Czas pracy kierowców - wpływ uregulowań prawnych na pracochłonność realizacji przewozów krajowych - cz. 2
- Redmer Adam,Sułkowska Alina
- Kategoria: Transport i spedycja
Analizowane ustawy obowiązywały w różnych okresach czasu, niejednokrotnie równolegle. W efekcie, w latach 2000 - 2010 można wskazać 6 różnych stanów prawnych w zakresie czasu pracy kierowców i czasu prowadzenia pojazdu. Data wejścia w życie kolejnego stanu prawnego stanowi datę kończącą stan poprzedni, za wyjątkiem ostatniego stanu prawnego, w przypadku którego uwzględniono akty prawne do dnia 15 sierpnia 2010 roku (jest to najpóźniejszy stan prawny uwzględniony w artykule). Zestawienie stanów prawnych wraz z wykazem aktów prawnych regulujących czas pracy kierowców i czas prowadzenia pojazdu przedstawia tabela 3.
Zasady regulacji czasu pracy kierowców i czasu prowadzenia pojazdu w Polsce i ich zmiany na przestrzeni ostatnich 10 lat
Podczas dnia pracy kierowcy wyróżnia się kilka rodzajów jego aktywności. Z punktu widzenia obowiązujących obecnie przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu są to:
-
okresy prowadzenia pojazdu,
-
przerwy w prowadzeniu pojazdu,
-
odpoczynki dobowe i tygodniowe.
Z punktu widzenia przepisów dotyczących czasu pracy kierowców są to:
-
czas pracy,
-
czas dyżuru - "czas, w którym kierowca pozostaje poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy",
-
okresy tak zwanej "innej pracy" - są to okresy czasu kiedy kierowca wykonuje pracę inną, niż prowadzenie pojazdu,
-
przerwy,
-
odpoczynki.
Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku dopuszczalny (maksymalny), czy wymagany (minimalny) czas realizacji każdej z aktywności kierowcy oraz wytyczne, kiedy należy je uwzględniać, regulowały na przestrzeni lat stosowne akty prawne właściwe danemu stanowi prawnemu (tabela 3). Jednak niemal każde z wprowadzanych uregulowań prawnych zakładało szereg wyjątków, z których kierowca mógł skorzystać pod określonymi warunkami i w określonych przepisami sytuacjach.
W tabelach 4 i 5 zaprezentowano podstawowe unormowania prawne dotyczące odpowiednio czasu pracy kierowców oraz czasu prowadzenia pojazdu dla każdego z sześciu wskazanych wcześniej stanów prawnych.
Rozwiązaniem pozwalającym przyspieszyć proces transportowy, eliminując konieczność postoju pojazdu w trakcie ustawowych przerw, jest zastosowanie transportu intermodalnego, który polega na przewożeniu ładunków z wykorzystaniem minimum dwóch różnych gałęzi transportu (najczęściej drogowego, kolejowego, wodnego), przy zastosowaniu jednej i tej samej jednostki ładunkowej (na przykład kontenera, nadwozia BDF) lub całego pojazdu, bez przeładunku samych wyrobów wraz ze zmieniającymi się sukcesywnie gałęziami transportu. Trudno jest tak zaplanować i - co bardziej istotne - wykonać przewóz, aby na przykład czas przyjazdu pojazdu był niemal równy z czasem rozpoczęcia odprawy promowej lub wjazdem na wagon kolejowy. W efekcie kierowca musi niejednokrotnie czekać nawet kilka godzin na możliwość wjazdu na prom/wagon, dlatego też prawo odnoszące się do czasu prowadzenia pojazdu dopuszcza, by kierowca oczekując na możliwość kontynuacji przewozu mógł rozpocząć odpoczynek dobowy i przerwać go na czas wjazdu i zjazdu z innego środka transportu, z zaznaczeniem, że czas potrzebny na wjazd i zjazd plus czas potrzebny na wykonanie wszystkich formalności przewozowych nie może zająć łącznie więcej niż 1 godzinę. Ważnym jest, że podczas przeprawy promowej lub jazdy pociągiem kierowca musi mieć zapewnione miejsce do spania. W efekcie, rozwiązanie intermodalne pozwala niejako uwzględnić czas odpoczynku kierowcy w czasie realizacji przewozu, a w trakcie samego przewozu promowego czy kolejowego nie wstrzymywać przemieszczania ładunku na czas odpoczynku.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 1/2011.