Analiza sieci recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji w Polsce
- Radosław Winiczenko, Jędrzej Trajer, Ewa Golisz, Bronisław Gołębiewski
- Kategoria: Logistyka
Jednym z głównych obszarów, które stwarzają duże zagrożenie dla środowiska jest ciągły wzrost liczby pojazdów eksploatowanych w kraju. Bardzo znaczna ich część jest użytkowana w małych aglomeracjach miejskich oraz na wsi. Ponadto eksploatowane tam pojazdy są użytkowane w długim okresie, przekraczającym 15 lat i więcej, bardzo często ich stan techniczny jest niezadowalający.
Ze względu na środowisko naturalne, duże zużycie paliwa (pojazdy starej generacji) oraz pozostawiający wiele do życzenia stan techniczny, pojazdy te powinny być wycofane z użytkowania. Dotyczy to kilku milionów pojazdów. 1/3 zarejestrowanych pojazdów użytkowana jest (pracuje) w rolnictwie. Na obszarach wiejskich użytkowane są również stare wyeksploatowane maszyny rolnicze. Ciągniki rolnicze stanowią prawie 7% ogółu zarejestrowanych wszystkich pojazdów, ich średni wiek użytkowania wynosi ponad 20 lat. Także te maszyny i urządzenia będą wycofywane z eksploatacji. Pojawia się problem zbiórki pojazdów i maszyn z obszarów szczególnie wiejskich, rozproszonych terytorialnie. Ze względów ekonomicznych (koszty związane z logistyką i organizacja) potrzebne jest racjonalne rozmieszczenie zakładów przyjmujących wyeksploatowane pojazdy, maszyny i złom.
Za odpowiednim gospodarowaniem zużytych pojazdów, maszyn, podzespołów, części i materiałów eksploatacyjnych przemawiają również wzrastające koszty wydobycia surowców energetycznych i materiałów. Wzrost produkcji powoduje zwiększone zapotrzebowanie na surowce i konieczność zwiększonego ich wydobycia. Pokłady surowców są coraz bliższe wyczerpania, a ich wydobycie staje się coraz droższe. Jest możliwość powtórnego ich wykorzystania poprzez przetworzenie. Część z nich można odzyskać ze starych maszyn. Zużyte pojazdy samochodowe zawierają około 70% wysokojakościowej stali i metali kolorowych. Zasada powtórnego wykorzystania materiałów i części składowych samochodów stała się koniecznością w obliczu dla rosnącego zagrożenia środowiska. Ponowne wykorzystanie części i materiałów z pojazdów wycofanych z ruchu wymaga opracowania kompleksowego programu działania uwzględniającego ochronę środowiska i pozyskiwania materiałów i surowców energetycznych. Koszty będą tu decydować o opłacalności recyklingu. Jednym z elementów tego systemu jest racjonalne rozmieszczenie punktów przyjmowania wyeksploatowanych pojazdów i maszyn oraz zakładów przeróbki. Opracowanie metodyki rozmieszczenia zakładów nie tylko recyklingowych, ale również usługowych, pozwala na obniżenie kosztów logistycznych zagospodarowania produktów odpadowych, poprodukcyjnych lub usług eksploatacyjnych. Związane to jest z kosztami degradacji środowiska, organizacji, transportu i magazynowania. Sieć recyklingu należy projektować na terenach wiejskich oraz w małych aglomeracjach. Tereny wiejskie mają wiele zalet przemawiających za budowaniem zakładów usługowych z dala od wielkich aglomeracji, są to: niższe ceny gruntów i nieruchomości, brak uciążliwości z tytułu sąsiedztwa z osiedlami mieszkaniowymi, łatwiejszy dojazd dla pojazdów ciężarowych i ciągników siodłowych, czy duże rozproszenie terytorialne używanych pojazdów w porównaniu ze skupiskami miejskimi.
Projekt recyklingu pojazdów i maszyn rolniczych w Polsce nie został powszechnie wdrożony, ze względu na brak zainteresowania tego rodzaju działalnością i ograniczoną liczbą obiektów możliwych do recyklingu. Rozwiązaniem tego problemu może być system wspomagający planowanie lokalizacji stacji demontażu pojazdów i zbiórki produktów odpadowych w wybranym obszarze.
Artykuł zawiera 22760 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka