Specyfika procesów logistycznych ochrony zdrowia w Polsce
- Piotr Jarzynkowski, Janina Książek, Renata Piotrkowska
- Kategoria: Logistyka
Nawiązując do teorii systemów, ochronę zdrowia można określić jako zorganizowaną strukturę, w której elementy do niej przynależące wzajemnie na siebie wpływają. System ochrony zdrowia wraz z obszarem swojej działalności złożony jest z wielu różnych segmentów, takich jak: struktury rządowe, samorządowe, zasoby medyczne, pacjenci. Tak, jak w systemie logistycznym, w systemie ochrony zdrowia następują nieprzerwane przepływy fizyczne, decyzyjne i informacyjne pomiędzy jego najważniejszymi segmentami, którymi są świadczeniobiorcy (pacjenci), Narodowy Fundusz Zdrowia NFZ (tak zwany płatnik), świadczeniodawcy, instytucje kontroli i nadzoru (między innymi Państwowa Inspekcja Sanitarna, Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna, Rzecznik Praw Pacjenta, konsultanci medyczni w poszczególnych specjalnościach medycznych), Ministerstwo Zdrowia.
Celem artykułu jest próba wskazania wielowymiarowości systemów zwiększających efektywność procesów logistycznych w ochronie zdrowia. Przedstawiono sposoby organizacji tychże procesów oraz narzędzia, które wykorzystywane są do ich usprawniania. Praca ma charakter poglądowy i powstała w oparciu o analizę piśmiennictwa z zakresu tematu.
Istota i system logistyki w ochronie zdrowia
Głównymi podmiotami świadczącymi usługi medyczne są samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. W nawiązaniu do prowadzonej działalności dla tych jednostek, kluczowe jest ujmowanie logistyki jako zorientowanej na usługi, które są przejawem procesu koordynacji ogółu czynności niematerialnych niezbędnych do zrealizowania usługi skutecznie i według sugestii klienta. Logistyka generalnie dąży do zagwarantowania dostępności, interpretowanej jako właściwy produkt (usługa), we właściwej ilości, we właściwym stanie, we właściwym miejscu, o właściwym czasie, dla właściwego odbiorcy i we właściwej cenie. Problem dostępności w takim ujęciu obejmuje świadczeniodawców usług medycznych w następujących dziedzinach:
- usług "pierwszej pomocy" - uwzględniających strukturę organizacyjną jednostek ratownictwa medycznego, ich szybkość dotarcia do miejsca wezwania, udzielenie pierwszej pomocy oraz przekazanie do dalszego leczenia,
- usług klasycznie rozumianej opieki medycznej - wykonywanych w prywatnych i publicznych jednostkach; dotyczy przede wszystkim dostępności do lekarzy określonych specjalności, infrastruktury szpitalnej i klinicznej, aparatury medycznej,
- uzupełniających usług medycznych - odbieranych jako dostępność do specjalistycznych pakietów profilaktycznych.
Działania logistyczne, w tak szczególnych jednostkach jak szpitale, ze względu na swoją złożoność organizacyjną (administracja, oddziały szpitalne, poradnie, laboratoria, apteka szpitalna, sterylizacja, itp.) i funkcjonalną (szeroki zakres i liczba udzielanych świadczeń) mają swoje odzwierciedlenie w wielości procesów logistycznych, które można wyodrębnić w obszarach ich funkcjonowania. Spośród nich można rozróżnić między innymi:
- wyżywienie pacjentów, utrzymanie czystości, pralnia, ogrzewanie, transport,
- zaopatrzenie w materiały medyczne i pozostałe,
- gospodarka magazynowa, gospodarka materiałowa,
- planowanie i sterowanie działalnością podstawową i pomocniczą,
- system obiegu informacji,
- kontakt z pacjentem (łańcuch jakości).
Jednym z głównych celów logistyki w ochronie zdrowia jest poszukiwanie metod skracających okres oczekiwania i zwiększających dostępność do procedur medycznych, które powodują zredukowanie kosztów leczenia. E. Gołembska wskazuje jednoczenie na szybki rozwój Medycznego Systemu Informacyjnego (MSI), w tym kodów kreskowych, zwiększenie roli outsourcingu (wszelkiej działalności pozamedycznej) oraz unowocześnienie gospodarki odpadami medycznymi - jako kluczowe cele logistyki w systemie ochrony zdrowia.
Wynikiem intensywnego rozwoju wszelkiego rodzaju koncepcji logistycznych w usługach medycznych są profesjonalne systemy, dzięki którym w jednostkach takich jak szpital, można wprowadzić rozwiązania z zakresu:
- identyfikacji pacjenta - kody kreskowe na opaskach lub elektroniczne karty identyfikujące,
- sterowania zasobami - nadawanie kodów towarom, środkom trwałym, badaniom i materiałom do badań,
- usprawniania przebiegu inwentaryzacji poprzez przeprowadzenie jej metodą automatyczną - znakowanie i odczyt za pomocą kodów kreskowych oraz znaczników RFID.
Działania logistyczne nie są dostrzegalne dla odbiorców usług (pacjentów), jednak ich stosowanie ściśle powiązane jest z jakością procedur i indywidualnym postrzeganiem obsługi medycznej. Dlatego stanowią istotny dla podmiotów medycznych obszar zainteresowania.
Artykuł zawiera 18590 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka