Kodowanie produktów - cz. 2

2. Definicje

Literatura przedmiotu ekonomii, towaroznawstwa i logistyki nie zawsze podaje jednoznaczne definicje bardzo ważnych terminów. W wyniku przeprowadzonych badań literatury i dokumentów prawnych autor przedstawia niektóre z nich, proponując przy tym kilka zmian.

Dobra – rzeczy lub usługi zaspokajające potrzeby człowieka powstałe jako rezultat procesu produkcji [16].
Dobra – wszystkie środki mające zdolność zaspokajania potrzeb ludzkich (dobra wolne, wytwarzane, energia i usługi [12]. Często do określenia towarów używa się synonimu „dobra” (ang. goods).
W kodowaniu produktów dobra to wszystko, co ma zdolność zaspokajania potrzeb ludzkich.

Termin klasyfikacja pochodzi od dwóch łacińskich słów: classis –„oddział” oraz facio – „czynię”, co w potocznym rozumieniu oznacza „systematyczny podział czegoś, np. zbiorów przedmiotów lub zjawisk na klasy, działy i poddziały według określonej zasady” [16]. Taka definicja nie odzwierciedla dobrze terminu klasyfikacja, ponieważ precyzuje podział tylko na działy, klasy i podklasy. Czy podział zbiorowości na grupy, sekcje itp. nie jest klasyfikacją? Takiej wady nie posiada definicja podana poniżej, zawarta w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).

Klasyfikacja to usystematyzowany (na ogół hierarchiczny) podział zbiorowości (np. podmiotów, zjawisk, działalności) wg przyjętych zasad i kryteriów na części, z których każda wyróżnia się cechami, jakich nie mają pozostałe. Nadaje każdej części zbioru kod i nazwę, określa jej zakres i miejsce w schemacie klasyfikacyjnym. Każda klasyfikacja poza schematem zawiera część metodologiczną, w której określony jest przedmiot sklasyfikowania, obowiązujące zasady jej stosowania oraz przeznaczenie [13].
Dyskusyjne jest jednak w powyższej definicji sformułowanie: „(...) z których każda wyróżnia się cechami, jakich nie mają pozostałe”. Proponuje się przyjęcie w kodowaniu produktów następującej definicji klasyfikacji:
Klasyfikacja to usystematyzowany (na ogół hierarchiczny) podział zbiorowości (np. podmiotów, zjawisk, działalności) na części według przyjętych zasad i kryteriów.

Poniżej przedstawiono trzy definicje terminu „kod”.
Kod (code) - jednoznaczne przyporządkowanie elementów jednego skończonego zbioru elementom drugiego skończonego zbioru. W informatyce najbardziej rozpowszechnione są kody alfanumeryczne (np. ASCII, Unicode), kody liczbowe (np. kod dziesiętny, kod dwójkowy) oraz kody kontrolne (służące do wykrywania i korygowania błędów; np. kody z kontrolą parzystości).
W teorii informacji kod to pewnego rodzaju słownik, który przypisuje znaczenie skończonej liczbie elementów zbioru informacji. Jednostki te mogą mieć dowolną postać fizyczną.
W statystyce – kody to znaki lub ciągi znaków i ich kombinacje, które są przyporządkowane do określonych pojęć, stanowiąc ustaloną reprezentację określonego stanu rzeczywistości, przyjętą do stosowania w statystyce [13].

Na potrzeby kodowania produktów można przyjąć następującą definicję:
kod produktu to unikalny łańcuch znaków (najczęściej alfanumerycznych)lub znak graficzny przypisany według określonej zasady i kryterium, do elementu zbioru produktów. Kod ten jednoznacznie identyfikuje produkt, np. nazwę produktu, cenę, a nawet producenta lub inne elementy danych związane z produktem, może być przedstawiony w postaci czytelnej wzrokowo lub/i maszynowo.
Kodyfikacja pochodzi od francusko-łacińskiego codex – „księga” i łacińskiego facio – „czynię” i jest to „metoda stanowienia prawa polegająca na zastąpieniu licznych unormowań danej dziedziny prawa przez jeden nowy akt prawny” [16]. Jest to najbardziej znane znaczenie tego słowa.
W Natowskim Systemie Kodyfikacyjnym (ang. NATO Codification System – NCS) podaje się dwa terminy: kodyfikacja i kodyfikacja natowska.
Kodyfikacja (ang. codification) - podstawowy system przeznaczony do utworzenia jednolitego wspólnego języka zaopatrzenia do identyfikacji, klasyfikacji, przyporządkowania numeru magazynowego, zapisu danych o producencie oraz utrzymywania aktualnego zbioru danych o pozycjach zaopatrzenia w celu zabezpieczenia narzędzi zarządzania dla logistyki [17].
Kodyfikacja natowska – całokształt działalności w zakresie identyfikacji, klasyfikacji i nadawania numerów magazynowych pozycjom zaopatrzenia państw NATO celem utworzenia wspólnego języka logistycznego, zgodnie z zasadą przyporządkowywania jednej pozycji zaopatrzenia tylko jednego numeru magazynowego. W ramach natowskiej działalności kodyfikacyjnej realizowane są: utrzymanie danych kodyfikacyjnych oraz dostarczanie uaktualnionych informacji do wszystkich państw, które są zarejestrowane jako użytkownicy tych pozycji [17].
Natowski System Kodyfikacyjny (NCS) - Jednolity system klasyfikacji zaopatrzenia i identyfikacji pozycji szczegółowo opisany w porozumieniach standaryzacyjnych STANAG 3150 i STANAG 3151 [17].