Wolne niedziele w logistyce

mec. Rafał Czyżyk, Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego w Szczecinie: Zakaz (ograniczenie) handlu w niedziele to temat, który już od kilku miesięcy jest przedmiotem powszechnej debaty. Oczywistym powodem tej dyskusji jest obywatelski projekt ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele, który we wrześniu zeszłego roku wpłynął do Sejmu. Jeszcze przed pierwszym czytaniem projektu eksperci analizujący to zagadnienie podkreślali, że wprowadzenie ustawy może oddziaływać na funkcjonowanie wielu branż, w tym przede wszystkim na rynek usług TSL.

   Opinia Rządu
Warto wspomnieć o przedstawionym przez Radę Ministrów stanowisku na temat projektowanej ustawy. Przedstawiciele Rządu wskazali m.in., iż projekt ma bardzo szeroki zakres zastosowania, zarówno przedmiotowy jak i podmiotowy. Obok kwestii odnoszącej się do zakazu handlu w niedziele, co miało stanowić zasadniczy cel planowanej regulacji, wprowadza ona również zakaz wykonywania w tym czasie innych czynności sprzedażowych, których definicja znacznie wykracza poza czynności powszechnie kojarzone z handlem. Podkreślono przy tym, iż projekt dotyczy wprost podmiotów świadczących usługi na rzecz handlu (tu: centra logistyczne, dystrybucyjne etc.).
W grudniu zeszłego roku jako ekspert Rady Interesantów Portu Szczecin brałem udział w posiedzeniu Komisji Gospodarki Morskiej, na którym prowadzono dyskusję na temat projektowanych regulacji w tym zakresie. W swoim wystąpieniu w szczególności zwróciłem uwagę na to, że projektowana ustawa cały czas odnosi się do zakazu dotyczącego wspomnianych „innych czynności sprzedażowych”. Nie ulega wątpliwości, że z punktu widzenia branży logistycznej wszelkie przepisy, które odnoszą się do innych czynności sprzedażowych powinny zostać usunięte. W ten sposób uzyskalibyśmy efekt, iż ustawa rzeczywiście odnosiłaby się do zakazu handlu w niedziele, a nie dotyczyłaby kwestii, które bezpośrednio nie mają związku z handlem.

   Zablokowanie procesów logistycznych
Co więcej, powszechnie podnosi się, że ograniczeniem, które będzie miało niezwykle istotny wpływ na branżę, jest wprowadzenie rozwiązania zakładającego, że zatrudnienie w niedziele obejmuje również wykonywanie innych czynności sprzedażowych od północy do godz. 6:00 w poniedziałki. Projektowana ustawa rozszerza zatem efektywnie zakaz działania branży logistycznej aż do poniedziałku do godz. 6:00, podczas gdy zgodnie z globalną praktyką przesyłki są sortowane w poniedziałki (podobnie jak w inne dni tygodnia) w godzinach nocnych i porannych. Przesyłki są doręczane i odbierane w dzień - sortowanie i przeładowanie przesyłek w godzinach nocnych i wczesnoporannych jest zatem koniecznością.

   Obecny etap prac legislacyjnych
Liczby nie kłamią. 810 podmiotów gospodarczych w portach morskich współpracuje z 42 tys. przedsiębiorstw w kraju, a blisko 7 tys. osób zatrudnionych w portach generowało 227 tys. miejsc pracy w całej Polsce w 2015 r. (dane statystyczne przedstawione przez PGT). Olbrzymia część z tych firm zajmuje się odprawami towarów, spedycją i transportem. Likwidacja przeładunków w niedziele wpłynie bezpośrednio na ograniczenie ich możliwości biznesowych i zredukowanie zatrudnienia zarówno w portach, jak i w ich otoczeniu. Wymaga wyraźnego podkreślenia, iż w dalszych pracach nad projektem należy położyć szczególny akcent, aby w sposób całkowity wyłączyć jego zastosowanie wobec podmiotów działających we współpracy ze środowiskiem portowym, w tym podmiotów działających w środowisku spedycyjno-logistycznym.

   Na ten moment projekt ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele stanowi przedmiot prac sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Mając na uwadze olbrzymie znaczenie jakie planowana regulacja może mieć na funkcjonowanie branży transportu, spedycji i logistyki, w szeroko rozumianym interesie wszystkich zainteresowanych stron leży stała obserwacja dalszego procesu legislacyjnego i rozwiązań prawnych, jakie zostaną finalnie przyjęte.