Outsourcing logistyki firm produkcyjnych

Artur Malarski, Dyrektor Logistyki Kontraktowej Rohlig Suus Logistics, Prokurent w Factory Warehouse Logistics:

Już ponad 100 lat temu Henry Ford, założyciel Ford Motor Company, mówił, że jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż konkurenci, nie ma sensu, żebyśmy to robili i powinniśmy zatrudnić do wykonania tej pracy kogoś, kto zrobi to lepiej niż my. Nikt wówczas nie myślał, jak bardzo w ciągu wieku rozwinie się sektor outsourcingu. Przejmowanie części obowiązków przez wyspecjalizowane podmioty to obecnie istotna cecha efektywnej strategii biznesowej. Dzięki niej firmy mogą zyskiwać nie tylko wyższą jakość świadczonych usług, ale także generować zyski dla całej organizacji.
Jednym z kluczowych pytań, dotyczących strategii rozwoju, jakie zadają sobie zarządzający firmami, jest to, jak wiele procesów należy utrzymywać wewnątrz firmy, a z jakich rezygnować koncentrując się na "core business" - trzonie działalności. Na początku XX wieku outsourcing (ang. outside-resource-using) rozumiany był jako strategia zaopatrzenia w części niezbędne dla produkcji. Firmy, głównie w branży motoryzacyjnej, zaczęły odchodzić od produkcji wszystkich prefabrykatów, kupując je od coraz bardziej wyspecjalizowanych poddostawców.
Przez kilka dekad rozwoju filozofii outsourcingu, termin ten zaczął opisywać rodzaj strategii polegającej na powierzaniu podmiotom zewnętrznym operacji lub obszarów, wspierających podstawową działalność przedsiębiorstwa. Outsourcing pozwala nie tylko na pozyskanie zasobów, którymi przedsiębiorstwo nie dysponuje, ale także na wyższą kontrolę kosztów, możliwość koncentrowania się na kluczowych kompetencjach przedsiębiorstwa czy choćby dywersyfikację ryzyka.

Szerokie spektrum outsourcingu
Z czasem wykrystalizowało się wiele obszarów, w których przedsiębiorstwa stosują strategię outsourcingu. Do najczęściej objętych tą strategią należą: obszary z zakresu IT - Information Technology Outsourcing (naprawy i konserwacja sprzętu, przetwarzanie baz danych, integracje systemowe, aplikacje i ich rozwój, oprogramowania operacyjne); obszary administracji i Back Office Business Process Outsourcing (księgowość, rachunkowość, kontroling finansowy, zakupy, funkcje kadrowo-płacowe, obsługa nieruchomości, ochrona); obszary sprzedaży i marketingu (obsługa klienta, reklama, telemarketing, telesprzedaż, marketing, obsługa stron internetowych, e-sklepów); obszar HR (szkolenia, rekrutacja); obszar usług prawniczych.
Można wyróżnić kilka rodzajów outsourcingu. W zależności od miejsca oddelegowania zadań mówimy o outsourcingu kontraktowym – zewnętrznym (kiedy to wykonanie obowiązków zleca się zewnętrznemu podmiotowi gospodarczemu), kapitałowym – wewnętrznym (związana z powstaniem dedykowanej spółki – córki, która przejmuje wykonanie określonych zadań na rzecz głównego podmiotu). Firma może także zdecydować o oddelegowaniu do określonego projektu specjalistów, menedżerów posiadających specjalistyczną wiedzę, jest to tzw. co-sourcing. Inny podział dotyczy stopnia oddelegowanych zadań, czyli outsourcing pełny, z którym mamy do czynienia wtedy, gdy określone obowiązki zostały w całości przekazane firmie zewnętrznej. Jest też możliwość przekazania tylko części obowiązków (outsourcing selektywny).

Outsourcing w logistyce
Osobną, szeroką kategorią zadań jest bez wątpienia outsourcing obszarów logistyki. Przykładami zastosowania takiej strategii w tym obszarze są: organizacja i optymalizacja pełnego łańcucha dostaw, organizacja spedycji, leasing pracowniczy, zarządzanie i prowadzenie bazy pojazdów, zarządzanie zapasami i przepływami towarów, usługi celne, przejmowanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Bardzo ciekawym i wymagającym dużej wiedzy i doświadczenia w zarządzaniu łańcuchem dostaw jest rozwiązanie VMI (Vendor Management Inventory). Jego założeniem jest przejęcie przez operatora logistycznego zarządzania strumieniem zapasów przedsiębiorstwa. Rozwiązanie to jest bardzo korzystne dla dużych firm produkcyjnych oraz handlowych, które nie chcą mieć przedstawicielstwa i osobowości prawnej w Polsce, ale jednocześnie chcą prowadzić sprzedaż na polskim rynku. Rozwiązanie to pozwala nie tylko na redukcję zapasów magazynowych i uwolnienie powierzchni magazynowych, ale także poprawę cash-flow – płatność za towar oraz należności celno-podatkowe naliczane są bowiem w momencie odprawy i dostawy.

In-house outsourcing – przyszłość logistyki
Jednym z ciekawszych i zyskujących na popularności rodzajów outsourcingu jest przejęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Obejmuje ona kompleksowe zarządzanie logistyką zakładów produkcyjnych – od etapu kompletowania komponentów, poprzez konsolidację materiałów w miejscu pochodzenia, aż po pakowanie zestawów i podzespołów. W takim przypadku wyspecjalizowana firma logistyczna odpowiada także m.in. za zarządzanie personelem magazynowym.
Co istotne, przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę jest zdarzeniem następującym z mocy prawa. Oznacza to, że negocjacje i ustalenia biznesowe, nie będą miały żadnego skutku względem praw osób zatrudnionych u aktualnego pracodawcy i potencjalnie objętych przejściem do nowego podmiotu.

Outsourcing – na co uważać?
Pomimo wyraźnych zalet outsourcingu logistyki, należy zwrócić uwagę na kilka aspektów. Pamiętajmy, że operator logistyczny, realizując transport towarów, ma wpływ na postrzeganie odbiorcy usług logistycznych przez klientów. Wszystkie błędy i opóźnienia będą wpływać na customer experience. Dlatego pierwszym i najważniejszym elementem przy wyborze partnera zewnętrznego jest jego doświadczenie i posiadanie wykwalifikowanej kadry. Związane są z tym także koszty – niska cena często wiąże się z niską jakością oferowanych usług. Kluczowe zatem jest odpowiednie zaplanowanie i sprecyzowanie celów oraz wymagań. Bez poprawnego przeprowadzenia tego procesu już na początku współpracy między firmą a zewnętrznym partnerem outsourcing może przynieść więcej strat niż korzyści.