Rachunek kosztów działań sterowany czasem (TDABC) w warunkach sezonowości i nierównomiernego zapotrzebowania na czynniki produkcji w rolnictwie

Drogą do utrzymania się na rynku dla przedsiębiorstw jest poszukiwanie rozwiązań, które z jednej strony zapewnią identyfikację obszarów funkcjonowania wymagających poprawy rentowności, z drugiej zaś właściwe "nasycenie" informacją potrzebną do podejmowania decyzji w warunkach ciągłych zmian otoczenia. Ważna jest również specyfika branży w jakiej rachunek kosztów jest stosowany. Specyfika rolnictwa znalazła swój wyraz zarówno w opracowaniu MSR nr 41 "Rolnictwo", jak i systemach rachunkowości opracowanych dla gospodarstw rolniczych. Według autora [3 s. 209], "Opracowanie międzynarodowego standardu rachunkowości dotyczącego rolnictwa otworzyło drogę do tworzenia jasnych i przejrzystych zasad pomiaru i oceny wyników działalności przedsiębiorstw rolniczych. Wydaje się, że istnieje możliwość budowy zintegrowanych systemów ewidencji (ex post) oraz planowania (ex ante) na potrzeby zarządzania w rolnictwie".

Zastosowanie nowoczesnych koncepcji rachunku kosztów pozwala na przełamywanie barier w przypisywaniu kosztów pośrednich (wspólnych) na poszczególne produkty i usługi, działalności, ośrodki odpowiedzialności, grupy klientów itd. Jest to bardzo ważne dla racjonalizacji dużej puli kosztów pośrednich (potencjalnie stałych), które są wynikiem podejmowanych decyzji dotyczących wyposażenia przedsiębiorstw w czynniki produkcji i zasoby pracy. Różnorodność stosowanych technologii w gospodarstwach rolniczych, związana ze zróżnicowanym ich wyposażeniem, jest dużym utrudnieniem w tradycyjnym podejściu do rachunku kosztów. Koncepcja TDABC stwarza nieograniczone możliwości opracowywania parametrów nakładów pracy w dostosowaniu do konkretnych warunków gospodarstwa i właściwego przyporządkowywania kosztów do czynności (zabiegów), a następnie do prowadzonych działalności. Celem opracowania jest próba adaptowania nowoczesnej koncepcji rachunku kosztów, jaką bez wątpienia jest TDABC, do warunków sezonowości i nierównomiernego zapotrzebowania na czynniki produkcji w gospodarstwie rolniczym. Koncepcja ta, opiera się na szacowaniu praktycznej zdolności produkcyjnej, a następnie obliczaniu i przypisywaniu kosztów na podstawie udziału zużywanego czasu (potencjału). (...)