Metody oceny i wyboru dostawców w przedsiębiorstwie - studium przypadku - cz. 4

Jak widać w tabeli 4, uzyskano różne wyniki poprzez ustalenie dwóch wariantów punktacji. Inne wyniki uzyskano także w metodzie średniej arytmetycznej, a inne w metodzie średniej ważonej. Przy pierwszym sposobie punktacji najwyższą średnią arytmetyczną uzyskał dostawca E, zaś najniższą dostawca D; przy średniej ważonej najniżej również uplasował się dostawca D, ale już najlepszy wynik nie przypadł dostawcy E, tylko dostawcy C. Przy drugim sposobie punktacji najwyższą średnią arytmetyczną również uzyskał dostawca E, zaś najniższą dostawca F; natomiast najniższa średnia ważona przypadła już dostawcy D, a najwyższa dostawcy E.

Ponadto, wykorzystano metodę graficzną, polegającą na przedstawieniu dostawców kwalifikowanych na wykresie radarowym, gdzie w przejrzysty sposób ukazano słabe oraz mocne strony każdego z nich. Na rysunkach 7 i 8 przedstawiono porównanie wyników dla 4 wybranych dostawców zgodnie z przyjętym rodzajem punktacji. Wartości na wykresie rosną wzdłuż promienia, w środku okręgu przyjmują wartość 0, natomiast na okręgu wartość 5. Połączenie punktów odzwierciedlających oceny przyznane każdemu z dostawców powoduje powstanie geometrycznego modelu, charakteryzującego dostawcę. Stan idealny to model w kształcie okręgu.

Porównanie dwóch najlepszych dostawców pozwala na ocenę, który z dostawców jest lepszy od drugiego pod względem danego kryterium (rysunek 7). Dostawca E przewyższa dostawcę C pod względem: kosztów transportu - 4, liczby zgłaszanych reklamacji - 6, utrzymywania zapasów - 4 oraz potencjału - 4. Z kolei dostawca C oferuje korzystniejszy poziom cen - 6, dłuższy okres kredytowania dostawy - 6 oraz krótszy czas realizacji zamówienia - 4, zatem jest lepszy w kwestiach, które mają duże znaczenie dla przedsiębiorstwa. Dlatego też, mimo iż dostawca E otrzymał najwyższą średnią arytmetyczną, nie był już najwyżej w rankingu według średniej ważonej.
Podobnie można wnioskować patrząc na dwóch najsłabszych dostawców. Pomimo tego, iż obydwu dostawców otrzymało taką samą liczbę punktów, to dostawcy D przypadła najniższa ocena liczona według średniej ważonej. Fakt ten wyjaśnia model kołowy (rysunek 7), który pokazuje, że otrzymał on wyższe notowania w kategoriach mało istotnych dla przedsiębiorstwa (utrzymywanie zapasów -  4 oraz potencjał - 4), zaś niskie w kwestiach bardzo ważnych (poziom ceny - 2, kredytowanie dostawy - 0).
Przy drugim sposobie punktacji idealnego dostawcę przedstawia okrąg o promieniu 5 punktów, gdyż jest to najwyższa ocena w każdej z kategorii. Analizując model kołowy powstały w tym systemie punktacji (rysunek 8) można stwierdzić, iż istotnie największy zakres oraz przebieg najbardziej zbliżony do okręgu wykazuje dostawca E. Trudniej natomiast wskazać dostawcę o najmniejszym zakresie. Spoglądając na wykres (rysunek 8) można wywnioskować, że proporcje między najlepszym, a najsłabszym dostawcą są mniejsze, niż w systemie punktacji I.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2012.