Koszty transportu w działalności przedsiębiorstw transportu drogowego

Zatem waga problematyki związanej z kosztami transportu dla realizacji podstawowego celu przewoźników w długim okresie, jakim jest maksymalizacja zysku, staje się w niniejszych rozważaniach elementem niezwykle istotnym, szczególnie w warunkach kryzysu gospodarczego. Punktem wyjścia do działań ukierunkowanych na racjonalizację i redukowanie (a przynajmniej nie wzrost) poziomu kosztów transportu jest zrozumienie ich kompleksowego charakteru w wielorakich układach powiązań logistycznych w łańcuchach dostaw. Trzeba też pamiętać o "unikaniu" optymalizacji kosztów poszczególnych podsystemów bez sprawdzenia i weryfikacji ich wpływu na inne obszary funkcjonalne w sieci powiązań uczestników łańcuchów logistycznych. Jest to bowiem niezbędne do wypracowania standardów działań, dzięki którym poszczególni uczestnicy zaangażowani w przepływy, będą mogli osiągać postawione sobie cele z uwzględnieniem potencjalnych korzyści wynikających ze współdziałania w skonfigurowanych układach biznesowych.

Umiejętne grupowanie kosztów transportu sprzyja przeprowadzeniu analizy tak zwanego "obrazu" kosztów i jego zmiany zachodzącej pod wpływem siły oddziaływania różnych czynników wewnętrznych oraz zewnętrznych. W praktyce używane są zwykle trzy uniwersalne pojęcia, to jest:

1. Rodzaj kosztów. Najczęściej stosowanym w obszarze transportu podział kosztów w układzie rodzajowym jest podziałem na te zależne od czasu oraz od przebiegu. Do pierwszej grupy należą: raty leasingowe, amortyzacja, podatki, ubezpieczenia, część kosztów płac, itd. Druga grupa obejmuje między innymi: paliwo, ogumienie, część napraw i obsługa techniczna, podatek od usług oraz także część kosztów płac.
2. Miejsce powstawania kosztów. To określenie odnosi się zwykle do rodzaju / typu pojazdu lub grupy pojazdów. Kalkulacja kosztów taboru w swoich różnych formach jest instrumentem stosowanym w szeregu sytuacji, takich między innymi, jak na przykład: koszt zlecenia transportowego, porównanie pojazdów, pojazd własny lub wynajęty, itd.
3. Nośnik kosztów - odnosi się do określonego zadania transportowego. Zadania te mogą być w całej swojej gamie oczywiście bardzo różne, począwszy od pojedynczego przewozu, do na przykład rocznego zlecenia dla danego typu pojazdu.

Określenie wielkości i struktury kosztów ponoszonych przez firmę transportową na pozór nie jest proste. Po uwzględnieniu oczywistych kosztów paliwa, płacy kierowcy oraz myta należy dodać zestawienie uwzględniające koszt amortyzacji, który nie jest tak łatwo policzyć przy braku możliwości pewnej, jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak długo dany pojazd będzie znajdował się w cyklu eksploatacyjnym. Istotna jest przy tym forma pozyskania środka transportu (zakup - gotówkowy / kredyt?, leasing - finansowy / operacyjny?). Poza tym należy jeszcze uwzględnić oraz proporcjonalnie doliczyć koszty ubezpieczenia, remontów, obsługi technicznej, wymiany oleju, ogumienia i innych części eksploatacyjnych. Nie można też zapominać o kosztach administracyjnych towarzyszących prowadzeniu firmy transportowej. Przy założeniu, że uda się wyczerpać "listę" kosztów wykorzystując metodologię ABC costing, pozostanie pytanie, w jakiej proporcji będzie dokonany podział na koszty względnie stałe, przypisane przykładowo na 1 km, czy też jeden dzień (jest to ważne w przypadku obliczania kosztów przestoju taboru). Dodatkowym problemem jest tu jeszcze brak możliwości arbitralnego przyjęcia wielkości pracy przewozowej - zakładanej do wykonania w skali na przykład jednego roku. Innym ważnym elementem komplikującym kalkulację kosztów w odniesieniu do stawki przewozowej jest zmienna w czasie i zależna od miejsca nabycia cena paliwa. Oprócz wspomnianych trudności z samą kalkulacją pozostaje jeszcze problem kosztu podstawienia samochodu, czyli pustych przebiegów pomiędzy miejscem ostatniego rozładunku i ponownego załadunku.

Artykuł zawiera 17860 znaków.

Źródło: Czasopismo Logistyka 2/2013

Czasopismo Logistyka - zaprenumeruj już dziś!