Wartość dodana efektywnego systemu traceability
- Grzegorz Sokołowski, Ekspert ds. traceability GS1
- Kategoria: Logistyka
Z punktu widzenia prawa bezpieczeństwo produkowanej i dystrybuowanej na rynek żywności identyfikowalność (z ang. traceability) jest wymogiem. Stąd w relacjach pomiędzy przedsiębiorstwami (B2B – business to business) ten element jest niejako aksjomatem, co do którego istnieją określone wymagania i firmy muszą je spełnić. Natomiast trochę inaczej jest w przypadku relacji B2C, kiedy to konsument jest tym ogniwem rynku, który kształtuje potrzebę, a czasem tworzy specyficzne wymagania, które przedsiębiorca musi spełnić. Świadomi konsumenci coraz częściej myślą o bezpieczeństwie produktów. Kupujący potrzebuje znacznie szerszej informacji o żywności niż było to jeszcze kilkanaście lat temu.
W przedsiębiorstwie, które jest objęte wymogiem identyfikowalności, często działa system informatyczny obsługujący procesy wymagające gromadzenia i przetwarzania danych, a więc również wspierający identyfikowalność. Otrzymujemy tu wartość dodaną. Co tak naprawdę wiąże się z tą wartością dodaną? Jakie są konkretnie elementy wartości dodanej? Jednak, aby to zaprezentować, należy najpierw zastanowić się, co oznacza, że system wspiera identyfikowalność, czyli jakie cechy musi posiadać.
Najważniejsze z nich to:
- zapis i przetwarzanie danych jednostek śledzonych, a w tym numeru partii produkcyjnej lub surowca,
- powiązania pomiędzy danymi o jednostkach śledzonych (odnoszące się do atrybutów tych jednostek, takich jak: identyfikator jednostki, nr partii, data przydatności),
- komunikacja wewnętrzna w odniesieniu do wszystkich procesów zachodzących w przedsiębiorstwie, a także komunikacja na zewnątrz, z partnerami biznesowymi (krok wstecz i krok naprzód),
- generowanie raportów identyfikowalności w razie konieczności wycofania określonych partii surowca/wyrobu gotowego,
- archiwizowanie zapisów w bazie danych,
- wykorzystanie standardów GS1 i poprawna ich interpretacja.
Warto zwrócić uwagę na ostatni element z listy, czyli stosowanie standardów identyfikacyjnych i komunikacyjnych GS1, które nie tylko wspierają identyfikowalność, ale także umożliwiają osiągnięcie wyższej efektywności systemów je wykorzystujących. Dedykowanym rozwiązaniem w tym zakresie jest Globalny Standard Traceability (z ang. Global Traceability Standard – GS1 GTS), w najnowszej 2 wersji, który definiuje zasady i wymagania, jakie należy spełnić przy projektowaniu i wdrażaniu systemów identyfikowalności. GS1 GTS2 umieszcza dane związane z identyfikowalnością w centrum łańcucha dostaw, umożliwiając efektywne dzielenie się nimi w celu śledzenia przedmiotów i podmiotów tego łańcucha.
Wracając do pytań związanych z wartością dodaną, należy pamiętać, że odpowiedzi na nie trzeba przedstawić w dwóch perspektywach: wartości dla kanału B2B i B2C. Biorąc pod uwagę kanał B2B elementy, które tworzą wartość dodaną są następujące:
- automatyzacja procesów,
- umożliwianie lepszego zarządzania przepływem produktów,
- efektywniejsze zarządzanie łańcuchem dostaw,
- większa zgodność z przepisami.
Te elementy poprawiają szereg procesów w firmie, czyli wpływają na efektywność procesów magazynowych i dystrybucyjnych (przyjęcie i wydanie). To z kolei umożliwia dzielenie się kosztami w łańcuchu dostaw pomiędzy poszczególnymi ogniwami, czyli firmami.
Z kolei w odniesieniu do kanału B2C elementami tworzącymi wartość dodaną są:
- wiarygodność danych o produktach,
- większe zaufanie do marki,
- pewność szybszego wycofania.
Obecnie to konsument mając odpowiednią, wymaganą prawem informację o produkcie decyduje i świadomie wybiera produkt. Przedsiębiorcy, dla których ważną rolę w prowadzeniu działalności odgrywa relacja B2C z pewnością muszą zapewnić konsumentowi wiarygodną informację o produkcie. Niewątpliwe w tym obszarze przydatne i często konieczne będzie wykorzystanie standardów GS1 zarówno do gromadzenia, jak i dzielenia się danymi w łańcuchu dostaw przez firmy branży żywnościowej.