Logistyka humanitarna - istota, warunki skuteczności i zastosowanie w sferze współpracy cywilno-wojskowej - cz. 2
- Pokusa Tadeusz,Grzybowski Wojciech
- Kategoria: Pozostałe zagadnienia
W publikacjach angielskojęzycznych humanitarian logistics, to jest logistykę humanitarną, możemy zdefiniować jako: "[...] planowanie, wdrażanie i kontrola skutecznie opłacalnego przepływu i magazynowania towarów i materiałów, jak również zarządzania wszystkimi informacjami z tym związanymi, z punktu ich pochodzenia do punktu konsumpcji w celu złagodzenia cierpienia ludzi". Podobną definicję logistyki humanitarnej prezentuje A. Thomas, L. Kopczak; jest to "[...] proces planowania, wprowadzania, a następnie kontrolowania skutecznego, kosztowo efektywnego przepływu, magazynowania i dostarczania różnego rodzaju dóbr, a także potrzebnej informacji z punktu ich pochodzenia do punktu konsumpcji, w celu złagodzenia cierpienia bezbronnych ludzi". Ten przepływ obejmuje szeroki zakres działań, włącznie z przygotowaniem, planowaniem, pozyskaniem dóbr, transportem, magazynowaniem, obserwacją i monitoringiem, rozdziałem oraz czynnościami celnymi. W nieco wcześniejszym opracowaniu, A. Thomas definiuje logistykę humanitarną jako "[...] proces planowania, wdrażania i kontrolowania wydajnego, racjonalnego i efektywnego finansowo przepływu i składowania dóbr i materiałów oraz powiązanych z nimi informacji z punktu początkowego do docelowego, którego celem jest zaspokojenie oczekiwań ostatecznego beneficjenta".
Cytowany Autor oraz L. Fritz piszą: "[...] logistyka humanitarna jest jednym z najważniejszych segmentów w całym łańcuchu niesienia pomocy, ponieważ po pierwsze, decyduje o efektywnej i szybkiej reakcji na przedsięwzięcia programów humanitarnych, po drugie, przygotowanie wysyłki oraz transport są zwykle najkosztowniejszymi działaniami w niesieniu pomocy, a po trzecie, jest to skarbnica informacji krytycznych dla prowadzenia takich akcji w przyszłości". G. Kovacs i K. M. Spens przed prezentacją definicji wskazują na pary słów kluczowych, które stanowią podstawę ich interpretacji. Te słowa to: humanitaryzm i logistyka, pomoc humanitarna i łańcuch dostaw, katastrofa i logistyka, katastrofa i łańcuch dostaw, odzyskiwanie i łańcuch dostaw, katastrofa i logistyka, katastrofa i łańcuch dostaw. Integracja tych pojęć pozwoliła Autorkom na wyraźne wskazanie dwóch głównych strumieni działań logistyki humanitarnej. Pierwszy z nich związany jest z ciągłą, systematyczną pomocą w odniesieniu do zagrożonych regionów, a drugi dotyczy niesienia pomocy wynikającej z niespodziewanych, nadzwyczajnych katastrof. Niezależnie od tego przekroju, H. W. Lee i M. Zbinden wyróżniają trzy etapy operacji związanych z implementacją logistyki humanitarnej: faza przygotowań, natychmiastowej odpowiedzi i rekonstrukcji (rysunek 1), mająca odniesienie do działań przed, w trakcie i po wystąpieniu katastrofy. Ostatecznie G. Kovacs i K. M. Spens twierdzą: "[...] logistyka humanitarna ma na celu właściwe ukształtowanie uwarunkowań wpływających na pomocowe łańcuchy dostaw oraz sporządzenie ich głównych atrybutów, takich jak prędkość przepływu, skuteczność, gotowość, adekwatność czy elastyczność dostawy". Celem pomocy w czasie katastrofy jest zdaniem Autorek "[...] zaprojektowanie transportu, materiałów pierwszej pomocy, żywności, wyposażenia, personelu ratowniczego oraz bezpiecznej i szybkiej ewakuacji ludzi do punktów pomocowych". Kładą ponadto nacisk na systematyzację wiedzy o strategiach łańcuchów dostaw w akcjach humanitarnych oraz tworzą schemat analityczny badania elementarnych kwestii łańcuchów dostaw w logistyce humanitarnej. Według nich, logistyka humanitarna ma na celu uporządkowanie czynników kształtujących łańcuchy dostaw oraz sporządzenie listy ich głównych atrybutów (prędkość przepływu, elastyczność itd.). Pozwoli to na sformułowanie kluczowych decyzji w funkcjonowaniu łańcuchów dostaw. Natomiast L. N. v. Wassenhove logistykę humanitarną opisuje jako "[...] proces planowania, realizacji i kontroli, sprawnych przepływów i magazynowania towarów i materiałów, jak również informacji związanych z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zadośćuczynieniu poszkodowanym osobom".
L. N. v. Wassenhove i R. Tomasini w pierwszej pracy zwartej na temat logistyki humanitarnej piszą "[...] jest to rodzaj logistyki, która specjalizuje się w organizowaniu dostaw i magazynowaniu zapasów podczas naturalnych katastrof lub złożonych, nagłych wypadków na obszarach nimi dotkniętych, szczególnie w odniesieniu do ludzi tam zamieszkałych". Piszą "[...] wyobraźmy sobie, że logistyka została włączona w planowanie takiego wydarzenia jak Olimpiada. Teraz wyobraźmy sobie planowanie tego samego wydarzenia, ale nie wiemy gdzie to będzie miało miejsce, jak wielu widzów będzie obecnych albo jak wielu atletów będzie rywalizowało. Bliska niemożliwości wykonania tego zadania daje nam jakiś wgląd zadań logistyki humanitarnej. Wady logistyki i przeoczenie jej humanitarnego kontekstu mogą zakończyć się poważnymi konsekwencjami dla ofiar katastrof, przekraczając cienką granicę między życiem a śmiercią".
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 3/2010.