Wybrane problemy zarządzania zielonym łańcuchem dostaw
- Adam Ryszko
- Kategoria: Logistyka
Narastające problemy ekologiczne i związane z tym zwiększenie świadomości ekologicznej społeczeństwa sprawiają, że analiza i ograniczanie wpływu na środowisko pojedynczych podmiotów są niewystarczające. Coraz istotniejszym wyzwaniem staje się redukcja wpływu na środowisko działalności gospodarczej uwzględniająca wszystkie ogniwa łańcucha dostaw, biorąc pod uwagę wzajemne powiązania i interakcje między nimi i środowiskiem przyrodniczym.
Takie kompleksowe podejście umożliwia podejmowanie skutecznych działań na rzecz ochrony środowiska, zwiększając jednocześnie możliwości wprowadzania rozwiązań ekoinnowacyjnych. Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzi coraz częściej podejmowana problematyka zarządzania zielonym łańcuchem dostaw. Badania w tym zakresie są ciekawe poznawczo, a zarazem wciąż stosunkowo skromne.
Przedstawione w niniejszym artykule studium literatury oraz wyniki badań empirycznych stanowiły podstawę rozważań, których celem było uzyskanie odpowiedzi na pytania:
- Na czym polega istota i specyfika zarządzania zielonym łańcuchem dostaw?
- W jaki sposób oceniać skuteczność zarządzania zielonym łańcuchem dostaw?
- Jaka jest specyfika i poziom zaawansowania wybranych praktyk zarządzania zielonym łańcuchem dostaw w przedsiębiorstwach działających w Polsce?
- Czy wielkość przedsiębiorstwa i rodzaj prowadzonej działalności ma istotny wpływ na zaawansowanie praktyk zarządzania zielonym łańcuchem dostaw?
Istota i specyfika zarządzania zielonym łańcuchem dostaw
Zagadnienia związane z zarządzaniem zielonym łańcuchem dostaw są przedmiotem rozważań podejmowanych w ramach różnorodnych kierunków i nurtów teorii organizacji i zarządzania. Interesującego przeglądu literatury w tym zakresie dokonali J. Sarkis, Q. Zhu i K.-H. Lai, wskazując powiązania problematyki zarządzania zielonym łańcuchem dostaw z teorią złożoności, ekologiczną modernizacją, teorią informacji, teorią instytucjonalną, szkołą zasobową, teorią uzależnienia zasobowego, teorią sieci społecznych, teorią interesariuszy oraz teorią kosztów transakcyjnych. Wspomniani autorzy przeanalizowali publikacje obejmujące aspekty teoretyczne oraz wyniki badań empirycznych wzbogacających wymienione teorie organizacji o aspekty zielonego łańcucha dostaw, a także zaproponowali pożądane kierunki przyszłych badań w odniesieniu do każdej z nich, proponując ponadto rozwinięcie kolejnych, tj. teorii dyfuzji innowacji, teorii zależności od ścieżki, teorii zakorzenienia społecznego czy teorii strukturacji.
Pojęcie zarządzania zielonym łańcuchem dostaw wywodzi się od tradycyjnego zarządzania łańcuchem dostaw, w którym szczególną uwagę zwraca się na jego wpływ i zależności ze środowiskiem przyrodniczym. Badacze problematyki zarządzania zielonym łańcuchem dostaw proponują w tym obszarze różnorodne ujęcia teoretyczno-empiryczne. Według M.M. Hervaniego, M.M. Helms i J. Sarkisa zarządzanie zielonym łańcuchem dostaw obejmuje: zielone zakupy, zielone wytwarzanie i gospodarkę materiałową, zieloną dystrybucję i marketing oraz odwróconą logistykę. W innym ujęciu, Q. Zhu i J. Sarkis wyróżniają w tym obszarze: wewnętrzne zarządzanie środowiskiem, zewnętrzne praktyki zielonego zarządzania łańcuchem dostaw (obejmujące współpracę z dostawcami i współpracę z klientami), odzysk surowców i zasobów oraz ekoprojektowanie. K.C. Shang, C.S. Lu i S. Li, na podstawie przeprowadzonych badań eksploracyjnych, wyznaczyli z kolei w obszarze zarządzania zielonym łańcuchem dostaw 6 wymiarów obejmujących: zielone wytwarzanie i opakowania, partycypację w zarządzaniu środowiskiem, zielony marketing, zielone zaopatrzenie, zieloną gospodarkę zasobami i zapasami oraz ekoprojektowanie.
Artykuł zawiera 24050 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka