Przyczynek do metodologii zarządzania ryzykiem w łańcuchach transportowo-logistycznych
- Stokłosa Józef, Kowalska-Napora Ewa
- Kategoria: Logistyka
Pojęcie logistyki ma swoje źródła w greckim słowie „logos”, co oznacza rozum, rachunek, jak również „logistykos” czyli człowiek myślący według reguł logicznych (matematycznych i filozoficznych). Łaciński przymiotnik „logisticus” o znaczeniu: racjonalny, zdolny do logicznego myślenia, jest bliski znaczeniowo temu greckiemu terminowi. Inne źródła natomiast wskazują na etymologię z języka francuskiego, opierając się na słowach „loger” – mieszkać oraz „logis” – pozycja.
Profilaktyka organizacyjna, w odróżnieniu od profilaktyki technicznej dotyczy tych działań, które służą redukcji liczby niepożądanych zdarzeń w łańcuchach transportowo-logistycznych, wywołanych niepoprawnym wykonywaniem funkcji przez pojedyncze osoby, zespoły i organizacje (nietrafność decyzji, niewłaściwa ocena sytuacji, niesprawność, ryzykowne zachowania itp.) w konkretnym miejscu i czasie, a także wykonywaniem funkcji w miejscu i czasie charakteryzującym się wysokim ryzykiem.
Dlatego też, mimo metodologicznego indywidualizmu, zbiorowości społeczne z perspektywy teorii racjonalnego wyboru postrzegane są nie, jako proste agregaty pojedynczych aktorów i ich działań, ale jako całości o swoistych właściwościach tworzących rozbudowane i skomplikowane systemy. Ograniczają one jednostki i wpływają na ich preferencje.
Kryteria decyzji opierają się na wspólnej idei przekształcenia warunków niepewności w równoważne im warunki pewności i sprowadzają się do:
- kryterium maksymalizacji spodziewanych korzyści oraz jego dwie postacie: kryterium maksymalizacji spodziewanych użyteczności i kryterium racjonalne,
- kryterium pesymizmu,
- kryterium optymizmu,
- kryterium (minimalizacji maksymalnego) żalu.
Zarządzanie łańcuchem dostaw jest koncepcją zarządzania stosunkami z dostawcami i odbiorcami oraz klientami w celu dostarczenia najwyższej wartości dla klienta po najniższych kosztach całego łańcucha. Rozbudowane łańcuchy dostaw z wielokrotnie powtarzającymi się procesami transportowymi narażone są na szereg zakłóceń powstających wewnątrz tych systemów jak i oddziałujących na system ze strony jego otoczenia i są źródłem niepewności przy podejmowaniu decyzji w procesie ich zarządzania. Powstaje zatem problem identyfikacji źródeł niepewności i, ryzyka co prowadzi do wypracowania decyzji określanych jako zarządzanie ryzykiem w łańcuchach transportowo-logistycznych oraz w konsekwencji stworzenie elastycznych łańcuchów dostaw reagujących za zakłócenia, w których znana jest wielkość i stopień ryzyka. Ryzyko jest obiektywną miarą niepewności.
Ryzyko w łańcuchach dostaw charakteryzuje się ogromną różnorodnością. Niekiedy powstaje z zewnętrznych przyczyn, innym razem z powodu nieprzewidzianych zdarzeń wewnątrz łańcucha dostaw. Niektóre zdarzenie generują konsekwencje dla funkcjonowania łańcucha dostaw nie od razu, a efekty takich zdarzeń wyjawiają się w przyszłości. Niektóre zdarzenia w nieznacznym stopniu naruszają prawidłowy przepływ produktów w łańcuchu dostaw inne z kolei całkowicie naruszają prawidłowy proces logistyczny. Niektóre zdarzenia mają regularny charakter inne są efektem klęsk żywiołowych i kataklizmów.
W ujęciu ogólnym można wyróżnić cztery etapy związane z analizą ryzyka w łańcuchach transportowo-logistycznych:
- identyfikacja zagrożeń mogących wystąpić w łańcuchach transportowo-logistycznych,
- analiza zdefiniowanych zagrożeń,
- zdefiniowanie priorytetowych działań na rzecz minimalizacji ryzyka,
- monitoring zagrożeń oraz sterowanie procesami z uwzględnieniem potencjalnych zagrożeń.
Artykuł zawiera 13800 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka