Negatywne efekty w łańcuchach logistycznych - modele i przykłady
- Miłosz Marek, Miłosz Elżbieta
- Kategoria: Logistyka
Łańcuch dostaw (ang. Supply Chain), zwany także łańcuchem logistycznym, jest złożonym i rozproszonym systemem techniczno-organizacyjnym. W jego skład wchodzą różnorodne środki techniczne zorganizowane we współdziałające ze sobą systemy oraz ludzie podejmujący decyzje, zwykle według znanych sobie zasad, intuicji, pomysłów czy algorytmów. Coraz częściej pracownicy - decydenci są zastępowani przez zintegrowane systemy informatyczne (typu ERP, ang. Enterprise Resource Planning), realizujące określone algorytmy, a więc "podejmujące" przewidywalne, deterministycznie decyzje.
Decyzje podejmowane przez decydentów lub też stosowne systemy informatyczne są zwykle optymalizowane pod kątem rezultatów działalności konkretnej firmy. Tymczasem w łańcuchu logistycznym firm jest wiele. Firmy te - ogniwa łańcucha - są niezależne i współpracują przy pomocy komunikatów. Komunikaty te to przepływ informacji pomiędzy ogniwami. Informacje to przede wszystkim zlecenia - zamówienia wywołujące przepływ materiałów, towarów itp.
W łańcuchach logistycznych zachodzą dynamiczne zjawiska. W związku z dużą liczbą losowych czynników wpływających na procesy zachodzące w łańcuchu, bardzo rzadko są one w stanie stabilnym.
Efekt destabilizacji łańcucha logistycznego jest wynikiem nakładania się wielu zjawisk, zachodzących w nim. Najważniejsze z nich zostały zidentyfikowane i nazwane. Są to:
- efekt Forrestera, związany ze wzmacnianiem się zaburzeń w strumieniach informacyjnych wynikających ze struktury i dynamicznych właściwości łańcuchów logistycznych oraz strategii decyzyjnych stosowanych w ich poszczególnych ogniwach;
- efekt Burbidge'a, związany z negatywnymi dla łańcucha konsekwencjami grupowania zamówień w tzw. partie ekonomiczne lub też stosowania naturalnych cykli przetwarzania informacji w poszczególnych ogniwach łańcucha;
- efekt Houlihana, związany z zachowaniem się decydentów wobec chwilowych braków w dostawach dóbr;
- efekt promocji, związany z manewrowaniem ceną dóbr w celu zwiększenia popytu i z jego konsekwencjami.
Destabilizacja łańcucha powoduje wzrost niepewności w dostawach towarów, co z kolei wywołuje działania zapobiegające i zapewniające utrzymanie właściwego poziomu obsługi klientów przez każde ogniwo. W zależności od typu ogniwa związane jest to ze wzrostem wielkości zapasów lub zdolności produkcyjnych. Wszystkie te działania prowadzą do wzrostu kosztów w całym łańcuchu i w jego poszczególnych ogniwach.
W artykule zaprezentowane zostały poszczególne efekty destabilizacji, ich modele oraz wyniki badań. Podjęto także próbę wskazania metod ograniczania negatywnych zjawisk.
Artykuł zawiera 18 190 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka