Zastosowanie rozwiązań telematycznych jako czynnik warunkujący efektywne zarządzanie miejskim transportem towarowym
- Krzysztof Małecki, Stanisław Iwan
- Kategoria: Transport i spedycja
Rosnące wciąż zapotrzebowanie na przewozy sprawia, że szczególnego znaczenia nabierają systemy pozwalające sprawnie zarządzać potokami ruchu i funkcjonowaniem całego systemu transportowego. Z uwagi na jego złożoność, a w szczególności znaczną podatność na oddziaływania zewnętrzne i dużą zależność od czynnika czasu systemy te muszą być oparte na podejściu holistycznym, uwzględniającym możliwie całościowo strukturę oraz zależności funkcjonalne. Ich podstawą są zatem rozwiązania opierające się na integracji wielu różnych podsystemów i, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, optymalizacji ich działania. Rozwój tego typu rozwiązań nie mógł ominąć systemów miejskich. Z uwagi na złożoność procesów zachodzących w ich obrębie władze samorządowe miast coraz częściej sięgają po rozwiązania z rodziny inteligentnych systemów transportowych (ang. Intelligent Transport Systems – ITS), będących podstawą projektowania inteligentnych sieci transportowych.
Telematyka może wspierać wiele obszarów funkcjonalnych miasta a jej zastosowanie należy rozpatrywać wielopłaszczyznowo. K. Wydro definiuje telematykę miejską jako „(…) zwięzłe określanie różnorodnych zastosowań technik komputerowych i telekomunikacyjnych - w celu usprawnienia miejskich, tj. w zasadzie lokalnych systemów informacji, służb miejskich, systemów transportu czy parkowania samochodów (patrz telematyka transportu), a także systemów wspomagających działania samorządów czy wprowadzanie elementów demokracji elektronicznej (…)” [5]. Podstawowym jej zadaniem w zakresie wspierania efektywnego zarządzania systemem transportowym miasta jest zarządzanie informacją. Efektem tego jest podniesienie jakości funkcjonowania systemu logistycznego miasta poprzez zwiększanie możliwości kontroli przepływów potoków ruchu w całym systemie.
Systemy telematyki stosowane do wspomagania transportu miejskiego zajmują się w największym stopniu ograniczaniem występowania efektu kongestii (jest to bodaj obecnie najważniejszy problem transportowy w miastach, generujący kolejne trudności takie jak zanieczyszczenie środowiska, wzrost poziomu hałasu, zwiększona wypadkowość i inne). Na wzrost kongestii wpływa z jednej strony rosnąca liczba pojazdów samochodowych, z drugiej natomiast dynamiczny sposób życia i konieczność częstego oraz szybkiego przemieszczania osób i ładunków. Jej ograniczanie poprzez zastąpienie rozproszonego transportu indywidualnego transportem zbiorowym (np. komunikacją miejską w odniesieniu do przewozu osób, czy też rozwiązaniami bazującymi na konsolidacji ładunków w odniesieniu do transportu towarowego) wymaga odpowiednio dobrze przygotowanej infrastruktury technicznej, wydajnych systemów komunikacyjnych i narzędzi pozwalających na zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. W każdym z tych obszarów podstawą są rozwiązania telematyczne.
Konieczność wspomagania systemów logistyki miejskiej rozwiązaniami telematyki wynika z jednej strony ze złożoności procesów jakie w miejskich systemach transportowych zachodzą z drugiej zaś z przenikających się, często sprzecznych, oczekiwań poszczególnych grup użytkowników dróg oraz innych interesariuszy miejskiego transportu towarowego (zarządców miast, mieszkańców, przedsiębiorców, przewoźników itp.). Głównym celem jest tutaj optymalizacja realizacji przewozów poprzez zapewnienie odpowiedniej dostępności infrastruktury liniowej i punktowej, przy jednoczesnym ograniczeniu niekorzystnego wpływu systemu transportowego na środowisko. Systemy telematyki mają możliwość wsparcia wszystkich dziedzin transportu, pojazdów, infrastruktury, organizacji i zarządzania transportem oraz dziedzin pośredniczących pomiędzy nimi.
Inteligentne systemy transportowe mogą w znacznym stopniu przyczynić się do bardziej przyjaznego środowisku, bezpieczniejszego i efektywniejszego funkcjonowania transportu. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w sprawie ram wdrażania inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami transportu określa zasady skoordynowanego wdrażania tego typu innowacyjnych technologii transportowych na terenie Unii Europejskiej [1]. Jej celem jest ustanowienie interoperacyjnych i efektywnych usług ITS, przy czym państwa UE indywidualnie decydują w jakim zakresie są gotowe zaangażować się w ich wdrażanie. Jako priorytetowe obszary w zakresie rozwoju i wykorzystania specyfikacji oraz norm określone w niej zostały:
- optymalne wykorzystanie danych o drogach, ruchu i podróży,
- ciągłość usług ITS związanych z zarządzaniem ruchem i przewozami towarowymi,
- aplikacje ITS związane z bezpieczeństwem i ochroną ruchu drogowego,
- powiązanie pojazdu z infrastrukturą transportową.
Artykuł zawiera 33 500 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka