Skuteczność zagranicznych modeli do prognozowania bankructwa przedsiębiorstw transportu drogowego towarów

Dynamiczny rozwój dyskryminacyjnych modeli wczesnego ostrzegania został zapoczątkowany przez E. Altmana, który to w latach 60-tych opracował modele umożliwiające szybkie wykrywanie zagrożeń w funkcjonowaniu przedsiębiorstw. Badania były następnie kontynuowane przez licznych autorów opracowujących modele dla gospodarek różnych państw i stosujących coraz to nowocześniejsze metody wielowymiarowej analizy danych. Celem niniejszego artykułu jest weryfikacja skuteczności ważniejszych zagranicznych modeli do prognozowania zagrożenia bankructwem przedsiębiorstw z branży transportu drogowego towarów.

Zakres badań
Badaniami objęto łącznie 40 przedsiębiorstw z branży transportu drogowego towarów (PKD 49.41z). Badania dotyczyły lat 2007-2009. W badaniach wykorzystano bilanse oraz rachunki zysków i strat przedsiębiorstw działających na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.
Dobór próby do badań miał charakter celowo - losowy. Do badań wykorzystano 20 przedsiębiorstw, które zbankrutowały w 2009 roku oraz 20 przedsiębiorstw nieprzerwanie prowadzących swoją działalność od 2005 roku. W badaniach, w grupie bankrutów uwzględniono te przedsiębiorstwa, które publikowały sprawozdania finansowe w Monitorze Polskim B, co najmniej za trzy ostatnie lata przed wystąpieniem do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości w 2009 roku, charakteryzowały się ujemnym kapitałem własnym oraz stratami finansowymi. Przedsiębiorstwom tym przeciwstawiono przedsiębiorstwa, które prowadziły swoją działalność oraz wartość ich aktywów była zbliżona do wartości aktywów w grupie wylosowanych bankrutów, a różnice w tym względzie nie były większe niż 500 000 zł.

W 2009 roku przedsiębiorstw spełniających warunek uznania ich za bankrutów było 51. Po ustaleniu listy przedsiębiorstw spełniających warunki względem bankrutów uszeregowano je rosnąco wg numeru KRS. Następnie dokonano losowania dwudziestu przedsiębiorstw, wylosowano co drugie przedsiębiorstwo rozpoczynając losowanie od podmiotu znajdującego się na pozycji piątej. Przedsiębiorstw, które nieprzerwanie prowadziły swoją działalność było 529. Wśród przedsiębiorstw stale funkcjonujących dokonano ich doboru do próby również w sposób losowy. Po uszeregowaniu przedsiębiorstw spełniających warunki uznania ich za niezagrożone bankructwem, analogicznie jak w przypadku przedsiębiorstw uznanych za bankruta, w branży transportu drogowego towarów wylosowano co dwudzieste szóste przedsiębiorstwo zaczynając od podmiotu znajdującego się na pozycji czwartej. (...)