Jak przeciwdziałać marnowaniu żywności?

Michał Koralewski: ONZ szacuje, że na całym świecie marnuje się ok. 1,3 mld ton żywności rocznie, czyli jedna trzecia światowej produkcji jedzenia, która mogłaby wyżywić 3 mld ludzi. Według raportu Federacji Banków Żywności, każdego roku w samej Polsce aż 9 mln ton jedzenia ląduje na śmietnikach. Jak to się dzieje, że w czasach, gdy staramy się monitorować każdy element łańcucha produkcji, dochodzi do takich strat?

Ewa Pytkowska: Ilość marnowanej żywności jest ogromna. Konsumenci odpowiadają za 60% wyrzucanej żywności, wciąż jednak za 40% tego wolumenu odpowiadają sklepy, hurtownie, dostawcy czy producenci. Co ciekawe, jedną z częstych przyczyn marnowania żywności jest przegapienie terminu przydatności do spożycia. W przypadku obiektów handlowych raport PROM pokazał, że najczęściej wskazywaną przez respondentów przyczyną marnotrawstwa żywności w obiektach handlowych okazało się właśnie przekroczenie terminu przydatności do spożycia, daty minimalnej trwałości.

M. K.: Od 2019 roku w Polsce obowiązuje ustawa o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, która nakłada na wielkopowierzchniowe sieci handlowe obowiązek nieodpłatnego przekazywania niesprzedanej żywności na rzecz organizacji pozarządowych. To jednak wymaga sprawnego zarządzania stanem towarów znajdujących na półkach sklepowych. Czy nowe technologie mogą pomóc w zmniejszaniu skali tego problemu?

E. P.: Do tej pory obowiązkami wynikającymi z ustawy objęte były sklepy o powierzchni ponad 400 m2. Od września br. Przepisy objęły również mniejsze sklepy, których powierzchnia wynosi ponad 250 m2. Oznacza to, że znaczna część mniejszych, osiedlowych placówek także będzie musiała ściśle przestrzegać zapisów ustawy. Te jasno mówią, że sprzedawcy detaliczni muszą oddawać niesprzedaną żywność organizacjom pozarządowym lub zapłacić karę za każdy kilogram marnowanej żywności.

Sklepy, które posiadają szeroki asortyment i duży wolumen towarów będą zmuszone do zweryfikowania procesów zarządzania informacjami o towarach. Kontrola terminów przydatności produktów będzie dla części z nich dużym wyzwaniem – mówimy przecież o bieżącym, codziennym sprawdzaniu i usuwaniu z półek sklepowych wielu opakowań produktów żywnościowych. Takie zadanie będzie angażować szereg zasobów – począwszy od nakładów finansowych, aż po pracę wielu osób. Dotychczas, chcąc zidentyfikować daty przydatności do spożycia łatwo psujących się produktów i kontrolować potrzebę uzupełniania towarów, sklepy uciekały się do czasochłonnej kontroli wzrokowej, przy czym mniej niż połowa z nich wykorzystywała systemy automatyczne, kontrolując za ich pomocą poziom zapasów, ale nie terminy ważności. To dla sklepów i sieci spożywczych wyjątkowo trudne wyzwanie. Pomocnym narzędziem do poprawy dokładności inwentaryzacji i ograniczania marnotrawstwa świeżej żywności będą nowe technologie – oferują one zdecydowanie wyższe niż w przypadku standardowych, papierowych sposobów dokumentacji czy sprawdzania kodów kreskowych na każdym opakowaniu, współczynniki niezawodności, dokładności i szybkości. Przykładem jest standard RFID (ang. Radio-Frequency IDentification) – technologia, która wykorzystuje fale radiowe do przesyłania danych ze specjalnych etykiet do czytników. Umożliwia szybką i bezbłędną identyfikację indywidualnie oznaczonych towarów z odległości kilku metrów, czytając wiele etykiet w tym samym czasie bez konieczności zachowania bezpośredniej widoczności na linii etykieta – czytnik (jak to ma miejsce w przypadku kodów kreskowych).

M. K.: Czym charakteryzuje się rozwiązanie RFreshID^TM, które wprowadziliście Państwo niedawno? Jakie są korzyści z zastosowania technologii RFID? Kto może z niego skorzystać?

E. P.: Okres przydatności do spożycia produktów świeżych stanowi dla sklepów i sieci spożywczych specyficzne wyzwanie. Wspierając sprzedawców detalicznych w zrewolucjonizowaniu zarządzania produktami świeżymi, firma Checkpoint Systems, wprowadziła swoje nowe rozwiązanie RFreshID^TM do kontroli żywności świeżej. Wykorzystujące technologię RFID narzędzie pozwala na łatwą identyfikację i lokalizację produktów, których termin ważności zbliża się lub już upłynął, umożliwiając sklepom dokładne monitorowanie poziomu zapasów i skuteczną rotację towaru. RFreshID^TM zapewnia najwyższy poziom precyzji i gwarantuje, że sprzedawcy detaliczni oferują odpowiednią cenę, w odpowiednim momencie i na odpowiednim produkcie. Korzystające z niego sklepy mogą zarządzać zapasami i precyzyjnie planować uzupełniania towarów, a także obniżkę cen w celu wyprzedaży. Klienci Checkpoint już zauważyli, że ilość zmarnowanej żywności zmalała o 60%, przy jednoczesnym zminimalizowaniu czasu poświęconego na ręczną kontrolę towarów o nawet 78%. Odnotowano również poprawę dokładności stanów magazynowych do 99,99% na magazynie i do 99% na sali sprzedaży. Usprawniając inwentaryzację, zmniejszając ilość odpadów i precyzyjnie kontrolując terminy ważności, sprzedawcy detaliczni mogą zwiększyć dostępność produktów, odnotowując tym samym wzrost sprzedaży. Sieci handlowe mogą zrewolucjonizować widoczność łatwo psujących się produktów, przyczyniając się do walki z marnotrawstwem żywności i wspierając przy tym zrównoważony rozwój.

Artykuł pochodzi z czasopisma LOGISTYKA 6/2021.
e-wydanie czasopisma jest dostępne w naszej ofercie!

Bądź na bieżąco, zamów prenumeratę czasopisma LOGISTYKA!