Rozwój transportu intermodalnego w Polsce. Podstawowe uwarunkowania i wyzwania

Scharakteryzowano dynamikę rozwoju transportu intermodalnego w Polsce na tle tendencji występujących w krajach UE, identyfikując jednocześnie podstawowe bariery występujące w tym zakresie, przede wszystkim w obszarze infrastruktury punktowej, tj. terminali intermodalnych. Określono również przedsięwzięcia, jakie należy podjąć w tym obszarze przewozów towarowych, by sprostać obecnym wyzwaniom, jakie stawia dynamiczny rozwój transportu intermodalnego w Polsce i w UE, stanowiący podstawę rozwoju logistycznych łańcuchów i sieci dostaw. Przedstawiono także inicjatywy i działania globalnych operatorów kontenerowych - tak żeglugowych, jak i portowych, które przedsięwzięli lub powinni w najbliższym okresie podjąć na terenie kraju, by efekty wynikające z rozwoju transportu intermodalnego w Polsce w większym niż dotychczas stopniu stały się również ich udziałem i by polskie porty morskie stały się beneficjentami tego rozwoju na równi z portami basenu M. Północnego.

Rynek transportu intermodalnego w Polsce - jego struktura i dynamika
Transport intermodalny - z racji swego proekologicznego charakteru oraz wspomagania komodalności systemów transportowych - jest formą przewozów silnie promowaną w UE. Przejawem tego było ustanowienie już w 1997 r. specjalnego program wsparcia PACT dla operatorów i przewoźników rozwijających przewozy w transporcie kombinowanym, a następnie programów Marco Polo I i II. Komisja Europejska (KE) ocenia, iż 1 € wydatkowane z programu MP II na nowo uruchamiane projekty intermodalne generuje przeciętnie efekty w wysokości 6 € (redukcja kosztów zewnętrznych plus korzyści pośrednie). Z tego powodu KE dopuszcza także możliwość udzielania pomocy finansowej przez kraje członkowskie na przedsięwzięcia z zakresu wspierania rozwoju transportu intermodalnego i wiele państw tego typu publiczne środki pomocowe uruchamia dla przewoźników i operatorów działających w tym segmencie przewozów. W rezultacie tego udział transportu intermodalnego w przewozach kolejowych ogółem jest tam znacznie wyższy, niż w tych krajach, które tej formy pomocy nie stosują. Polska niestety zalicza się do tej drugiej grupy krajów i skutki tego są widoczne tak w sferze materialnotechnicznej transportu intermodalnego, jak również rynku przewozów kombinowanych. Polska, jako kraj posiadający jeden z największych rynków kolejowych w Europie, który stanowi pod względem realizowanej pracy przewozowej ponad 1/8 rynku kolejowego UE, zajmując jednocześnie drugie miejsce pod względem wolumenu przewozów i liczby licencjonowanych przewoźników kolejowych, plasuje się dopiero na ósmym miejscu w rynku przewozów intermodalnych UE (wg wielkości pracy przewozowej). Udział Polski w rynku przewozów intermodalnych UE w jednostkach pracy przewozowej nie przekracza 2,9%. (...)