Ataki terrorystyczne a bezpieczna żywność
- Grzegorz Sokołowski
- Kategoria: Wieści z GS1
W ostatnich latach sytuacja polityczna na świecie spowodowała, że władze wielu krajów zwracają szczególną uwagę i asygnują środki na poprawę bezpieczeństwa państwa i obywateli w kontekście minimalizowania ryzyka związanego z atakami terrorystycznymi. Oprócz ataków z użyciem materiałów wybuchowych i wszelkiego rodzaju broni palnej, istnieje również zagrożenie atakami biologicznymi.
Tego typu działania, czyli tzw. bioterroryzm to celowe zanieczyszczenie (lub groźba zanieczyszczenia) żywności i wody czynnikami biologicznymi, chemicznymi bądź radioaktywnymi. Ataki bioterrorystyczne są trudne do wykrycia, ponieważ mikroorganizmy są łatwe do ukrycia i transportu, a już niewielka ich ilość może być groźna. Są też wyjątkowo skuteczne, bowiem ich użycie skutkuje dużą śmiertelnością (np. wąglik ok. 80%). Efekt ich skuteczności zwiększa również fakt braku szczepionek oraz metod leczenia.
Niewątpliwie bardzo trudno ustrzec się przed takim niebezpieczeństwem, jednak Centra Zarządzania Kryzysowego, w zależności od zakresu skażenia od poziomu powiatowego, przez wojewódzkie aż po krajowe mają obowiązek skutecznie reagować i realizować procedurę postępowania w trakcie występowania tego typu zagrożeń. W odniesieniu do żywności najczęstszymi środkami biologicznymi są:
- ebola (wirus),
- wąglik (bakteria),
- pałeczka jadu kiełbasianego (bakteria),
- dżuma (bakteria).
Procedura postępowania jest o tyle skuteczna o ile istnieje możliwość szybkiej lokalizacji i wycofania produktów, co do których istnieje prawdopodobieństwo skażenia. Jednym ze sposobów, by te działania były skuteczne i przede wszystkim efektywne jest zastosowanie standardowych rozwiązań w zakresie identyfikacji i komunikacji związanej z produktami będącymi w obrocie rynkowym. Może w tym pomóc system opracowany przez światową organizację GS1, który jest powszechny, globalny i stosowany właśnie w odniesieniu do produktów konsumenckich. Standardy GS1 umożliwiają śledzenie ruchu i pochodzenia produktów (z ang. traceability), poprzez właściwą identyfikację niebezpiecznych partii produkcyjnych oraz znacznie szybsze usuwanie ich z rynku w sytuacji pojawienia się niebezpieczeństwa zdrowotnego. Dlatego nie tylko uczestnicy łańcucha dostaw, tacy jak: producenci, sieci handlowe, hurtownie czy operatorzy logistyczni powinni wykorzystywać te standardy do celów poprawy bezpieczeństwa produktów na rynku, ale również organy koordynujące działania zmierzające do ochrony obywateli przed bioterroryzmem. Zagrożenie jest realne, a narzędzie badające pochodzenie produktów i szybkie odwołanie ich z rynku – sprawdzone. Producent, który potrafi prześledzić swój łańcuch dostaw i na bieżąco lokalizować produkty, jest gwarantem bezpieczeństwa towarów spożywczych trafiających na talerze konsumentów.
Grzegorz Sokołowski
Ekspert ds. traceability GS1 Polska