Audyt logistyczny w procesach gospodarczych - cz. 1
- Jezierski Andrzej
- Kategoria: Logistyka
Pojęcie, cele i zadania audytu
Uwaga zarządów, konsultantów, doradców firm skupiać musi się obecnie na koncepcjach ich kontroli wewnętrznej, której zadaniem jest wykrycie we właściwym czasie wszelkich odstępstw od planowanego przebiegu procesów gospodarczych (logistycznych). Właściwa kontrola funkcjonowania przedsiębiorstwa pozwala na weryfikację realizowanych procesów, gwarantuje ich "przejrzystość", możliwość zapewnienia zgodności planu z efektem działania. Stąd też w literaturze przedmiotu, a także w praktyce, w aspekcie kontroli wewnętrznej przedsiębiorstw bardzo często mówi się o konieczności rygoru procesów, systemów, procedur. Z pewnością, jednym ze współczesnych narzędzi realizujących powyższe postulaty, jest audyt.
Pojęcie audytu jest interpretowane w dość szerokim znaczeniu. Etymologia słowa audyt wywodzi się z języka łacińskiego, gdzie audire oznacza: słyszeć, słuchać, przesłuchiwać, badać. W języku angielskim czy francuskim słowo audytor najczęściej występuje w znaczeniu: słuchacz, ewentualnie rewident ksiąg. Można przyjąć, że w języku polskim pojęcie audytu, a zwłaszcza audytu zewnętrznego, oznacza badanie ksiąg rachunkowych. Audyt zewnętrzny jest więc określany jako rewizja sprawozdań finansowych instytucji zobowiązanych do weryfikacji rachunkowości i sprawozdawczości finansowej. Natomiast pojęcie audytu wewnętrznego jest rezultatem poszukiwań sposobów usprawnienia procesów informacyjnych i decyzyjnych; ogólnie mówiąc - procesów zarządzania. Istniejące w Polsce standardy audytu wewnętrznego rozróżniają audyt wewnętrzny (ang. internal audit) i kontrolę wewnętrzną (ang. internal control) - niesłusznie często utożsamianą z audytem wewnętrznym. Jeden ze standardów audytu wewnętrznego (standard ogólny nr 300) określa zakres prac audytu wewnętrznego jako "badanie i ocenę adekwatności i efektywności systemów kontroli wewnętrznej instytucji oraz jakości działania przy realizacji powierzonych jej zadań". W takim rozumieniu audyt wewnętrzny jest sprawowany przez instytucjonalną komórkę kontrolną, powołaną przez kierownika organizacji dla weryfikowania istnienia i skuteczności działania systemu kontroli wewnętrznej w tej instytucji. Natomiast system kontroli wewnętrznej jest realizowany na wszystkich szczeblach organizacyjnych. Na jego organizację (strukturę) składają się zarówno komórki, jak i procedury, przepisy. Teoria organizacji i zarządzania skierowana ku problematyce kontroli wyróżnia wiele koncepcji i modelów audytu wewnętrznego.
Audyt logistyczny w systemie audytów branżowych
Naturalnym krokiem na drodze ewolucji audytu wewnętrznego jest audyt branżowy. Jest on skierowany na określone obszary działalności organizacji, przy którym zarówno w praktyce, jak i w literaturze nie używa się dopełnienia wewnętrzny. Jako przykłady audytu znaczącego, sensownego, wprowadzającego nowe informacje, wskazać można takie rodzaje audytu branżowego jak: audyt jakości, audyt marketingowy, audyt bezpieczeństwa systemów informatycznych, audyt bezpieczeństwa pracy, czy wreszcie odnoszący ostatnio w Polsce ogromne sukcesy praktyczne audyt logistyczny. Audyty branżowe jako współczesne narzędzia zarządcze w głównej mierze mają dostarczać informacji odnośnie przydatności (adekwatności) i efektywności istniejącego systemu kontroli wewnętrznej, jakości jej działania. Audyty branżowe mają także propagować efektywne systemy kontroli przy zachowywaniu optymalnego poziomu kosztów, promować prorozwojowe zmiany i pełnić rolę katalizatora procesów rozwojowych w organizacji. Audyty branżowe to również narzędzia krytycznej oceny działania managementu poszczególnych obszarów funkcjonalnych w przedsiębiorstwie. Dla przykładu, audyt jakości jest narzędziem umożliwiającym osiągnięcie jednego z głównych celów przedsiębiorstwa jakim powinno być zaspokojenie potrzeb klienta, przy jednoczesnym ograniczeniu zmienności i wahań w poziomie jakości dostarczanych wyrobów lub usług. Dbałość o jakość obejmuje każdy element łańcucha produkcji - od dostawców aż do ostatecznego klienta, a więc całą sferę organizacji zarządzania przedsiębiorstwem. Bardzo często przedsiębiorstwa w trosce o należytą jakość własnych wyrobów realizują koncepcje hołdujące jakości zarządzania, realizowanej niemalże na wszystkich szczeblach zarządzania. Wskazuje się, iż najlepszym narzędziem kontroli i oceny (certyfikacji) wprowadzonego systemu zarządzania jakością są właśnie audyty jakości.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 5/2007.