Bezpieczne ścieżki kompletacji

Jeden z klientów Centrum Wiedzy Logistycznej Instytutu Logistyki i Magazynowania, jako konieczny warunek koncepcji zagospodarowania magazynu narzucił pełne rozdzielenie ścieżek kompletacji i korytarzy regałowych. Było to podyktowane troską o bezpieczeństwo pracowników oraz o wizerunek firmy, w której postrzeganie bezpieczeństwa na każdym szczeblu musiało plasować się na wysokim poziomie. Zatem bez względu na koszty, inwestor nakazał wydzielenie ruchu pieszych oraz wózków widłowych.

Bolączką wielu magazynów jest wykorzystywanie jednobryłowych hal magazynowych, bez wydzielania niższych części na potrzeby kompletacji czy stref przyjęć i wydań. Wynika to przede wszystkim z chęci minimalizacji nakładów (budynek jednobryłowy wymaga zazwyczaj mniejszego poziomu nakładów, niż budynek wielobryłowy o tej samej powierzchni) oraz z dzierżawienia zunifikowanych pomieszczeń magazynowych, zapewnianych przez deweloperów. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest zabudowa całej dostępnej powierzchni (poza powierzchnią bezpośrednio przed stanowiskami przeładunkowymi) regałami magazynowymi (najczęściej paletowymi ramowymi) w celu maksymalizacji wykorzystania dostępnej kubatury hal. Takie rozwiązanie może mieć uzasadnienie ekonomiczne, jednak nie zapewnia efektywności i pełnego bezpieczeństwa funkcjonowania.

Powierzchnia magazynu, zabudowana do granic możliwości rzędami regałów, zazwyczaj nie pozostawia pola manewru i strefa kompletacji, rozumiana jako obszar pobierania towaru w ilościach mniejszych niż całopaletowe, aranżowana jest na najniższych poziomach regałów. Nie jest to rozwiązanie efektywne, chociażby ze względu na głębokość regału paletowego (zazwyczaj około 1 200 mm) ani bezpieczne, ze względu na konieczność realizacji kompletacji i obsługi składowania z tych samych korytarzy międzyregałowych. Zakładając, że kompletacja jest realizowana przez pracowników poruszających się pieszo lub zmuszonych do opuszczania wózka w celu pobrania towaru, a obsługa składowania realizowana jest za pomocą wózków podnośnikowych, trudno jest uniknąć wielu sytuacji kolizyjnych.
Najprostszym rozwiązaniem oddzielenia ruchu pieszych i "zmotoryzowanych" pracowników jest wprowadzenie "okien" czasowych, przeznaczonych naprzemiennie na kompletację i obsługę składowania, w tym uzupełnianie strefy kompletacji. Takie rozwiązanie wiąże się bezpośrednio ze szczegółowym planowaniem wielkości pobierania, czyli zapewnieniem zapasu dostępnego w strefie kompletacji, pozwalającego na pokrycie w 100% zapotrzebowania na wydania w "oknach" czasowych kompletacji. Konieczne jest zapewnienie znacznej pojemności strefy przyjęć na tymczasowe składowania dostaw lub podporządkowanie procesu przyjęcia towaru "oknom" czasowym funkcjonowania strefy kompletacji. Takie rozwiązanie jest postrzegane przez użytkowników jako utopijne, ze względu na niską dokładność prognozowania poziomu wydań, czy - po prostu znaczną - zmienność ich poziomu dzień po dniu.

Drugim rozwiązaniem jest pełne wydzielenie "pieszych pasaży" oraz korytarzy roboczych dla podnośnikowych wózków widłowych. Jest to możliwe tylko w przypadku obustronnego dostępu do strefy korytarzy międzyregałowych ze "szczytów" rzędów regałów oraz przy zastosowaniu rzędów regałów o głębokości jednej jednostki ładunkowej. Tylko w ten sposób możliwy będzie bezpośredni dostęp adresów kompletacji wszystkich pozycji asortymentowych z obu stron - zarówno kompletujących, jak i uzupełniających strefę pracowników magazynowych w tym samym czasie.
Właśnie ze względu na konieczność zastosowania pojedynczych rzędów regałów (w miejsce podwójnych przy najczęściej stosowanej metodzie kompletacji) wykorzystanie powierzchni i kubatury składowej znacznie się pogorszy. Przyjmując założenie szerokości korytarzy "pieszych" i "wózkowych" odpowiednio 2,5 m i 2,9 m, dla zmagazynowania i kompletacji tej samej ilości jednostek ładunkowych i pozycji asortymentowych konieczne jest około 45% więcej powierzchni magazynowej w wariancie oddzielającym funkcjonalnie korytarze (dotyczy to oczywiście jedynie strefy kompletacji). Zatem straty związane z wykorzystaniem powierzchni są znaczące.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 1/2012.

Sprawdź wszystkie rozwiązania dla magazynowania Instytutu Logistyki i Magazynowania.