Własność zamiast użytkowania wieczystego

Anna Maksymiuk, adwokat z kancelarii Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni: Ustawa będzie dotyczyć tych budynków, w których co najmniej 51% to lokale mieszkalne, a co najmniej 1 lokal jest przedmiotem własności. Przekształcenie będzie miało charakter odpłatny. Opłatę za przekształcenie będzie uiszczał dotychczasowy współużytkownik wieczysty. Jej wysokość będzie odpowiadała wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej w dniu 1 stycznia 2017 r. i będzie płacona przez minimum 20 lat. Ujawnienie nowych współwłaścicieli w księgach wieczystych będzie następowało automatycznie na podstawie zaświadczenia organu administracji państwowej.
Projekt ustawy zakłada również automatyczne przekształcenie we własność, gdy do wyodrębnienia własności co najmniej jednego lokalu w budynku wielolokalowym dojdzie już po 1 stycznia 2017 r.
Opłatę za przekształcenie należy wpłacać przez 20 lat w przypadku lokali mieszkalnych, a w pozostałych przypadkach - 33 lata od dnia wejścia w życie ustawy (np. garaż, czy lokal usługowy). Opłata będzie wnoszona, tak jak dotychczas opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego - do dnia 31 marca każdego roku. Opłata może być waloryzowana nie częściej niż raz na 5 lat z urzędu lub na wniosek osoby zobowiązanej do jej zapłaty, o czym właściwy organ będzie pisemnie zawiadamia osoby zobowiązane.
Podstawą ujawnienia prawa współwłasności gruntu na rzecz dotychczasowych współużytkowników wieczystych w księdze wieczystej będzie zaświadczenie o przekształceniu wydane przez właściwy organ administracji publicznej, z urzędu i nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o przekształceniu. Zaświadczenie będzie zawierało dane dotyczące nieruchomości według ewidencji gruntów i budynków oraz księgi wieczystej oraz informację o obowiązku ponoszenia opłaty za przekształcenie. Zaświadczenie organ administracji publicznej będzie miał obowiązek wysłać do wszystkich dotychczasowych współużytkowników wieczystych oraz do sądu wieczystoksięgowego, który dokona wpisu w dziale III księgi wieczystej wzmianki o obciążeniu opłatą za przekształcenie każdego współwłaściciela nieruchomości.
Projekt przewiduje bonifikaty od opłaty za przekształcenie udziałów we współużytkowaniu wieczystym. Zasady udzielania tych bonifikat w stosunku do nieruchomości stanowiących przed dniem 1 stycznia 2017 r. własność Skarbu Państwa określi zarządzenie wojewody, a w stosunku do nieruchomości będących przed tą datą własnością jednostek samorządu terytorialnego - na podstawie uchwał właściwej rady lub sejmiku.
Projekt ustawy przewiduje obowiązkową 50% bonifikatę od opłaty w razie jednorazowego wniesienia wszystkich opłat za cały okres w stosunku do nieruchomości stanowiących przed dniem 1 stycznia 2017 r. własność Skarbu Państwa. Wobec pozostałych nieruchomości wysokość tej bonifikaty zostanie ustalona na podstawie uchwały właściwej rady lub sejmiku. Taka obowiązkowa bonifikata będzie miała jednak zastosowanie tylko wobec udziałów we współużytkowaniu wieczystym związanych z własnością lokali mieszkalnych. Po ostatnich uzgodnieniach międzyresortowych zrezygnowano z wcześniejszej bonifikaty dla osób fizycznych, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.