Przewozy intermodalne w Polsce na tle przewozów w Unii Europejskiej

Rozwój transportu zbliża do siebie rynki, umożliwia zwiększenie produkcji, a więc poprzedza wzrost gospodarczy. Aktywizuje też tereny wokół jego infrastruktury. Wzdłuż dróg i węzłów powstają nowe zakłady przemysłowe oraz obszary gospodarczo-usługowe. Rozwinięty oraz sprawny transport jest więc warunkiem i czynnikiem dynamizującym wzrost gospodarczy. Z kolei brak rozwiniętej infrastruktury może być też czynnikiem hamującym. Rozwój transportu jest możliwy dzięki inwestycjom, zarówno w modernizację już istniejącej infrastruktury, jak i budowę nowych obiektów infrastrukturalnych. Powstawanie nowoczesnej infrastruktury powinno wyprzedzać potrzeby transportowe. Wynika to między innymi z długiego okresu powstawania obiektów infrastrukturalnych. Pojawienie się nowej technologii transportowej, w której zastosowano odporną na warunki atmosferyczne jednostkę transportową wielokrotnego użytku, wprowadziło znaczące zmiany do procesów transportowych. Rozwój konteneryzacji umożliwił integrację różnych gałęzi transportu pod względem technicznym, technologicznym i organizacyjnym. Dzięki konteneryzacji zmianie uległa forma budowanych łańcuchów dostaw. Korzyści płynące z tego rozwiązania bardzo szybko dostrzegli uczestnicy procesów transportowych. Od roku 1956, kiedy to pierwszy kontenerowiec (statek "Ideal X") przepłynął z Newark do Hudson z ładunkiem 58 kontenerów, następuje dynamiczny rozwój tej formy transportu. W 1966 roku pierwszy statek kontenerowy dotarł do Europy. Był to "Fairgrand" i wpłynął do portu w Bremie z ładunkiem 226 kontenerów. Rozpoczęła się wówczas era budowy statków służących tylko i wyłącznie do transportu kontenerów, przynosząca zarazem zmiany wpływające na potrzebę budowy i udoskonalania urządzeń przeładunkowych oraz terminali do obsługi ruchu kontenerowego.

Początkowo ta forma transportu musiała pokonać wiele trudności technicznych i technologicznych, na przykład trudności związane ze standaryzacją wymiarów jednostki kontenerowej, gdyż wymiary amerykańskie i europejskie różniły się. W efekcie osiągnięto kompromis i ujednolicono wymiar jednostki kontenerowej. Następnym impulsem był rozwój gospodarki w krajach azjatyckich, który wpłynął na zwiększenie wymiany handlowej, a to z kolei miało istotne znaczenie w zakresie dalszego rozwoju konteneryzacji. Kraje te od lat 90. ubiegłego wieku stały się motorem napędowym tej formy transportu. Transport intermodalny jest też promowany przez Unię Europejską, która poprzez wsparcie finansowe w różnych programach przyczynia się do jego rozwoju. Działania te mają na celu odwrócenie niekorzystnego trendu, to jest spadku udziału transportu kolejowego w towarowym rynku przewozowym. Są one niezmiernie ważne, jednak należy mieć obawy, czy wspieranie rozwoju tylko tego segmentu przewozów przyczyni się do poprawy sytuacji kolejowych przewozów towarowych. Obserwując rynek transportowy w naszym kraju, widzimy, iż z roku na rok udział przewozów intermodalnych w przewozach kolejowych rośnie, jednak nie powoduje to wzrostu udziału kolei w rynku przewozowym. Przewozy kolejowe w Polsce są od kilku lat na tym samym poziomie, nawet z lekką tendencją spadkową. Rosną natomiast znacząco przewozy samochodowe. Dla zmiany tych niekorzystnych trendów potrzebne są rozwiązania systemowe, mające na celu wyrównanie warunków funkcjonowania obu gałęzi transportu. Transport samochodowy generuje o wiele większe koszty zewnętrzne, niż transport kolejowy, a pomimo tego ponosi kilkakrotnie nisze opłaty za dostęp do infrastruktury transportowej. Polityka wspierania transportu kolejowego powinna trwać do czasu wyrównania pomiędzy gałęziami zasad ponoszenia wszystkich kosztów funkcjonowania, między innymi za dostęp do infrastruktury transportowej. Z pewnością powinno się nadal rozwijać transport intermodalny, ale nie tylko. Należy skupić się na promowaniu w różnej formie rozwoju innych segmentów ładunków.

Cały artykuł jest dostępny poniżej w formacie PDF.

Źródło: Czasopismo Logistyka