Innowacyjna logistyka

Patrząc na współczesną logistykę należy zauważyć, że wykorzystuje ona zarówno innowacje techniczne, technologiczne jak i organizacyjne, pojawiające się na przestrzeni ostatnich lat. Wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań zaczyna być standardem dla wielu firm rynku TSL, determinantą tak zwanych best practices. Na temat innowacyjnych rozwiązań, mających zastosowanie w logistyce, można by mówić dużo. Obejmują one niemal wszystkie sfery działalności logistycznej, począwszy od rozwoju środków transportu i wyposażenia manipulacyjnego, poprzez organizację i sterowanie przepływem materiałów, aż do rozwoju struktur systemów realizujących procesy logistyczne i transportowe oraz rozwoju tak zwanych zasad biznesowych, warunkujących zdrowe zasady konkurencji i współpracy.

Według K. Gourdina, każda wdrażana innowacja poprawiająca jakość usług w istniejących łańcuchach logistycznych winna charakteryzować się: pewnością (dostawca winien spełniać wszystkie oczekiwania klienta zgodnie z zamówieniem); czasem realizacji (doprecyzowanie czasu działania mającego wpływ na koszty - często istotny czynnik wyboru operatora logistycznego); funkcjonalnością działania (uwzględnienie możliwości współpracy technicznej itp.); komunikacją (monitorowanie przepływu ładunków, materiałów, towarów, płatności, zarządzanie informacjami); uczciwością (rzetelne przedstawianie możliwości, a następnie wykonywanie usług zgodnie z deklaracjami).
Natomiast Dan Gilmore, redaktor naczelny Supply Chain Digest, za najważniejsze innowacje w historii łańcuchów dostaw uznał między innymi System Produkcji Toyoty, aplikacje ECR oraz CPFR (Continous Planning Forecasting and Replenishment), kontener, EOQ (Optymalna Wielkość Zamówienia), linię montażową Forda, kod kreskowy, systemy śledzenia FedEX, DRP (Distribution Resources Planning). Rozwiązania te dzisiaj są standardami i obejmują zarówno technologię jak i organizację przepływów materiałowych.

Środki transportu i urządzenia pomocnicze
Wydaje się, że w zakresie środków transportu i urządzeń manipulacyjnych najbliższa przyszłość nie przyniesie radykalnych zmian, które mogłyby szybko zastąpić aktualnie stosowane systemy i rozwiązania. Oczywiście, z samego faktu postępu technicznego ciągłej poprawie ulegać będą szczegóły konstrukcyjne, materiały oraz technologie wytworzenia środków transportowych. Celem tych zmian będzie zmniejszenie kosztów pracy maszyn oraz zwiększenie ich wydajności i niezawodności.
Obecnie jednym z głównych wyzwań w tym obszarze funkcjonowania logistyki, jest szeroko pojęta ekologia. W tym aspekcie innowacyjność w zakresie wyposażenia manipulacyjnego i środków transportu to przede wszystkim alternatywne techniki napędu (na przykład napędy hybrydowe, elektryczne), ergonomia i czystość ekologiczna pojazdów, nowe materiały do wytwarzania nadwozi, podzespołów oraz nawierzchni jezdnych, nowe systemy sterowania i automatyki, zwiększanie bezpieczeństwa zarówno środków transportu wewnętrznego, jak i zewnętrznego.
Bardzo dużo uwagi przywiązuje się do usprawnienia komunikacji - zarówno między różnymi systemami zarządzającymi, jak i pracownikami realizującymi zadania w różnych obszarach funkcjonalnych systemu logistycznego firmy, na przykład współdziałanie pracowników przebywających w różnych obszarach magazynu, spedytorów i kierowców pojazdów itp. W celu usprawnień rozwijane są systemy typu Voice-Picking, Pick-to-Light czy technologia RFiD w magazynach. Skanery kodów kreskowych budowane w technologii kamer o wysokiej rozdzielczości oraz inne urządzenia ADC usprawniają realizację procesów magazynowych, a terminale przenośne PDA wspomagają pracę kierowców.

Chciałabym podkreślić, że wprowadzając rozwiązania innowacyjne w logistyce należy uwzględniać podejście systemowe. Na przykład rozwiązania w zakresie systemów magazynowych, obejmujących układy przemieszczania i składowania materiałów, determinowane są technologicznymi standardami palet, kontenerów czy nadwozi pojazdów i odwrotnie. Innowacje dokonywane w takich układach polegają więc na automatyzacji części lub całości procesu logistycznego oraz integrowaniu automatyki przemysłowej z zaawansowanymi algorytmami sterującymi. W tym przypadku ważny jest proces kontroli. Implementacja algorytmów wspomagająca realizację procesów logistycznych na poziomie wykonawczym jest kontrolowana przez systemy stopnia średniego klasy WMS (Warehouse Management System) czy SCM (Supply Chain Management) oraz nadrzędne ERP (Enterprise Resources Planning). Natomiast rozwiązania funkcjonalne typu Multi DC-View umożliwiają integrację i kooperację różnych systemów w rozległych sieciach logistycznych.
Należy zauważyć, że wszystkie te rozwiązania są właściwie składnikami, które połączone w odpowiedni sposób w projekcie technologicznym - poprzedzonym odpowiednią analizą i projektem logistycznym - mogą stanowić o innowacyjności. Dobrze przygotowany projekt po wdrożeniu nie tylko daje efekt w postaci usprawnień, ale również zmniejszenie kosztów i wzrost zadowolenia zarówno pracowników, jak i klientów. Ze względu na prace badawcze prowadzone w Zakładzie Logistyki i Systemów Transportowych takich badań wykonujemy dużo. Studenci specjalności Logistyka i Technologia Transportu, będąc na praktykach w wielu firmach, w rozwiązaniach proponowanych w pracach dyplomowych opracowują projekty dotyczące usprawnień systemów logistycznych wielu firm, dopasowując rozwiązania innowacyjne do branży i profilu przedsiębiorstwa.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 5/2011.