Informatyczne monitorowanie przepływów materiałowych w warunkach automatyzacji procesów produkcyjnych i logistycznych

Stosowanie i wykorzystywanie standardów GS1 w systemie MaGS1 było testowane wewnętrznie w laboratorium technologii identyfikacyjnych ILiM oraz w warunkach rzeczywistych, w trzech komercyjnych magazynach zewnętrznych w wybranych firmach produkcyjnych i handlowych. Weryfikowana w warunkach rzeczywistych przydatność systemu pozwoliła na wykazanie słabych i mocnych aspektów stosowania w magazynach standardów GS1, co przełożyło się na poprawę jego praktycznej funkcjonalności. W chwili obecnej w ILiM trwają prace rozwojowe nad systemem MaGS1 związane ze zmianami technologicznymi w zakresie informatyki oraz zmianami jego funkcjonalności w obszarach zbadanych podczas pilotowych wdrożeń. Wnioski wynikające z prac badawczych można ująć w dwóch zasadniczych aspektach:

• standardy GS1 zastosowane w magazynowych systemach informatycznych zdecydowanie porządkują przepływy materiałowe, obniżają koszty obsługi magazynu na wejściu (nie ma potrzeby przeetykietowywania dostarczanych pozycji materiałowych już oznakowanych kodami kreskowymi GS1) oraz na wyjściu (nie ma potrzeby specjalnego przeetykietowywania pozycji materiałowych ekspediowanych do odbiorców domagających się stosowania standardów GS1)
• standardy GS1 nie są masowo stosowane i wykorzystywane w magazynach i kontaktach handlowych, co wynika z braku podstawowej wiedzy na ten temat w firmach - ogniwach łańcuchów dostaw oraz w stosowanych tam systemach informatycznych. Beneficjenci postrzegając problematykę procesów magazynowych tylko poprzez własny magazyn nie dostrzegają potrzeby stosowania standardów GS1 i nieświadomie ponoszą koszty permanentnego przeetykietowywania wymienianych w łańcuchach dostaw pozycji materiałowych.

Istniejące przyzwyczajenia personelu magazynowego, powiązane z narzucaniem indywidualnych sposobów identyfikowania pozycji materiałowych przez dostawców systemów informatycznych skutkuje tym, że przestawienie mentalności użytkowników na standardowe postrzegania identyfikacji tych pozycji dla potrzeb łańcucha dostaw, a nie tylko jednego magazynu, staje się niekiedy problemem podstawowym.

W artykule autor przedstawia problematykę stosowania standardów identyfikacyjnych GS1 przez pryzmat informatycznego ich postrzegania w warunkach procesów zautomatyzowanych, czyli przy minimalnym udziale człowieka. Stawiana jest teza, że w logistycznych procesach zautomatyzowanej obsługi łańcuchów dostaw brak stosowania standardów GS1 obniża poziom automatyzacji tych procesów i zwiększa koszty ich dostosowywania do zastosowanych wewnętrznych rozwiązań informatycznych.
Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z przepływami materiałowymi, produkcyjnymi czy magazynowymi, zarówno w procesach uniwersalnych jak i zautomatyzowanych, zawsze występują podobne problemy związane z identyfikacją opakowań zawierających dostarczane, przetwarzane lub przechowywane oraz ekspediowane materiały. Niezależnie od stopnia zautomatyzowania procesu, każde opakowanie z materiałem: na przykład pudło, skrzynka, zgrzewka, pojemnik, kosz, wieszak, paleta itp., musi być w każdej fazie procesu "widziane" przez system informatyczny klasy WMS - jeśli mówimy o hali magazynowej lub przez system klasy MES (Manufacturing Execution System) - jeśli mówimy o hali produkcyjnej.

Obecnie trudno sobie wyobrazić przedsiębiorstwo, które nie posiada zintegrowanego informatycznego systemu zarządzania klasy ERP (Enterprise Resource Planning). Głównym powodem wdrażania rozwiązań typu ERP jest możliwość integrowania informacji pochodzących z wielu różnorodnych działów przedsiębiorstwa wzdłuż całego łańcucha logistycznego. Wdrożenie systemu ERP gwarantuje wymierne korzyści oraz wspieranie realizacji strategicznych celów biznesowych firmy i usprawnienie funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jednakże przepływ informacji między halą produkcyjną a procesem biznesowym w przypadku posiadania jedynie systemu ERP często okazuje się niewystarczający. Firmy produkcyjne oczekują znacznie większego poziomu szczegółowości aniżeli ten, który oferuje im system ERP. Z tego względu coraz częściej spotkać się można z obsługą hal produkcyjnych systemami typu MES, a hal magazynowych systemami typu WMS, które dostarczają systemom nadrzędnym (ERP) bardziej szczegółowej, bieżącej i rzetelnej informacji.
Zautomatyzowanie fizycznych przepływów materiałowych wymaga zastosowania w procesach ich przemieszczania opakowań standardowych, co do formy w postaci przemieszczanych brył stereometrycznych (opakowań zbiorczych, palet itp.). Prawidłowa identyfikacja opakowań zawierających materiały nabiera wówczas szczególnego znaczenia, ponieważ większość operacji w procesach zautomatyzowanych odbywa się bez udziału człowieka. W tego rodzaju rozwiązaniach, system informatyczny obsługujący zakres handlingowy oraz system informatyczny obsługujący zakres biznesowy, powinny łatwo i bezbłędnie wymieniać między sobą dane o przemieszczanych opakowaniach z materiałami. Najkorzystniejszą wówczas sytuacją jest zastosowanie jednolitego modelu oznakowania wszystkich opakowań, możliwego do wykorzystania nie tylko we własnej hali produkcyjnej i we własnym magazynie, ale również w magazynach należących do innych przedsiębiorstw - kolejnych ogniw łańcucha logistycznego. Zawsze jednak należy pamiętać, że składowane w magazynie zautomatyzowanym opakowania zawierające materiały, będą sprzedawane (biznes) i ekspediowane (handling) do innych magazynów zautomatyzowanych lub uniwersalnych i powinny tam być również prawidłowo "widziane" przez inne systemy informatyczne.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 3/2010.