie o potencjalnych ryzykach i konsekwencjach nieprzewidzianych komplikacji oraz pomoc w zabezpieczeniu się przed nimi. Najlepszym sposobem takiej ochrony rekomendowanym przez DSV jest wykupienie przez klienta ubezpieczenia Cargo.

Jak działa ubezpieczenie?
Przykład 1: Wyobraźmy sobie sytuację, w której zlecamy dostawę wyrobów kosmetycznych na trasie z Włoch do Polski. Transport zrealizowany jest przez profesjonalnego przewoźnika. Na żadnym etapie transportu nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości związanych ze stanem przesyłki. Jednak już po rozładunku i po jej rozpakowaniu i przeliczeniu okazuje się, że nastąpiła kradzież części towaru. Śledztwo Policji w sprawie wykrycia ewentualnych sprawców kradzieży zostaje umorzone z powodu nie wykrycia takowych.
Mechanizm ubezpieczenia: Z powodu braku wykrycia sprawców potencjalne nasze roszczenie do przewoźnika o zwrot wartości utraconego towaru będzie bezskuteczne. Stanie się tak niezależnie od tego czy roszczenie skierujemy bezpośrednio do przewoźnika, spedytora, czy do ubezpieczycieli, u których zaaranżowane zostały ich polisy odpowiedzialności cywilnej. W takim wypadku jedyną szansę na odzyskanie utraconych kosztów, i to w pełnej wartości, daje nam ubezpieczenie Cargo.

Przykład 2: Przewoźnik podjął przesyłkę celem do dostarczenia klientowi. Pogoda w ciągu dnia uległa załamaniu i zaczął padać deszcz z gradobiciem. Kule gradu spadające z wielką siłą na plandekę samochodu wiozącego towar uszkodziły ją, a zawartość przesyłki ulega zniszczeniu poprzez zamoczenie.
Mechanizm ubezpieczenia: Tego typu zdarzenie zostało spowodowane przez siłę wyższą, w związku z czym przewoźnik nie będzie odpowiadał za jego skutki. Ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika nie pokrywają bowiem szkód powstałych w wyniku działania siły wyższej. Pomimo tego, że towar nie nadaje się do dalszego użytku a klientowi nie przysługuje prawo do zwrotu wartości uszkodzonego mienia. Pozostaje on tym samym bez możliwości uzyskania rekompensaty finansowej od przewoźnika, spedytora bądź od ich ubezpieczycieli. Sytuacja wyglądałaby inaczej, gdyby nadawca towaru ubezpieczył towar, korzystając z ubezpieczenia Cargo.

Przykład 3: Przewóz dotyczy przesyłki zawierającej 15 laptopów z Polski do Niemiec, każdy z nich o wartości 3500 złotych. Łączna waga towaru to 30 kg. W momencie dostawy przesyłki do odbiorcy okazuje się, że przewoźnik niewłaściwie zabezpieczył przesyłkę na przestrzeni ładownej pojazdu, w wyniku czego paleta uległa przesunięciu, kartony zgnieceniu, a w konsekwencji uszkodził się także sprzęt znajdujący się wewnątrz.
Mechanizm ubezpieczenia: Odbiorca stwierdza, że 4 laptopy nie nadają się do użytku, w związku z tym zgłasza reklamację o zwrot ich wartości w wysokości 14 000 złotych. Reklamacja jest jak najbardziej zasadna, dlatego też przewoźnik musi uznać roszczenie klienta zgodnie z zasadami Konwencji CMR. Nieprzyjemne będzie nasze zaskoczenie, kiedy okaże się, że przyznane odszkodowanie wyniesie ok. 350 złotych, gdyż taką granicę odpowiedzialności przewoźnika wyznacza art. 23 Konwencji CMR. Pomimo uznania reklamacji, straty są wielokrotnie większe niż uzyskane odszkodowanie, wobec tego klient jest niezadowolony z usług tego przewoźnika. Z punktu widzenia prawa przewoźnik postąpił w sposób właściwy, co więcej - zrekompensował straty w zakresie w jakim był do tego zobowiązany. Niestety takie sytuacje zdarzają się najczęściej, stanowiąc tym samym podstawowy argument do tego, aby zabezpieczać przewożone mienie poprzez wykupienie polisy Cargo na czas transportu.

Jak być bezpiecznym?
Powyższe przykłady pokazują jak ważne jest zapewnienie właściwej ochrony ubezpieczeniowej transportowanego towaru. Kluczowe znaczenie przy doborze odpowiedniego zabezpieczenia na czas transportu będzie zatem miał jak najszerszy zakres ryzyk ujętych w polisie. Takie pokrycie daje właśnie ubezpieczenie Cargo. Wykazanie faktu powstania szkody będzie w tym przypadku wystarczające do uzyskania odszkodowania w pełnej wartości ubezpieczonego towaru. Nie ma też znaczenia, czy przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkodę, czy nie. Ponadto w przypadku ubezpieczenia Cargo droga dochodzenia roszczeń i wypłaty odszkodowania jest krótsza, niż w przypadku zwykłego ubezpieczenia, co pozwoli Klientowi nie tylko na minimalizację straty, ale również na zaoszczędzenie czasu na żmudnym dochodzeniu roszczeń z przewoźnikiem. Podsumowując - przezorny zawsze ubezpieczony.

                                                                                                                                 Anna Kowalska-Zientek
                                                                                                                                 lider Zespołu Operacyjnego 
                                                                                                                     Obsługi Ubezpieczeń i Reklamacji w DSV Road