Sun Pin - rozważania o logistyce
- Skarżyński Mirosław
- Kategoria: Pozostałe zagadnienia
Sun Pin (ur. ok. 380 r. p. n. e.), chiński strateg, często przedstawiany jako potomek lub krewny Sun Tzu, był autorem traktatu o sztuce wojennej "Metody wojskowe". Dzieło to, mniej twórcze niż traktat Sun Tzu, poświęcone jest głównie zagadnieniom taktycznym. Jego dzieło w VII w. zaginęło, zostało jednak odnalezione w grobowcu dynastii Han, odkrytym przez archeologów w 1972 roku.
Logistyka w działaniach wojennych
Przed rozpoczęciem działań wojennych należało zgromadzić odpowiednio wysokie zapasy środków materiałowo - technicznych. Dotyczyło to każdego uczestnika kampanii: "Przed wyruszeniem na bitwę wódz wydaje rozkazy, aby każdy człowiek przygotował trzydniową rację żywności". Widział ścisły związek pomiędzy stanem posiadanych zasobów, a sprawnością działania i zdolnością bojową wojsk, bowiem w jego mniemaniu posiadanie odpowiednich środków materiałowo - technicznych warunkowało pobicie przeciwnika: "Jeżeli ktoś idzie na wojnę, nie mając żadnego zaplecza, a mimo to odnosi niewielkie zwycięstwo, to zawdzięcza to wpływowi gwiazd".
Według Sun Pina, w ocenie i porównaniu sił przeciwnika i własnych, powinno się ująć takie składniki ich potencjału bojowego jak: zaopatrzenie, liczebność, uzbrojenie i wyposażenie, organizację oraz wyszkolenie, bowiem są one determinantami osiągnięcia zwycięstwa. Pisał następująco, Taktyka stanowi:
-
„jeśli wasze zapasy nie dorównują tym, które posiada wróg, nie wciągajcie go w długą walkę,
-
jeżeli liczba waszych żołnierzy nie dorównuje ich, nie stawajcie do walki,
-
jeżeli wasza broń i wyposażenie nie dorównuje ich, nie współzawodniczcie z nimi na zamkniętym terenie,
-
jeżeli wasze zorganizowanie nie dorównuje ich, nie stawajcie do walki szerokim frontem,
-
jeżeli wasze wyszkolenie nie dorównuje ich, nie przeciwstawiajcie się ich sile.
Jeżeli tych pięć kryteriów jest jasnych, armia może bez przeszkód nacierać”.
Aby zapobiec przerwom w dostawach wynikłych z oderwania się wojsk od źródeł zaopatrzenia, bądź zawładnięcia nimi przez przeciwnika, Sun Pin postulował rozśrodkowanie składów i dywersyfikację dostaw, gdyż "Liczne źródła zapasów i rozproszone rezerwy to metody ułatwiania sobie zwycięstwa".
Analizy przeprowadzone przez Sun Pina dowodziły, że armia, która budzi szacunek, łatwiej może pokryć swoje potrzeby niż ta, z którą się nikt nie liczy: "Jeżeli armia dwukrotnie okazuje respekt - nigdzie nie zdobędzie prowiantu, a gdy czterokrotnie - nie będzie mieć pożywienia". W przypadku, gdy armia wroga "jest strachliwa i podejrzliwa" radził, aby między innymi "utrudniać im dostawy zapasów", co wpłynie na obniżenie i tak niewielkiego zapału do walki.
W rozdziale Dziesięć pytań Sun Pin mówi: "Atakujcie pozycje, których będą musieli bronić". Lista newralgicznych celów, zmuszających przeciwnika do "pośpiechu", obejmuje zapasy (żywność), wodę, brody, drogi, wąwozy, łatwy teren i to wszystko, "co on sobie ceni". Gdy armia zmierza ku nim, zmusza przeciwnika do koncentrowania obrony na tych punktach i zasobach, bowiem warunkują one jego przetrwanie, jeśli zaś je atakuje i zdobywa, to uniemożliwia przeciwnikowi ich wykorzystanie, a więc dezorganizuje jego działania. "Obszar doszczętnie spalony" był dla niego "terenem śmiertelnym" - pozbawionym zasobów niezbędnych do zaspokojenia potrzeb wojsk, dlatego radził: "można atakować wojska, które go zajmują", bowiem był przekonany, że muszą być one osłabione. W celu przerwania dostaw do wojsk przeciwnika, przewidywał stosowanie "rydwanów i ognia, podczas ataków na transporty z zapasami".
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 4/2011.