Analiza dynamiki i rytmiczności dziennych opłat drogowych w systemie ETC w Polsce

Zgodnie z zasadą równości, opłatę uiszczają zarówno obywatele Polscy, jak i obywatele innych państw, pokonujący objęte systemem odcinki dróg. Celem artykułu jest wyodrębnienie składnika cyklicznego dokonywanych wpłat oraz ocena faktycznego wpływu systemu elektronicznej opłaty za przejazd po drogach krajowych w Polsce na dochody budżetu państwa. Opłaty za przejazdy po drogach krajowych jako element internalizacji kosztów zewnętrznych generują określone wpływy do budżetu państwa, które po odliczeniu kosztów, wydzielone są jako fundusz przeznaczony na budowę i modernizację dróg krajowych i autostrad. W tym celu wykorzystane zostały dane pochodzące z systemu ViaTOLL. Ten aspekt jest szczególnie ważny obecnie, gdyż niektóre przewidywane w planie odcinki dróg nie są oddawane do użytku, a co za tym idzie, kolejne etapy rozszerzenia systemu ViaTOLL nie są wprowadzane.

Analiza danych pochodzących z systemu ViaTOLL
Według danych pochodzących z systemu ViaTOLL, użytkowanie poszczególnych klas dróg objętych opłatą było zróżnicowane, zarówno ze względu na liczbę przejechanych kilometrów, jak i liczbę transakcji, to jest liczbę rejestracji pojazdu na bramownicach. Stopień użytkowania dróg płatnych przez pojazdy ciężarowe o DMC >12 t oraz przez pojazdy ogółem w okresie od października 2011 do stycznia 2012 przedstawiono w tabeli 1.
Na podstawie danych zawartych w tabeli 1 można sformułować następujące spostrzeżenia:
1. Największe natężenie ruchu, wyrażone poprzez liczbę przejechanych kilometrów, zaobserwowano na autostradach, następnie na drogach ekspresowych, a najmniejsze na drogach krajowych.
2. Liczba transakcji była największa w przypadku dróg krajowych, co wynika z krótszych odległości między bramownicami (więcej możliwości zjazdów).
3. Pojazdy ciężarowe o DMC powyżej 12 t przejechały blisko 67,5% kilometrów po drogach objętych opłatą elektroniczną, zatem stanowią one główną grupę użytkowników systemu.
4. Pozostałe 32,5% przejechanych kilometrów przypada na pojazdy o DMC powyżej 3,5 t, ale nie przekraczającej 12 t oraz na autobusy.

Analizując wpływy do budżetu państwa z tytułu opłaty drogowej można wskazać, że w systemie winietowym w roku 2010 wpłynęło 807 mln zł, co średnio daje wpływy rzędu 67,25 mln zł miesięcznie. Na podstawie informacji z systemu ViaTOLL o wpływach z pierwszych 7 miesięcy działania systemu elektronicznego można stwierdzić, że średnio miesięcznie wpływało do budżetu nieco ponad 60 mln zł, przy czym największe wpływy zanotowano we wrześniu i październiku 2011 roku, zaś najmniejsze w pierwszym miesiącu działania systemu, to jest w lipcu 2011 roku.

Artykuł zawiera 10280 znaków.

Źródło: Czasopismo Logistyka 3/2013