Jak wykorzystać potencjał współdzielenia zasobów?

Gospodarka współdzielenia
Specjalistom z działów IT i decydentom odpowiedzialnym za wdrażanie rozwiązań chmurowych w przedsiębiorstwach termin współdzielenie będzie się kojarzył z przetwarzaniem - i właśnie współdzieleniem danych (cloud computing), ekonomistom - z poszukiwaniem wartości dodanej, specjalistom HR - z nowymi formami pozyskiwania i zatrudniania pracowników ("zasobów ludzkich"), a włodarzom miast - z udostępnieniem mieszkańcom przestrzeni miejskiej dla niskoemisyjnych środków transportu i dążeniem do poprawy życia mieszkańców. Z czym sharing będzie się kojarzył przedstawicielom tych obszarów działalności, ale występującym w roli klientów? Przede wszystkim z możliwością wyboru między "posiadać" a "mieć dostęp" - na minuty, na godziny …, ale nie na zawsze, bo po co? Temat od jakiegoś czasu istnieje już w świadomości przeciętnego konsumenta. Autorzy licznych opracowań pojawiających się na całym świecie zastrzegają, że współdzielenie nie jest nowym pomysłem czy zjawiskiem, a jego różnego rodzaju formy rozwinęły się w wyniku gwałtownego przyśpieszenia rozwoju technologii, a konkretnie - możliwości, jakie oferują aplikacje internetowe. W ostatnich trzech, czterech latach sharing jest coraz częściej eksploatowanym tematem przez ekspertów, postrzegających to zagadnienie z różnej perspektywy, w tym również jako zjawisko społeczne, kulturowe, które zmienia (lub chce zmienić) nasze podejście do kwestii własności i posiadania, co więcej - powodującego coraz głębsze przeobrażenia, czy wręcz turbulencje na rynku pracy i w szeroko pojętym handlu. Znamiennym przykładem jest wydana w 2016 roku książka A. Sundarajarana, nosząca wprawdzie "neutralny" tytuł - "The Sharing Economy", ale już jej podtytuł "The End of Employment and the Rise of Crowd-Based Capitalism" wskazuje na ogromne zmiany we wspomnianych obszarach. Za punkt odniesienia dla praktyków można uznać bardzo spójny merytorycznie raport DHL z 2017 roku pt. "Sharing Economy in Logistics. Rethinking Logistics with access over ownership", w którym znajdziemy m.in. porównanie tradycyjnego modelu biznesu i gospodarki współdzielenia. Autorzy tego raportu dokonują bardzo wyraźnego rozróżnienia. Co zatem nas czeka lub z czym już teraz musimy się zmierzyć? Zamiast tego, co określano "pracą stałą", w gospodarce współdzielenia pojawia się "praca na żądanie" (job on demand), zamiast efektywności operacyjnej przedsiębiorstwa mamy do czynienia z doświadczeniem klienta (customer experience), a linearny model biznesowy zostaje zastąpiony modelem sieciowym.

Nowa jakość usług - nie tylko elektryczne hulajnogi…
Z punktu widzenia użytkowników największą zaletą współdzielenia jest właśnie wspomniana możliwość dostępu/dostępności do zasobów, z których nie mogliby oni korzystać za pomocą tradycyjnych kanałów sprzedaży. Sharing nie jest więc już tylko nośnym hasłem, pod którym "sprzedaje się" dostęp do rowerów czy samochodów, muzyki czy filmu, ale dla logistyków stanowi ważne źródło wartości dodanej, z kolei dla użytkowników indywidualnych (np. mieszkańców miast) jest źródłem wymiernych korzyści w poprawie dostępu do określonych dóbr materialnych czy usług. W przypadku pierwszej grupy o popularności usług związanych z sharingiem dobitnie świadczą chociażby wyniki badania przeprowadzonego przez PwC w 2018 roku wśród członków Niemieckiego Towarzystwa Logistycznego BVL. Okazuje się, że 60% ankietowanych jest zdania, iż są one przydatne z punktu widzenia krótkookresowego eliminowania wąskich gardeł w ich działalności operacyjnej. Co więcej, aż 80% uczestników badania zgłosiłaby gotowość wynajmu lub najmu powierzchni magazynowej, a 40% wyraża chęć korzystania z rozwiązań platformowych.

Miasto - ważna arena współdzielenia
Wynajem powierzchni magazynowych, będący domeną operatorów logistycznych - funkcjonuje od dawna, ale zmienił się sposób korzystania z nich, zwiększyła się dostępność, rynek oferuje coraz szerszą gamę opcji wynajmu i - co znamienne - pojawiły się nowe modele biznesowe, o czym świadczą coraz bardziej inicjatywy zmieniające krajobraz wielu miast na świecie. Znaczenie społeczne zagadnienia podkreślają autorzy białej księgi "Światowego Forum Ekonomicznego" z 2017 roku pt. "Logistyka miejska. Od współdzielenia do gospodarki opartej na współdzieleniu", w której jest ono traktowane jako "wartość mogąca wytworzyć nową jakość kreującą więzi społeczne, dzięki włączaniu do wspólnoty również nowych mieszkańców miast". Z kolei raport Roland Berger i FM Logistic pt. "Logistyka w obszarach miejskich w obliczu zmian gospodarczych i ekologicznych" pozycjonuje współdzielenie zasobów magazynowych i transportowych różnych podmiotów jako jeden z trzech najważniejszych czynników zwiększających efektywność logistyki miejskiej. Zauważalnym zjawiskiem, obecnym od niedawna w niektórych modelach współdzielenia, zwłaszcza w usługach "okołomiejskich", jest pojawianie się inicjatyw oddolnych samych mieszkańców. Wyjątkowe ekosystemy współdzielenia, a jednocześnie inicjatywy o charakterze prospołecznym w tym obszarze, powstały na terenie Melbourne. Przykładem jest startup 3000 Acres, działający jako organizacja non-profit, którego misją jest poprawa dostępu do zdrowej i świeżej żywności na terenach miejskich, m.in. dzięki realizacji tzw. "miejskich projektów rolniczych" dzięki zagospodarowaniu niewykorzystanych terenów nadających się pod uprawę, a także eliminowaniu marnotrawstwa żywości. Ciekawostką jest to, że 3000 Acres współpracuje m.in. z deweloperami. Sama platforma oferuje również dostęp do wiedzy o produktach w postaci starannie opracowanych informacji.

Ciekawym wątkiem w kontekście dyskusji o współdzieleniu jest zagadnienie wykorzystania pustostanów magazynowych w centrach miast. Tu opinie są podzielone - 2/3 badanych uważa, że adaptowanie ich na potrzeby usług magazynowych jest korzystne, z kolei 1/3 wyraża obawy przed zbyt dużą ingerencją operacji logistycznych w samym mieście (na podstawie PwC, 2018).

Artykuł pochodzi z czasopisma LOGISTYKA 3/2021.
e-wydanie czasopisma jest dostępne w naszej ofercie!

Bądź na bieżąco, zamów prenumeratę czasopisma LOGISTYKA!