Kim jest PRSES, czyli osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo systemów składowania w magazynie

W każdym przedsiębiorstwie, w którym użytkowane są stalowe regały magazynowe, wyznaczona powinna być osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo systemów składowania w magazynie (ang. PRSES - Person Responsible for Storage Equipment Safety). Wymóg taki określa norma PN-EN 15635 Stalowe statyczne systemy składowania. Zastosowanie i utrzymanie urządzeń do składowania.
Mimo, iż wspomniana norma nie jest dokumentem o statusie powszechnie obowiązującego administracyjnego aktu prawnego to - z uwagi na brak innych przepisów wykonawczych - jest jedynym źródłem wytycznych i zasad bezpiecznej obsługi i utrzymania urządzeń do składowania. Faktyczne przykłady potwierdzają, że organy kontrolne (np. Państwowa Inspekcja Pracy) niejednokrotnie powołują się na zapisy normy PN-EN 15635 podczas kontroli przedsiębiorstwa pod kątem zgodności jego działania z wymogami bhp i prawa pracy.
Jak sama nazwa funkcji wskazuje, PRSES to osoba odpowiedzialna ze bezpieczeństwo w magazynie, które opiera się na czterech filarach:
1. Świadomych pracownikach zgłaszających na bieżąco wszelkie zauważone nieprawidłowości i uszkodzenia.
2. Cyklicznych przeglądach, których celem jest identyfikacja i klasyfikacja ewentualnych uszkodzeń.
3. Niezwłocznej wymianie uszkodzonych elementów konstrukcyjnych regałów.
4. Wyciąganiu wniosków z zaistniałych zagrożeń i zapobieganiu im w przyszłości.

Świadomi pracownicy magazynu
PRSES jest odpowiedzialny za przyjmowanie od pracowników magazynu informacji dotyczących uszkodzeń oraz innych problemów związanych z bezpieczeństwem pracy. Aby obowiązek ten mógł być spełniony, każdy pracownik magazynu (a w szczególności operatorzy wózków widłowych) powinien zostać przeszkolony przez PRSES w zakresie bezpiecznej eksploatacji regałów. Podczas takiego wewnętrznego szkolenia nacisk powinien zostać położony na dwie kwestie.
Po pierwsze - użytkownicy regałów powinni być świadomi, że każde (nawet najmniejsze) uszkodzenie elementu konstrukcyjnego regału obniża nośność (dopuszczalne obciążenie) całej konstrukcji. Dalsza eksploatacja uszkodzonych regałów magazynowych, których realna nośność nie osiąga wartości określonych przez producenta, skutkuje ich permanentnym przeciążeniem. W skrajnych przypadkach efektem takiego postępowania może być całkowite zniszczenie konstrukcji regałowej, a co za tym idzie - narażenie życia i zdrowia pracowników magazynowych oraz ogromne szkody majątkowe, będące wynikiem uszkodzenia składowanych ładunków.
Po drugie - pracownik, który zauważył uszkodzenie, powinien zostać zobligowany do natychmiastowego zgłoszenia tego faktu PRSES, a ten z kolei powinien zaistniałe zdarzenie udokumentować oraz zaplanować odpowiednie działania naprawcze.

Cykliczne przeglądy
Oprócz opisanych wyżej natychmiastowych zgłoszeń, otrzymywanych od pracowników magazynu, PRSES powinien cyklicznie (najlepiej raz na tydzień) samodzielnie dokonywać oględzin całego obiektu. Ich celem jest zarówno identyfikacja zagrożeń (uszkodzeń), jak i zaplanowanie działań (napraw) w celu ich eliminacji.
PRSES odpowiada również za organizację corocznych przeglądów eksperckich regałów magazynowych, realizowanych przez autoryzowanych serwisantów. Podstawowym efektem takiego przeglądu jest pisemny raport zawierający identyfikację wszystkich uszkodzeń mechanicznych oraz rekomendowane działania służące przywróceniu regałów do pełnej używalności. Ponadto, zewnętrzni inspektorzy - patrzący na magazyn nieco z boku - są w stanie wychwycić zagrożenia niezauważane na co dzień, np. używanie uszkodzonych palet, za wąskie korytarze, nieprawidłowe układanie ładunków na półkach itp.

Działania naprawcze
Każde uszkodzenie regału magazynowego (czy to zgłoszone przez pracownika, zauważone samodzielnie, czy zidentyfikowane przez zewnętrznych ekspertów) powinno zostać przez PRSES udokumentowane w książce serwisowej regałów magazynowych wraz z informacją o niezbędnych działaniach służących jego wyeliminowaniu. Następnie PRSES jest zobligowany do wyegzekwowania u kierownictwa magazynu zaplanowanych działań naprawczych.

Działania prewencyjne
Oprócz dbałości o prawidłowy fizyczny stan regałów, PRSES powinien analizować zaistniałe zagrożenia, w celu zapobiegania ich ponownemu wystąpieniu w przyszłości. Wnioski z takiej analizy mogą dotyczyć nie tylko samych regałów, ale szeroko rozumianego środowiska całego magazynu. Działania prewencyjne mogą więc obejmować na przykład: zainstalowanie ochrony słupów, zmianę usytuowania przejazdów, zwiększenie luzu pionowego w gniazdach, czy nawet naprawę posadzki.

Podsumowanie
Jak widać, na osobie pełniącej funkcję PRSES ciąży wiele obowiązków. Norma nie wskazuje konkretnie jakie kwalifikacje powinien posiadać taki pracownik, jednak oczywiste jest, że PRSES powinien posiadać wiedzę na temat konstrukcji regałów i ich zastosowania oraz znać wytyczne z norm i przepisów regulujących procedury postępowania w razie zaistnienia nieprzewidzianych zdarzeń i wypadków.

Artykuł przygotowany przez Adama Simińskiego, Specjalistę do spraw przeglądów systemów regałowych w MGL Sp. z o.o. (https://www.mgltechnika.pl/)