Sieci złożone jako narzędzie modelowania systemów transportowych i logistycznych
- Pawełczyk Marek, Skrobacki Zbigniew
- Kategoria: Logistyka
Praca poświęcona jest charakterystyce problematyki modelowania sieci złożonych, mogących znaleźć zastosowanie przy opisie i badaniach różnego rodzaju systemów funkcjonujących we współczesnym świecie, w tym systemów transportowych i logistycznych. Przedstawiono wyniki badań ukierunkowanych na modele sieci ewoluujących, które stanowią aktualnie najlepsze przybliżenie opisu sieci rzeczywistych.
W literaturze angielskojęzycznej, ukierunkowanej na badania sieci, upowszechnił się już termin network science, tłumaczony na język polski jako nauka o sieciach. Z uwagi na ścisłe powiązania struktury sieci z jej cechami funkcjonalnymi modelowanie sieci nie służy jedynie celom poznawczym - dzięki uproszczonym modelom można w coraz większym stopniu przewidywać zachowanie i rozwój sieci w różnych sytuacjach. Znajomość podstawowych reguł ewolucji sieci daje także możliwość wpływu na nią - np. znajomość struktury sieci zależności pokarmowych w pewnym ekosystemie ułatwia ochronę zagrożonych gatunków, a znajomość reguł, określających rozwój Internetu, stanowi warunek efektywnego projektowania wydajnych protokołów sieciowych. Już obecnie opracowane modele teoretyczne sieci WWW są wykorzystywane do tworzenia oraz testowania wyszukiwarek internetowych.
Powszechny jest pogląd, że pierwszą pracą, związaną z problematyką sieci, jest artykuł L. Eulera, poświęcony tzw. zagadnieniu mostów królewieckich (1736). Rozwiązanie tego problemu jest uważane za pierwsze twierdzenie teorii grafów, szeroko wykorzystywanej w opisie sieci. Teoria grafów rozwinęła się w II poł. XIX w. dzięki pracom J. Sylwestera, będącego twórcą pojęcia graf - ang. graph). W XX wieku grafy zaczęto stosować w socjologii - w 1933 roku psycholog i socjolog J. Moreno do opisu struktury społecznej grupy uczniów zastosował tzw. socjogram – graficzną prezentację relacji, występujących pomiędzy członkami grupy. Socjogramy znalazły szereg zastosowań w analizie tzw. sieci społecznych (ang. social network).
Prace P. Erdősa i A. Rényiego, poświęcone tzw. grafom losowym, stanowiły przełom w rozwoju nauki o sieciach. W roku 1998 D. Krakchhardt i K. Carley wprowadzili pojęcie meta-sieci z modelem PCANS (Precedence, Commitment of resources, Assignment of individuals to tasks, Networks of relations among personnel and Skills linking individuals to resources - pierwszeństwo, zaangażowanie zasobów, przydział jednostek do zadań, sieci relacji między pracownikami i umiejętności wiążące jednostki z zasobami). Pojęcie to stanowi obecnie podstawę koncepcji sieci obejmujących różne domeny powiązane ze sobą i dało podwaliny do powstania dyscypliny nauki o sieciach, określanej jako analiza dynamiki sieci (ang. dynamic network analysis).
Artykuł zawiera 52640 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka