Miejsce rezerw w polityce obronnej i gospodarczej państwa

Gospodarka narodowa - rozumiana jako całość zasobów i działań prowadzonych w sferze produkcji, podziału, obiegu i konsumpcji - w danym kraju, służących do zaspakajania potrzeb społeczeństwa w okresie pokoju uwzględnia również potrzeby bezpieczeństwa państwa. Państwo tworzy rezerwy rzeczowe, a więc wyodrębnia się określoną potrzebami część zasobów materialnych, którą gromadzi się z przeznaczeniem dla realizacji szczególnych celów. Funkcje pełnione przez rezerwy strategiczne w poszczególnych krajach są zróżnicowane. Zależą od takich czynników jak np: przeznaczenie, źródła finansowania, rozwiązania prawne.

Główną rolę odgrywa tu potencjał ekonomiczny kraju, a więc ogólny poziom zasobów ekonomicznych, które może wytworzyć naród dla realizacji swoich celów - wewnętrznych i zewnętrznych. Decyduje on w głównej mierze o możliwościach wykorzystania potencjału narodowego, jego mobilizacji, a także występujących w tym zakresie ograniczeniach. Stanowi pochodną stabilności makroekonomicznej i finansowej, ma również ogromny wpływ na pozycję państwa w społeczności międzynarodowej.
W sytuacji dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej wielkiego znaczenia nabierają rezerwy strategiczne, stanowiące podstawowy element bezpieczeństwa państwa (w najszerszym sensie bezpieczeństwo jest zjawiskiem subiektywnym i oznacza nieobecność strachu). Termin "rezerwy" obejmuje szeroki zakres pojęciowy.
Słownik języka polskiego pod hasłem "rezerwa" (z łacińskiego reserwo – zachowuję) wyjaśnia, że pod tym pojęciem należy rozumieć:
- w sensie ekonomicznym: zapas zrobiony w przewidywaniu jakiejś potrzeby;
- w sensie wojskowym:
a) stan osobowy przeznaczony do uzupełnienia mobilizowanych jednostek oraz uzupełnienia strat w już istniejących;
b) oddział siły zbrojnej pozostawiony w odwodzie.

Z przytoczonej definicji pojęcia wynika, że pojęcie "rezerwy" w sensie ekonomicznym oznacza - celowo utworzone zapasy i w takim znaczeniu, jeśli chodzi o gospodarkę materiałową, jest potocznie używane.
Ustawą z dnia 30 maja 1996 roku o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw ustalono nowe zasady gromadzenia rezerw państwowych. Po raz pierwszy ustawą całościowo uregulowano wszystkie sprawy w zakresie gospodarki państwowymi rezerwami rzeczowymi.
W poprzednich latach funkcjonowanie rezerw państwowych regulowano aktami niższego rzędu, uchwałami Rady Ministrów. Sprawy rezerw nie były publicznie poruszane, objęto je ścisłą tajemnicą państwową. (...)