Identyfikacja i czarny rynek branży tytoniowej

Jacek Żurowski, dyrektor regionalny Zebra Technologies w Europie Środkowej: Papierosy i tytoń to rzeczywiście najczęściej sprzedawane produkty na czarnym rynku [1]. Badania pokazują, że co roku na świecie do nielegalnego obrotu trafia 480 mld [2] papierosów. W ciągu ostatnich dwóch lat w Wielkiej Brytanii celnicy skonfiskowali 2,8 mld [3] nielegalnych papierosów i ponad 660 [4] ton tytoniu. Oznacza to stratę rzędu 2,5 mld GBP (3,27 mld USD) rocznie dla brytyjskiej gospodarki. Wysoki zysk, łatwy transport oraz niski poziom wykrywalności nielegalnego handlu sprawiają, że czarny rynek tytoniowy jest atrakcyjny dla przestępców. W ramach przeciwdziałania podrabianiu towarów oraz nielegalnej sprzedaży tytoniu Unia Europejska ratyfikowała dyrektywę UE w sprawie wyrobów tytoniowych (2014/40/UE) [5], która nakłada na dostawców w całym łańcuchu dostaw nowe obowiązki. Od 19 maja 2019 r. wszystkie organizacje zaangażowane w produkcję oraz dystrybucję wyrobów tytoniowych zgodnie z prawem będą zobowiązane do wdrożenia nowych środków ochrony.
W obliczu zmian w przepisach konieczne będzie wprowadzenie określonych zabezpieczeń oraz systemu identyfikowalności - pozwoli to uzyskać zgodność z dyrektywą w obrębie łańcuchów dostaw. W celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa produktów tytoniowych dostępnych na rynku, obligatoryjne będzie wprowadzenie nośników danych 2D lub unikalnych identyfikatorów, które mają być dołączone do każdej paczki wyrobów tytoniowych. Identyfikatory będą dostarczane przez wyznaczonego krajowego wydawcę i umożliwią podmiotom gospodarczym monitorowanie wyrobów tytoniowych na każdym etapie łańcucha dostaw.
Surowe wytyczne związane z procesem etykietowania wymuszają szybkie wdrożenie rozwiązań, które umożliwią zachowanie zgodności z nowymi przepisami. Producenci są zobowiązani, aby zapewnić odpowiednie etykietowanie produktów, a organizacje zajmujące się ich obsługą na dalszych etapach łańcucha dostaw odpowiadają za kompleksowe monitorowanie drogi, jaką papierosy przebywają od fabryki do punktu sprzedaży. Wszystkie dane związane z monitoringiem muszą być przesyłane do repozytoriów krajowych w ciągu 24 godzin, a następnie do repozytorium kontrolowanego przez UE.
Modernizacja linii produkcyjnej i łańcucha dostaw z wykorzystaniem odpowiedniej technologii jest złożonym zadaniem. W ramach nowej dyrektywy, wszystkie podmioty uczestniczące w procesie dystrybucji będą musiały posiadać odpowiednie skanery 2D, za pomocą których będą sprawdzać autentyczność produktów i spełniać wymóg nieprzerwanego monitoringu. Wdrożenie takich rozwiązań w całym łańcuchu dostaw będzie wymagało dużego nakładu pracy oraz zastosowania odpowiednich modeli zarządzania.
Identyfikowalność produktów jest kluczowa w walce z nielegalną produkcją i handlem. Szacuje się, że gdy możliwe będzie ustalenie pochodzenia wszystkich towarów dostępnych na rynku, ryzyko wprowadzenia do obrotu podrobionych wyrobów znacznie zmaleje. Śledzenie towarów na każdym etapie znacznie ułatwi organom ścigania określenie tego, gdzie i kiedy produkty trafiają na nielegalny rynek oraz podjęcie odpowiednich kroków w celu jego uszczelnienia.
Zwiększona identyfikowalność ma pomóc w zminimalizowaniu problemu nielegalnego handlu tytoniem. Warto jednak pamiętać, że na dalszych etapach łańcucha dostaw śledzenie mniejszych paczek wyrobów tytoniowych staje się bardziej skomplikowane, ponieważ towar zapakowany na paletę jest rozdzielany, a kartony z papierosami lub tytoniem są dystrybuowane jako część zamówień mieszanych. Podczas procesu dystrybucji unikalne identyfikatory umieszczone na produktach muszą być stale aktualizowane i skanowane w każdym punkcie kontrolnym. Niebawem zarówno producenci, dystrybutorzy, jak i sprzedawcy detaliczni papierosów oraz tytoniu będą musieli spełniać wymogi określone w dyrektywie TPD. W konsekwencji stosowany przez nich sprzęt będzie musiał obsługiwać skanowanie danych 2D, w tym kodów punktowych 2D, którymi oznaczane są indywidualne paczki. Rozwiązania, które będą wykorzystywać, powinny być również kompatybilne z oprogramowaniem, które umożliwi zarówno identyfikację produktów, jak i sprawdzenie ich ważności oraz rejestrowanie kolejnych etapów dystrybucji.

   Źródła:
[1] British American Tabacco - www.bat.com
[2] http://www.bat.com/theman
[3] https://www.gov.uk/government/news/uk-ratifies-global-treaty-to-tackle-illegal-tobacco-trade
[4] https://www.gov.uk/government/news/uk-ratifies-global-treaty-to-tackle-illegal-tobacco-trade
[5] https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/tobacco/docs/dir_201440_en.pdf