Kolejowa punktualność
- oprac. IW
- Kategoria: Raporty i analizy
Fot. Pixabay
Czy polskie koleje są punktualne? Urząd Transportu Kolejowego postanowił to sprawdzić i przeanalizował dane pochodzące od zarządców infrastruktury kolejowej. Efektem badań jest kompleksowy raport, dotyczący skali oraz przyczyn opóźnień i odwołań pociągów.
Punktualność pociągów jest istotnym czynnikiem udanej podróży. Jeśli zawiedzie pasażerów, narażając ich na przykre konsekwencje, nie zechcą oni więcej korzystać z usług kolejowych.
W 2019 r. przewoźnicy pasażerscy uruchomili ponad 1,7 mln pociągów. Przekłada się to na średnio ponad 4700 pociągów pasażerskich jeżdżących codziennie, na które działają czynniki mogące spowodować opóźnienie. W pierwszym kwartale 2019 r. punktualność wynosiła 93,1%, natomiast w IV kwartale było to 91,8%. Na ogół były to opóźnienia kilkuminutowe, które niwelowano w trasie.
Długość trasy ma znaczenie
Punktualność poszczególnych przewoźników jest zależna od rodzaju ich usług. Najniższą średnią punktualność odnotowała spółka PKP Intercity, dla której w 2019 r. wyniosła ona 80,7%. Przewoźnik ten odpowiada za większość połączeń dalekobieżnych, które są najbardziej narażone na czynniki mogące spowodować opóźnienie. W ubiegłym roku najbardziej punktualnym przewoźnikiem była Warszawska Kolej Dojazdowa, przewożąca około 3% pasażerów w Polsce. Średnio pasażerowie WKD podróżują na odległość 15,1 km, a pociągi kursują po wyodrębnionej linii kolejowej. Ryzyko wystąpienia czynników mogących spowodować opóźnienie jest więc dość niskie. Podobnym wynikiem wskaźnika punktualności cieszą się PKP SKM w Trójmieście oraz UBB GmbH. W przypadku UBB realizuje on w Polsce przewozy wyłącznie na krótkim odcinku 1,44 km w rejonie Świnoujścia.
Łańcuchy zdarzeń
Dane pochodzące od zarządców infrastruktury pokazują obszary mające wpływ na punktualność przewozów pasażerskich. Szczególną uwagę zwracają wzajemne zależności między przyczynami opóźnień u poszczególnych przewoźników. Oznacza to, że np. awaria lokomotywy jednego przewoźnika może mieć negatywne konsekwencje dla innych podmiotów w oddalonych miejscach na sieci. Nawet pojedyncze zdarzenie może przełożyć się na wyniki przewoźników na obszarze całego województwa, czego przykładem mogą być opóźnienia spowodowane przez pożar stacji przekaźnikowej w Leszczynach w woj. śląskim w październiku 2019 r., który w kolejnych tygodniach był przyczyną problemów z punktualnością pociągów pasażerskich. Zdarzenie to wpłynęło na najniższy poziom punktualności odnotowany w całym 2019 r. Przypadek ten potwierdza, że kolej jest systemem bardzo silnie powiązanym pod względem współoddziaływania zjawisk i odpowiedzialności w zakresie powstawania opóźnień na sieci kolejowej.
Przyczyny opóźnień
Do najczęstszych przyczyn wpływających na opóźnienia pociągów należą:
• taborowe - wynikające z defektów pojazdów kolejowych, które często wiążą się z opóźnieniami sięgającymi kilkudziesięciu minut, a w skrajnych przypadkach nawet ponad 2 godzin
• infrastrukturalne - związane z modernizacją np. torowisk i wynikające ze złej organizacji prac
• handlowe - generujące największą liczbę opóźnień, z czego najbardziej istotne są przyczyny związane z lokowaniem podróżnych oraz późne zgłaszanie gotowości do odjazdu pociągu
• zewnętrzne - obejmujące przede wszystkim wypadki z udziałem innych pojazdów, ludzi czy zwierząt, akty chuligaństwa, lub wydarzenia związane z warunkami pogodowymi
Odwołania pociągów
Dużym problemem są odwołania pociągów. Najwięcej pociągów odwoływanych było w okresie letnim - w czerwcu, lipcu i sierpniu. Łącznie w tym okresie na sieciach wszystkich zarządców odwołano blisko 4,5 tys. pociągów, z czego blisko 98% stanowiły pociągi odwołane na sieci PKP PLK. Największe znaczenie wpływające na odwołania pociągów mają przyczyny związane z taborem.
Punktualność pociągów i niezawodność kolei zapewniana przez przewoźników pasażerskich nie jest w pełni satysfakcjonująca. Opracowanie Urzędu Transportu Kolejowego "Punktualność w przewozach pasażerskich w 2019 r. Przyczyny opóźnień i odwołań pociągów i ich wpływ na funkcjonowanie przewozów pasażerskich" zawiera wiele cennych informacji i wskazuje obszary, w których należy podjąć konkretne działania w celu poprawy funkcjonowania kolei. Treść całego raportu dostępna jest na stronie Urzędu Transportu Kolejowego.
Źródło: Urząd Transportu Kolejowego