WIEDZA: raporty i analizy

Transport we współczesnej logistyce jest niezmiernie ważnym elementem, który często warunkuje powodzenie realizacji oraz wpływa znacząco na ocenę zarządzania całą logistyką.

Każdej działalności ludzkiej towarzyszy powstawanie odpadów. Ludzie intuicyjnie decydowali, co staje się odpadem, co z nim można uczynić oraz tak organizowali swoje życie, że dla porządkowania otoczenia wydzielali pewne przestrzenie dla określonych funkcji - na przykład schronienia, uprawy, pochówku zmarłych i inne. Jedną z takich przestrzeni przeznaczali właśnie na odpady. Kolebką pierwszych w historii zorganizowanych wysypisk śmieci była Kreta. W kulturze minojskiej śmieci wrzucane były do wykopanych w ziemi dziur, a kolejne ich warstwy przysypywano warstwami ziemi. W starożytnych miastach śmieci wrzucano również do okopów pozostałych z czasów wojen czy do wyschniętych studni. Grecy i Rzymianie posiadali zadziwiająco skuteczny system oczyszczania miast od śmieci. Kwestie maksymalnego wykorzystania odpadów były prawdopodobnie traktowane początkowo intuicyjnie, a potem - świadomie i często - biznesowo. Przykładem może być opodatkowanie przez cesarza Wespazjana latryn publicznych w starożytnym Rzymie. Mocz z nich odprowadzany był bezpośrednio do garbarni lokowanych na uboczu, ze względu na odór towarzyszący procesowi wyprawiania skór. Natomiast Japończycy już w X wieku zajęli się jako pierwsi w historii recyklingiem, zbierając makulaturę i ponownie przetwarzając zużyty papier.

Artykuł dotyczy dokumentu opracowanego przez GS1 pt. “Traceability for Fresh Fruits and Vegetables” i dostępnego na stronie GS1 (www.gs1.org).


Traceability, często zwane identyfikowalnością, czyli zdolność śledzenia przepływu produktów i ładunków w łańcuchach i sieciach dostaw, wraz z rejestracją parametrów je identyfikujących i lokalizacji, w których ten przepływ miał miejsce, jest dla wielu branż obligatoryjne (na przykład branża żywnościowa). Dla innych z kolei (między innymi branży farmaceutycznej) staje się najistotniejszym elementem zapewniającym bezpieczeństwo zarówno całemu łańcuchowi dostaw, jak i finalnemu konsumentowi.

W amerykańskich opracowaniach zwartych i artykułach (cywilnych oraz wojskowych) podaje się, że chociaż działania logistyczne związane z prowadzeniem wojen mają długą historię, to pierwsza oficjalna definicja logistyki pojawiła się dopiero w 1905 roku. Autorem tej definicji był ówczesny major Chauncey B. Baker, który również omówił w swojej pracy tą problematykę w odrębnym podrozdziale pt. Logistyka.

Ogólne tendencje w rozwoju logistyki zwrotnej
Logistyka zwrotna stanowi stosunkowo nowy obszar badawczy, zarówno w warstwie teoretycznej, jak i empirycznej. W literaturze anglojęzycznej można spotkać takie pojęcia, jak dystrybucja odwrotna (reverse distribution), logistyka zwrotów (return logistics), odwrócona logistyka (reversed logistics) czy logistyka działająca wstecz (retro logistics), które w istocie odnoszą się do takich samych zagadnień.
Logistyka zwrotna w sposób zasadniczy różni się od takich dziedzin, jak zarządzanie odpadami, które odnosi się głównie do skutecznego i efektywnego zbierania oraz przetwarzania odpadów. W zarządzaniu odpadami przyjmuje się, że pojęcie odpadów określa produkty, dla których nie istnieje nowe zastosowanie. Wypływa stąd wniosek, iż problemy z uściśleniem koncepcji logistyki zwrotnej oraz jej rozgraniczeniem w stosunku do innych, pokrewnych dziedzin nauki, sprowadzają się do rozumienia pojęcia odpady wraz ze wszystkimi wynikającymi z definicji konsekwencjami. Logistyka zwrotna dotyczy takich strumieni przepływów, w których istnieje możliwość od tworzenia wartości z wycofywanych produktów oraz sytuacji, gdy wyjście stanowi zasilenie dla nowego łańcucha dostaw.