Walka z podróbkami - czy jest skuteczne rozwiązanie?

_{Podrobione kosmetyki, odzież, a nawet leki}
Problem dotyczy wielu branż, wśród których należy wymienić m.in.: farmację, produkcję kosmetyków, odzieży i elektroniki, ale również przemysł spożywczy. Najgroźniejszym negatywnym skutkiem jest zagrożenie zdrowia i życia konsumenta przez wprowadzanie na rynek produktów, szczególnie dotyczy to leków, kosmetyków czy produktów spożywczych. Obecnie tworzone są coraz bardziej nowoczesne rozwiązania w zakresie ochrony produktów przed podrabianiem, które łączą fizyczne zabezpieczenia produktu z dostępem do informacji o nim w Internecie.

Aż 30% alkoholu na świecie to podróbki
Dynamiczny rozwój gospodarczy oraz wzrost poziomu życia powodują zwiększające się zainteresowanie markowymi produktami. Fałszerze wykorzystują ten trend, upatrując w nim możliwość generowania dużych przychodów. Handel podróbkami, jak podaje Puls Biznesu, przynosi 423 mld euro zysku ich producentom, natomiast w samej Europie państwa członkowskie tracą ok. 14,5 mld euro rocznie, ze względu na pomniejszone wpływy z podatków. Do głównych grup produktowych o największej tendencji wzrostowej w zakresie liczby podrabianych produktów należą leki, kosmetyki oraz alkohole, a szczególnie wina. Raport z 2012 r. sporządzony przez International Center for Alcohol Policies podaje, że aż 30% konsumowanego alkoholu na świecie jest fałszowane. Spirits Europe podaje z kolei, że w tym samym roku aż 25% europejskiego alkoholu sprzedawanego w Chinach to podróbki. Przyczyn takiego stanu rzeczy można wymienić co najmniej kilka. Jednym z głównych czynników ułatwiających ten proceder jest postępująca globalizacja rynków i w efekcie ograniczenie dostępności informacji pozwalających na skuteczną identyfikację produktów podrobionych oraz prześledzenie ich łańcuchów dostaw. Innym, dość istotnym czynnikiem jest ograniczona dostępność do informacji o aktualnie stosowanych metodach znakowania produktów oraz stosunkowo wysokie koszty stosowania takich zabezpieczeń. Najważniejszym problemem jest jednak brak bezpośredniej kooperacji pomiędzy producentami, którzy samodzielnie nie są w stanie stworzyć skutecznych i rozpoznawalnych przez konsumentów metod zabezpieczania wyrobów.

Normy ISO i autentykacja
Sposobem zabezpieczenie rynku przed podróbkami jest autentykacja. To proces polegający na identyfikacji, a następnie weryfikacji tożsamości produktu. Uwierzytelnianie i autoryzacja to hasła pokrewne, jednak odnoszące się ściśle do kwestii związanych z kryptografią – normą ISO/IEC CD 9798-1. Sam proces weryfikacji autentyczności produktów z zasady obejmuje szereg czynności – od oceny wiarygodności dostawcy przez np. prostą weryfikację wizualną cech produktu (jakości opakowania, etykiet, oznakowania itp.) aż po weryfikację dodatkowych elementów zabezpieczających (np.: hologramów itp.). Jednak w celu osiągnięcia jak najlepszego rezultatu w kontekście ochrony przed podrabianiem należy wziąć pod uwagę nie tylko kwestie fizycznego zabezpieczenia, ale także potencjalnie najlepszą metodę dzielenia się danymi z partnerami handlowymi i konsumentem. Stąd od kilku lat pojawiają się na rynku rozwiązania opierające się w dużej mierze na identyfikowalności produktu, a nie tylko na jego zabezpieczeniach fizycznych. Takie rozwiązanie charakteryzuje się niskimi kosztami wdrożenia, łatwością weryfikacji oraz stosunkowo wysokim poziomem bezpieczeństwa.

Jedno rozwiązanie i globalny standard. Prace nad nim już trwają
Właśnie taką drogą podąża globalna organizacja GS1, która tworzy i zarządza standardami identyfikacji i komunikacji wykorzystywanymi powszechnie w łańcuchach dostaw. Istnieje szereg rozwiązań krajowych wspierających autentykację produktową, opracowanych i wdrażanych przez lokalne organizacje GS1, m.in. we Francji, we Włoszech, Hong Kongu czy Nowej Zelandii. W 2017 r. w GS1 powstała grupa robocza, której zadaniem jest wypracowanie rozwiązania w zakresie autentykacji dla produktów alkoholowych i win, opartego o wykorzystanie standardów GS1. Oprócz wykorzystania tzw. kluczy identyfikacyjnych GS1, w którym podstawowym jest GTIN (z ang. Global Trade Item Number) – globalny numer jednostki handlowej w docelowym rozwiązaniu brane są pod uwagę takie standardy jak:

•     GDSN – (z ang. Global Data Synchronization Network) Sieć Globalnej Synchronizacji Danych (GDSN), czyli siatka kompatybilnych katalogów elektronicznych, umożliwiających bezpieczną i nieprzerwaną synchronizację danych, dzięki której wszyscy partnerzy handlowi posiadają w swoich systemach spójne dane o konkretnej jednostce w tym samym czasie;
•     EPCIS – (z ang. Electronic Product Code Information Services) czyli zbiór standardów, który umożliwia budowę serwisu informacyjnego w Internecie zapewniającego udostępnianie informacji o zdarzeniach dotyczących ruchu towarów i ładunków, ich zgrupowań, ilości i dat. EPCIS stanowi most łączący świat fizycznych zdarzeń z systemami informacji gospodarczej.

Dopiero poprzez ich połączenie w jedno działające rozwiązanie autentykacyjne możliwa będzie skuteczna walka z nielegalnym wprowadzaniem do obrotu podróbek i ochrona konsumentów przed ich nieprzewidzianym działaniem.

 Rys. 1. Autentykacja produktowa w oparciu o kod 2D - rozwiązanie francuskie. Źródło: opracowanie na podstawie materiałów z GS1 Francja

Chcemy bezpiecznych i oryginalnych produktów
Obecnie konsument oczekuje od producenta dostarczenia bezpiecznego i oryginalnego produktu, a także zapewnienia wiarygodnej informacji o kupowanym produkcie. Standardy GS1 pomagają zredukować liczbę podrabianych wyrobów w łańcuchu dostaw dzięki monitorowaniu ich przepływu, a także śledzeniu historii drogi od zakładu produkcyjnego do klienta końcowego. Ułatwia to weryfikację autentyczności produktu, a tym samym zapewnia satysfakcję konsumenta.

Chcesz wiedzieć więcej? Skontaktuj się z nami:
Grzegorz Sokołowski
Ekspert ds. traceability GS1
61 850 49 78
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.