Innowacje dla infrastruktury kolejowej. Proekologiczny projekt Chemical Advisory Sp. z o.o. usprawni odladzanie i zabezpieczy koleje przed oblodzeniem

Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzi Chemical Advisory Sp. z o.o. realizując projekt nr POIR.01.02.00-00-0004/16 pn. „Innowacyjne środki do odladzania i zabezpieczania przed oblodzeniem infrastruktury kolejowej”, który uzyskał w 2016 roku dofinansowanie w ramach Programu Sektorowego „INNOCHEM”, Działania 1.2. „Sektorowe programy B+R” Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020” oraz jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Całkowita wartość realizowanego projektu wynosi 10 444 593,60 zł. Projekt spółki uzyskał dofinansowanie wysokości 7,671 mln zł, przy czym na badania przemysłowe kwotę 5 620 465,92 zł oraz 2 051 406,72 zł na prace rozwojowe. Prace B+R ukierunkowane są na uzyskanie dwóch innowacyjnych produktów dla branży kolejowej, opartych na niestosowanych obecnie mieszaninach substancji chemicznych, których połączenie skutkować będzie lepszymi, innowacyjnymi cechami funkcjonalnymi niż płyny konkurencji. Jednym z podstawowych celów jest wykorzystanie gliceryny, będącej produktem ubocznym w procesie wytwarzania biopaliw.

Chemical Advisory Sp. z o.o. podkreśla, iż podstawowym zadaniem jest uzyskanie nowych cech, parametrów i funkcjonalności poprzez właściwe dobranie (receptura) i opracowanie unikalnego sposobu połączenia (technologia) proekologicznych substancji chemicznych dla uzyskania innowacyjnych produktów. Należą do nich płyn do odladzania taboru kolejowego – P1 oraz płyn do zabezpieczania przed oblodzeniem składów kolejowych – P2. Cele szczegółowe podjętego projektu to przeprowadzenie badań w kierunku przygotowania optymalnych receptur; opracowanie składu pakietu inhibitorów i dobór dodatków; opracowanie otrzymywania receptur płynów w skali laboratoryjnej i 1 technicznej, a także potwierdzenie parametrów procesu w skali produkcyjnej.

Obecnie dostępne w branży produkty są najczęściej przełożeniem płynów stosowanych w lotnictwie i nie są dostosowane do bezpiecznego (brak zabezpieczeń przed korozją) stosowania na infrastrukturze kolejowej. Innowacyjność nowych rozwiązań wynika z unikalnego składu surowców, odpowiadającego specyfice branży oraz wykorzystania substancji chemicznych zarejestrowanych w programie REACH.
Opracowywane przez Chemical Advisory produkty posiadają zespół innowacyjnych cech, do których należy odporność na spływanie wraz z wodą, długi czas działania preparatu, niższa cena (obecne produkty są nawet kilkukrotnie droższe), wysoka ochrona przed korozją elementów, na które nakładany jest płyn, prośrodowiskowy charakter - niskie obciążenie dla środowiska, i co bardzo ważne,  duża podatność na biodegradację. Projekt zakłada przeprowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych w okresie od  01.09.2016 r. do 28.02.2018 r.

Na wdrożenie projektu Chemical Advisory Sp. z o.o. czeka od lat branża kolejowa. Temat wpływu zimowych warunków atmosferycznych na funkcjonowanie kolei, doczekał się całościowego opracowania podczas konferencji w Paryżu, zorganizowanej przez Międzynarodowe Zrzeszenie Transportu Kolejowego (UIC - International Union of Railways) w 2010 roku. Owocem dwudniowej sesji roboczej dotyczącej adaptacji infrastruktury kolejowej do zmian klimatycznych (sekcja ARISCC)  było do dziś obowiązujące studium problemu pt. „Winter and Railways Study”. Wśród najważniejszych zaleceń i wniosków znalazł się postulat jak najszerszego stosowania produktów zapobiegających oblodzeniu oraz usuwających powstałe zalodzenie w sposób szybki, bezpieczny dla pracowników i wysoce ekologiczny. W raporcie zauważono uniwersalność tych produktów, pomimo tego, że warunki panujące zimą w Hiszpanii, nie stanowią trudności dla funkcjonowania kolei w Norwegii, czy Szwecji. Jednak  problemu pozostaje ten sam, a jest nim zamarzająca infrastruktura i konieczność jej odladzania oraz zapobieganiu temu zjawisku. Raport zwraca uwagę na różnorodność okoliczności i trudność z określeniem „warunki zimowe”, gdyż w zasadzie trwają one cały rok. W krajach alpejskich pociągi przejeżdżające przez tunele ulegają zamarzaniu po zetknięciu z niską temperaturą panującą w górskich przełęczach. Natomiast w Szwecji lub Norwegii ulegają zalodzeniu wjeżdżając z wilgotnych nadmorskich terenów w chłodne górskie tunele. Publikacja zwraca uwagę na postępujące zmiany klimatyczne, w wyniki których w krajach takich jak Grecja, czy Włochy, niewielkie opady śniegu i mróz stawały się przyczyną całkowitego i długotrwałego wyłączenia z eksploatacji infrastruktury kolejowej. W opublikowanym studium UIC zwraca również uwagę na zimowe kataklizmy ostatnich lat, jakie dotknęły Wielką Brytanię. Prognozę zmian klimatycznych do 2080 roku opracowano natomiast dokładnie dla Nadrenii i  Westfalii leżących w umiarkowanej strefie klimatycznej Europy. Na podstawie dramatycznych warunków jakie panowały zimą 2005 roku (z 26 na 27 listopada spadło ponad pół metra śniegu i wiał silny, marznący wiatr), w styczniu 2007 roku (marznący sztorm Kiryłł do 200 km/godz.) oraz w lutym 2010 roku (sztorm Ksyntia) prognozuje się, że w najbliższych latach tego typu anomalie pogodowe będą się nasilać. W związku z tym w  Niemczech, Francji i Holandii, UIC powołał specjalne zespoły szybkiego reagowania, a także zarekomendował powszechne wdrażanie systemów do zapobiegania zalodzeniu i odladzania infrastruktury kolejowej.

Polskie koleje będące członkiem UIC również realizują te postulaty. Koleje Mazowieckie zamontowały w 2016 roku system antyoblodzeniowy na terenie najnowocześniejszej w Europie myjni taboru kolejowego w Tłuszczu. To drugie tego typu urządzenie zakupione przez przewoźnika. Poprzednie zamontowano w grudniu 2014 roku na terenie Sekcji Napraw i Eksploatacji Taboru Warszawa Grochów. Do obydwu systemów można będzie zastosować polskie, innowacyjne produkty, które są obecnie opracowywane przez Chemical Advisory Sp. z o.o. jako środki do odladzania i zabezpieczania przed oblodzeniem infrastruktury kolejowej.

Zdjęcia wykorzystane w artykule:

Zdjęcie tytułowe - www.fotosearch.com/Rob225

Zdjęcie 2 - www.fotosearch.com/PinkBadger

Zdjęcie 3 - www.fotosearch.com/meinzahn