W artykule przedstawiono dynamikę fotela katapultowego o nazwie SK odrzutowego szkolno-bojowego samolotu TS-11 „Iskra”. Scharakteryzowano fotel katapultowy i zasadę jego działania. Opracowano model matematyczny oraz komputerowy obiektu przy wykorzystaniu programu MATLAB - Simulink i przeprowadzono symulację dla różnych prędkości lotu.

Energia kinetyczna odprzęgów zmienia się pod wpływem oddziaływań naturalnych oraz celowych działań człowieka. Rozpędzanie i hamowanie odprzęgu powoduje zmiany jego stanu dynamicznego. Efektywność regulacji prędkości zależy od dokładności prognozowania zmian stanu dynamicznego odprzęgu. Czynnikiem zakłócającym proces regulacji są ingerencje operatora w pracę systemu. Nowe, w pełni zautomatyzowane systemy regulacji prędkości powinny umożliwiać quasi ciągłą ocenę stanu dynamicznego odprzęgów i efektywny odbiór energii, a także eliminować udział człowieka w realizacji procesu regulacji.

W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych i obliczeń analitycznych elementów przytwierdzenia sztywnego szyn do podkładów kolejowych typu K , to jest śrub stopowych i nakrętek. Zawarto wyniki badań składu chemicznego i mikrostruktury materiału śrub ,własności mechanicznych , analizy stanu naprężeń w elementach złącznych oraz badania metaloznawcze wykonane na przełomach i przekrojach uszkodzonych śrub wraz z nakrętkami. Postawiono hipotezę dotyczącą przyczyny i mechanizmu zrywania się śrub stopowych w trakcie montażu i demontażu.

Przedstawione w pracy wyniki badań dotyczą opracowania efektywnych metod modelowania użytecznych w eksploatacji pojazdów szynowych. Szczególną uwagę poświęcono rozwiązaniu zagadnienia identyfikacji źródeł pola. Do tego celu służy numeryczna metoda symulacyjna wykorzystująca narzędzia obliczeniowe z obszaru analizy kombinatorycznej uzupełnione procedurami regularyzującymi. Inną metodą jest optymalizacja za pomocą funkcjonału mocy. Rozpatrywane pola fizyczne są opisane równaniem różniczkowym Poissona, zatem w eksploatacji pojazdów szynowych opracowane metody mogą być przydatne w badaniu zagadnień cieplnych i wytrzymałościowych, jak np. identyfikacja parametrów naprężeń dla skręcania szyny kolejowej przy wymuszeniach siłowych oraz identyfikacja źródeł ciepła w szynie spowodowanych kontaktem tocznym. Wyniki identyfikacji źródeł ciepła w szynie spowodowane kontaktem tocznym koło-szyna mogą zostać wykorzystane do weryfikacji cech mechanicznych kontaktu. Przedstawiono także oryginalną metodę modelowania dynamiki kontaktu koło-szyna dla siły wertykalnej w oparciu o pojęcie energii jednookresowej stosowane w badaniach obwodów elektrycznych.