Zróżnicowanie polityki opłat za korzystanie z infrastruktury portów lotniczych
- Marciszewska Elżbieta, Hoszman Adam
- Kategoria: Transport i spedycja
Transport lotniczy należy do branż infrastrukturalnych, w których zasady dostępu do infrastruktury są przedmiotem wielu dyskusji, badań i regulacji rynkowych. W pracach poświęconych tematyce regulacji spotykamy się ze stwierdzeniem, że wybór sposobu i zakresu regulacji danej branży zależy, a w zasadzie powinien zależeć, od celów jakim ta regulacja ma służyć.
W naukach ekonomicznych podejmuje się problem "regulacji sektorowej", odnoszącej się do branż, i regulacji horyzontalnej, która kierowana jest do wszystkich podmiotów rynkowych. Z punktu widzenia przedstawianych w niniejszym artykule badań ważne jest odniesienie się do koncepcji regulacji sektorowej, która dotyczy sektora lotniczego, w tym warunków dostępu do infrastruktury lotniczej.
Ogólnie można przyjąć, że w teorii regulacji znajdujemy dwa podstawowe stanowiska. Pierwsze oparte jest na tezie, że działanie władzy publicznej konieczne jest ze względu na interes ogólny, a szczególnie wynika z potrzeby korygowania niedoskonałości rynku. Drugie stanowisko opiera się z kolei na założeniu, iż regulacja służy redystrybucji dochodu na rzecz określonej grupy interesu, wywołując często nieefektywne działanie rynków. Jak wynika z badań dotyczy to także regulacji dostępu do infrastruktury lotniczej. Zagadnieniu temu poświęcone były m.in. prace Katedry Transportu SGH, które prowadzono w ramach badań statutowych. W ostatnim okresie celem badań katedralnych była ocena stawek dostępu do infrastruktury lotniczej i ich zróżnicowania. W artykule prezentujemy syntetycznie wyniki tych badań.
Nadzór nad zapewnieniem sprawiedliwego dostępu do infrastruktury i jego wyceną stanowi główny obszar działania wyspecjalizowanych organów regulacyjnych, zwanych regulatorami rynku. Dla niektórych badaczy powoływanie regulatorów rynku (takich jak np. Urząd Lotnictwa Cywilnego) jest przejawem "regulacyjnego paradoksu liberalizacji". Można stwierdzić, że już to zjawisko stanowi samo w sobie "nowy paradygmat europejskiej administracji i zarządzania infrastrukturą transportu". Transport lotniczy jest żywym przykładem procesu przemian w rozumieniu roli regulatorów na rynku lotniczym. Dotyczy to także relacji pomiędzy dostarczycielami usług infrastruktury lotniczej i operatorami oferującymi usługi przewozu lotniczego. Obie te grupy podmiotów mają niejako z założenia konflikt interesów jeśli chodzi o strukturę i poziom opłat lotniskowych, stąd też regulator na szczeblu unijnym, poprzez odnośną dyrektywę, normuje te relacje, ustalając bazowe założenia kształtowania opłat i ewentualny system upustów, dopuszczalny zapisami dyrektywy. Wyniki analizy tego problemu, a w szczególności zróżnicowania opłat za dostęp do infrastruktury, przedstawiono w niniejszym tekście.
Analiza porównawcza ma charakter wieloaspektowy i wielowątkowy. Wskazano w niej na zróżnicowanie stawek opłat w portach ze względu na typ i charakterystykę techniczno-eksploatacyjną samolotów, rodzaj ruchu obsługiwanego przez dany port. W badaniu wskazano też na przewidywane przez regulatorów możliwości elastycznego kształtowania stawek w stosunku do przewoźników obsługujących dany typ połączeń, o określonej częstotliwości i wolumenie przewozów, przy wykorzystaniu wybranego typu samolotu. Zasadnicza część badań dotyczyła opłat strefy airside i landside.
Artykuł zawiera 23350 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka