Kryteria oceny źródeł zaopatrzenia dostawców jako element doskonalenia procesów logistycznych
- Grażyna Wieteska
- Kategoria: Logistyka
Międzynarodowa konkurencja, presja kosztowa i w związku z nią korzystanie z offshoringu oraz outsourcingu (global sourcing), rewolucja informacyjna, a także nowe rozwiązania techniczne to główne siły prowadzące do wzrostu złożoności dzisiejszych łańcuchów dostaw. Powstające sieci dostaw nabierają coraz większego stopnia skomplikowania, który w warunkach globalnych oznacza dla przedsiębiorstw pojawienie się nowych form ryzyka. Przykładowo, posiadanie przez organizację partnerów gospodarczych zlokalizowanych w znacznej odległości od niej oznacza zawężoną możliwość ich nadzoru i wzrost niepewności towarzyszącej współpracy gospodarczej.
Zapewnianie niezawodności prowadzonych działań staje się dziś dla firm wyzwaniem. Wymaga z pewnością wprowadzenia skutecznych mechanizmów kontrolnych zapobiegających potencjalnym stratom i zwiększających prawdopodobieństwo osiągnięcia celów biznesowych. Przedsiębiorstwa coraz częściej starają się kłaść nacisk na budowanie długookresowych relacji partnerskich z dostawcami i odbiorcami, upatrując w tym działaniu szansę na wzmocnienie swojej pozycji na rynku i zapewnienie sprawności i stabilności realizowanych procesów. Gwałtowne rozchodzenie się zakłóceń wzdłuż globalnych łańcuchów dostaw obserwowane w ostatnich latach sygnalizuje, iż dobrą praktyką jest koncentrowanie się nie tylko na kooperacji z bezpośrednimi partnerami gospodarczymi, ale również identyfikowanie dalszych uczestników łańcucha dostaw.
Celem artykułu jest przedstawienie problematyki oceny dostawców z naciskiem na ich źródła zaopatrzenia oraz zaprezentowanie inicjatyw zapewniających skuteczność przepływu procesów logistycznych w relacjach z dostawcami.
Doskonalenie procesów logistycznych, a wybór partnerów gospodarczych
Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie stanowią tak zwany wewnętrzny system logistyczny, na który składają się poszczególne podsystemy, które poprzez elementy wejściowe i wyjściowe (między innymi surowce, materiały, wyroby gotowe wraz z informacją) oddziałują ze sobą. Przedsiębiorstwa poszukując źródeł przewagi konkurencyjnej koncentrują się na synchronizowaniu funkcjonowania tych podsystemów celem zwiększania efektywności procesów logistycznych przedsiębiorstwa. Determinuje to wzrost wartości produktu i uzyskiwanie korzyści finansowych. Skuteczne konkurowanie wymaga jednak zwrócenia uwagi na złożoność otoczenia zewnętrznego, w którym działają firmy i zrozumienia zależności pojawiających się w relacjach dostawca - odbiorca. Systemy logistyczne pojedynczych przedsiębiorstw powiązane są bowiem ze sobą w łańcuchu dostaw, co wymaga koordynacji, która zapewniłaby ciągłość procesów przepływu, w tak zwanym systemie wartości (zewnętrznym systemie logistycznym grupy firm).
Chcąc doskonalić swoje działania organizacje implementują wiele narzędzi i koncepcji. Wśród nich wymienić należy między innymi wymagania systemów zarządzania (ISO 9001, ISO 14001, PN-N/OHSAS 18001), elementy Toyota Production System (kaizen, 5S, TPM), koncepcję 6Sigma, a także różne strategie. Warto zauważyć, że podstawowym elementem skutecznego wdrażania tych rozwiązań jest kształtowanie partnerskich i trwałych relacji gospodarczych, zarówno z dostawcami, jak i klientami. Warunkowane jest to postrzeganiem zarządzania łańcuchem dostaw, jako sposobu uzyskiwania przewagi konkurencyjnej. Kluczowy aspekt stanowi w tym obszarze dobór partnerów gospodarczych, z którymi w dłuższej perspektywie możliwe będzie osiąganie wyższych poziomów integracji w łańcuchu dostaw.
Budowanie partnerskich relacji gospodarczych
Ważnym elementem budowania zwinnych, adaptacyjnych i opartych na partnerstwie łańcuchów dostaw jest koncentracja przedsiębiorstw na procesie pozyskiwania dostawców, a także na doskonaleniu współpracy gospodarczej, która zapewni ciągłość procesów logistycznych w relacjach dostawca - odbiorca. Szczególny nacisk na wybór partnerów gospodarczych kładą z pewnością takie sektory, jak: motoryzacyjny, chemiczny, czy farmaceutyczny. W umieszczanych na stronach internetowych formularzach oceny, korporacje definiują rozbudowane kryteria ewaluacji dla przyszłych dostawców. Dotyczą one posiadanych przez potencjalnych kontrahentów certyfikatów jakości i bezpieczeństwa, wpływu jednostek na środowisko naturalne, ich sposobów komunikacji z klientami, implementacji procesu zarządzania ryzykiem, zaangażowania w badania i rozwój, zagadnień związanych z zapewnianiem elastycznych i terminowych dostaw, przestrzegania przepisów prawnych, czy posiadanych rozwiązań informatycznych. Nie są to wszystkie kryteria brane pod uwagę podczas oceny dostawców. W zależności od znaczenia współpracy i przedmiotu transakcji, przedsiębiorstwa definiować będą jeszcze inne, dodatkowe kryteria typu: lokalizacja, liczba posiadanych przez dostawcę odbiorców i zakres portfolio (w kontekście jego zdolności do dywersyfikacji ryzyka), czy łatwość komunikacji (kultura, język, chęć współpracy).
Kluczowe znaczenie podczas doskonalenia relacji gospodarczych ma też okresowa ocena dostawców, podczas której szczególnie oceniana jest terminowość i jakość techniczna dostaw, a także zaangażowanie dostawców w kooperację, wspólne projekty i badania, odpowiadanie zleceniobiorcy na problemy klienta, czy oferowanie mu korzystniejszych warunków współpracy.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2011.