W okowach szyfrów

Mało kto zdaje sobie sprawę, jak bardzo powszechne dzisiaj stały się sposoby komunikowania zapoczątkowane m.in. przez Gajusza Juliusza Cezara (100 p.n.e. - 44 p.Chr.), a później wykorzystywane z różnym skutkiem przez osoby tak zapisujące się na kartach dziejów, jak: francuski mąż stanu, kardynał Armand Richelieu (1558-1642), czy - być może - szpiedzy Mata Hari (1876-1917) lub Richard Sorge (1895-1941). Przecież wstukiwanie PIN-u nie bardzo nasuwa nam myśl, że oto właśnie pośrednio korzystamy z doświadczeń będących efektem skonstruowania, a następnie rozpracowania Enigmy - niemieckiej maszyny szyfrującej z czasów II wojny światowej.

Wchodząc na stronę internetową lub logując się hasłem, nie mamy świadomości, że w tej chwili skorzystaliśmy z szyfru, czyli metody poufnej korespondencji. Kryptologia, która ostatnio niezwykle się rozwija, to według Leksykonu PWN: "nauka o szyfrowaniu obejmująca metodykę szyfrowania (kryptografia) i łamania nieznanych szyfrów, tj. ustalenie sposobu szyfrowania w wyniku analizy zakodowanych tekstów (kryptoanaliza)". Kryptografia zaś to ogół metod utajniania informacji za pomocą szyfrowania, a słowo "szyfr" - według tego samego źródła- wywodzi się z języka arabskiego i oznacza kod stosowany w niektórych dziedzinach, np. przy przesyłaniu tajnych informacji. Kodowanie informacji, to zadania głównie z dziedziny wielkich liczb (stosuje się kombinacje na liczbach zapisywanych w postaci 600 i więcej cyfr dziesiętnych, czyli od 0 do 9, a standardem są liczby ponad 200-cyfrowe). Naukowcy specjalizujący się w tej dziedzinie wiedzy to dzisiaj nie lingwiści czy historycy, ale głównie matematycy, informatycy i cybernetycy. Być może jednak już nie długo poszerzy się krąg naukowców zgłębiających metody tajnego lub poufnego porozumiewania się. Najbliżej dziedziny, ekscytującej przeciętnych obywateli, wydają się być dzisiaj fizycy.