Bariery i korzyści wynikające z wdrożenia narzędzi systemu zarządzania środowiskowego przez operatorów logistycznych
- Jagoda Wodzińska-Jabłońska, Michał Deka
- Kategoria: Logistyka
Przez wiele lat systemy zarządzania środowiskowego, jako narzędzia minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne, były popularne głównie w firmach produkcyjnych, które wywierają zdecydowanie największy wpływ na otoczenie. Rosnąca konsumpcja, a co za tym idzie wzrost ilości przewożonych towarów - szczególnie transportem drogowym - powoduje, że negatywny wpływ transportu na środowisko naturalne jest coraz bardziej widoczny. Świadomość ekologiczna społeczeństwa i coraz większa uwaga przywiązywana do działania zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju wymusiła na operatorach logistycznych zmianę podejścia do jakości świadczonych usług i konkurencji na rynku. Bardzo istotnym elementem walki o klienta, poza ceną i niezawodnością, staje się wizerunek firmy w kontekście działania z poszanowaniem środowiska naturalnego. W konsekwencji najwięksi operatorzy logistyczni coraz częściej sięgają po narzędzia systemu zarządzania środowiskowego, aby kontrolować i minimalizować negatywne oddziaływanie na środowisko oraz poprawić wizerunek firmy w oczach klientów i partnerów biznesowych.
Zrównoważony rozwój a systemy zarządzania środowiskowego
W dobie globalizacji przedsiębiorstwa różnych branż, w tym także branży logistycznej, zaczęły poszukiwać nowej drogi wiodącej do osiągnięcia przewagi konkurencyjnej. Dotychczas kluczowymi narzędziami w walce o pozyskanie klienta były cena oraz jakość. Dzisiaj, rosnąca ekologiczna świadomość społeczeństw zrewolucjonizowała i przewartościowała podejście konsumentów w kontekście dokonywania wyboru zakupu produktów oraz usług, wprowadzając tym samym kolejne kryterium mówiące o osiągnięciu przewagi konkurencyjnej. Niemałe znaczenie odegrała tu narastająca dyskusja wokół zrównoważonego rozwoju, który zgodnie z definicją zawartą w Prawie Ochrony Środowiska w Art. 3, oznacza "taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń". Obecnie rozważania te przestały funkcjonować jedynie na poziomie makroekonomicznym i przeniosły się na poziom mikroekonomiczny, wymuszając na przedsiębiorstwach podjęcie działań w zakresie ochrony środowiska. W związku z tym na znaczeniu zyskuje zarządzanie środowiskowe, które w odniesieniu do jednostki organizacyjnej jest rozumiane jako zarządzanie procesami użytkowania, ochrony i kształtowania środowiska, zintegrowane z ogólnym systemem zarządzania jednostką. Obejmuje ono: strukturę organizacyjną, planowanie, procedury, procesy oraz zasoby służące wdrażaniu i prowadzeniu zarządzania jednostką w sposób uwzględniający ochronę środowiska.
Za podstawę zarządzania środowiskowego uznaje się systemy zarządzania środowiskowego (EMS - Environmental Management Systems), które charakteryzują się zasadą neutralności, czyli dążeniem do działania, które w żaden sposób nie wpływa na środowisko naturalne. W bogatej literaturze przedmiotu podkreśla się, że wdrożenie przez przedsiębiorstwo systemu zarządzania środowiskowego jest oparte na zasadzie dobrowolności, a elementem inicjującym decyzję o jego wdrożeniu jest opracowanie długofalowej strategii zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa, z koniecznością ciągłego podwyższania kwalifikacji i doskonalenia przyjętych działań z uwzględnieniem perspektywy rozwoju danej branży oraz wzrastających wymagań rynku. Wśród etapów odnoszących się do budowy systemu zarządzania środowiskowego zalicza się: sformułowanie polityki środowiskowej, zidentyfikowanie problemów środowiskowych związanych z prowadzeniem działalności, określenie wymagań prawnych, które mają zastosowanie do istniejących i potencjalnych zagrożeń, wyznaczanie celów środowiskowych, określenie priorytetów działania, opracowanie programów wdrożeniowych, planowanie, nadzorowanie, kontrolowanie i koordynowanie poszczególnych działań, stałe doskonalenie systemu i dostosowanie go do zmian zachodzących w otoczeniu. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych systemów zarządzania środowiskowego jest EMAS oraz system wdrożony zgodnie ze standardami nomy ISO 14000.
Artykuł zawiera 30100 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka