Interoperacyjność transportu kolejowego w krajach Unii Europejskiej - wybrane aspekty
- Szkopiński Janusz, Jacyna Marianna
- Kategoria: Transport i spedycja
Przystąpienie państw członkowskich do UE, na mocy traktatów międzynarodowych, zobowiązuje poszczególne państwa do transpozycji zapisów dyrektyw i rozporządzeń Unii Europejskiej do swojego prawa krajowego. Utworzenie wspólnego rynku przewozów i usług w transporcie kolejowym jest wprowadzane na mocy dyrektyw i rozporządzeń Komisji i Rady Europejskiej. Jednym z ważniejszych aktów prawnych w tym obszarze jest dyrektywa nr 2008/57/WE, tzw. dyrektywa interoperacyjności, która uregulowała zapisy dotyczące integracji sieci kolejowych poszczególnych państw UE poprzez wdrażanie wymagań zasadniczych interoperacyjności.
Interoperacyjność transportu kolejowego ma na celu otwarcie rynku przewozów kolejowych oraz zwiększenie możliwości przenikania się środków transportu kolejowego między systemami kolei poszczególnych państw Unii Europejskiej. Ze względu na specyfikę funkcjonowania kolei w każdym z państw UE zagadnienie to jest złożonym problemem decyzyjnym.
W związku z koniecznością implementacji prawa UE do ustawodawstwa krajowego, w Polsce w roku 2011 r. została zmieniona ustawa o transporcie kolejowym, w której uwzględniono warunki dotyczące interoperacyjności (2008/57/WE). Wprowadziła ona również obowiązek wdrożenia interoperacyjności na całej sieci kolejowej (z wyłączeniem niektórych linii kolejowych dedykowanych wyłącznie dla ruchu lokalnego), co rozszerzyło zakres geograficzny stosowania interoperacyjności również poza korytarze TEN-T.
Czas, w którym realizowana ma być zmiana istniejącego systemu kolejowego na system w pełni zgodny z wymaganiami zasadniczymi interoperacyjności, nazwany został okresem "migracji" i stanowi czas, w którym każda modernizacja lub odnowa istniejącej infrastruktury, lub suprastruktury kolejowej wymaga rozważenia możliwości wdrożenia wymagań TSI (Techniczne Specyfikacje Interoperacyjności).
Stan, pojęcie i zakres obszarowy uzyskania interoperacyjności
Geneza pojęcia interoperacyjności wywodzi się z systemów informatycznych, gdzie interoperacyjność rozumiana jest jako proces mający na celu doprowadzenie do ujednolicenia systemów, procedur i kultury organizacji w taki sposób, aby zmaksymalizować możliwości wymiany oraz ponowne wykorzystanie informacji zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Pojęcie interoperacyjności jest konsekwencją pojawienia się oczekiwań klientów w zakresie uzyskania zgodności urządzeń i systemów informatycznych w celu zwiększenia dostępności i atrakcyjności produktu.
Definicja interoperacyjność w terminologii kolejowej została podana w dyrektywie 2008/57/EC, transponowana do ustawy o transporcie kolejowym (Art. 4.) definiuje: interoperacyjność systemu kolejowego jako zdolność systemu kolei do zapewnienia bezpiecznego i nieprzerwanego ruchu pociągów, spełniającego warunki techniczne, ruchowe, eksploatacyjne i prawne, których zachowanie zapewnia dotrzymanie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei i umożliwia efektywne poruszanie się po transeuropejskiej sieci kolejowej.
Cały artykuł jest dostępny poniżej w formacie PDF.
Źródło: Czasopismo Logistyka