Zwiększenie odpowiedzialności nierzetelnych dłużników

Odpowiedź eksperta: W celu zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, zapewnienia właściwego funkcjonowania rynku, wspierając tym samym konkurencyjność, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw, prawodawca zdecydował się na wprowadzenie przepisów rangi ustawowej.

Dotychczasowa regulacja
Podstawą wystawianych not za nieterminowe zapłacenie faktury była do tej pory Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Powyższa ustawa znajdowała zastosowanie do transakcji handlowych, a więc umowy, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością (np. umowa przewozu albo spedycji).
Uprawnieniem wierzyciela była możliwość zwrotu kosztów odzyskiwania należności. Wierzycielowi od dnia nabycia uprawnienia do odsetek przysługiwała od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiąca rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Innymi słowy, jeżeli dłużnik pozostawał w zwłoce nawet jeden dzień, wierzycielowi przysługiwało prawo do zwrotu zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności w wysokości 40 euro.
Zwrot kosztów mógł obejmować kwotę przewyższającą 40 euro, jednakże w tym przypadku to na wierzycielu ciążył obowiązek uzasadnienia poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.

Nowe, większe kwoty zryczałtowanej rekompensaty
Wraz z wejściem w życie nowelizacji przepisów ustawy (zmieniła się również nazwa na "Ustawę o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych") sytuacja wierzyciela uległa poprawie poprzez zwiększenie kwoty rekompensaty za koszty odzyskiwania należności odpowiednio do:
70 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5 tys. złotych, ale niższa niż 50 tys. złotych;
100 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 tys. złotych;
Dotychczasowa kwota 40 euro pozostała w przypadku, gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5 tys. złotych.
Dodatkowo należy pamiętać, iż zgodnie z art. 13 ustawy postanowienia umowy wyłączające lub ograniczające uprawnienia wierzyciela, albo obowiązki dłużnika na przykład w zakresie zwrotu zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności są nieważne, a zamiast nich stosuje się przepisy ustawy.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Stan prawny publikacji (data): 2020-01-03