Zastosowanie środowiskowych kosztów cyklu życia w ocenie zrównoważonego łańcucha dostaw
- Agnieszka Janik
- Kategoria: Logistyka
Dostrzeżenie faktu, że szybkie tempo rozwoju gospodarczego przy intensywnym korzystaniu z zasobów środowiska oraz generowaniu znacznej ilości zanieczyszczeń może pogarszać jakość życia społeczeństwa oraz prowadzić do ograniczenia poziomu produkcji spowodowało, że w ostatnich dekadach wzrosło zainteresowanie ochroną środowiska. Istotnego znaczenia nabrało dążenie do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, czyli takiego rozwoju gospodarczo-społecznego, w którym następuje integracja działań politycznych, gospodarczych i społecznych przy zachowaniu równowagi przyrodniczej oraz trwałości procesów przyrodniczych, dla zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb obywateli zarówno obecnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
Pojęcie zrównoważonego rozwoju stosowane jest na różnych płaszczyznach. Przykładem może być: zrównoważona produkcja (czyli model działalności produkcyjnej, w którym wzrostowi wydajności towarzyszy zmniejszenie ilości zużywanych w procesie surowców, zmniejszenie kosztów produkcji oraz zmniejszenie ilości zanieczyszczeń emitowanych do środowiska), zrównoważona konsumpcja (czyli styl życia, w którym jednostki i grupy społeczne optymalnie, świadomie i odpowiedzialnie korzystają z dostępnych zasobów naturalnych, dóbr i usług, uwzględniając ich oddziaływanie na środowisko w całym cyklu życia), czy też zrównoważone budownictwo (czyli projektowanie, budowa i użytkowanie obiektów przyjaznych dla otoczenia wpisujących się w przestrzeń, rozwijających więzi społeczne przy równoczesnym zapewnieniu minimalizacji ich negatywnego wpływu na otoczenie).
Pojęcie zrównoważonego rozwoju występuje także w logistyce w kontekście łańcucha dostaw, w którym dąży się do takiej organizacji realizowanych przepływów, by w jak najmniejszym stopniu wpływały one na stan środowiska przyrodniczego, a tym samym na jakość życia społeczeństwa. Osiągnięcie zrównoważonego rozwoju wymaga integracji działań w trzech kluczowych obszarach: gospodarczym, środowiskowym i społecznym w celu maksymalizacji sumy efektów generowanych w każdym z nich. W praktyce narzędzia pozwalające na taką łączną ocenę są stosowane w niewielkim stopniu. Powszechnie używa się natomiast narzędzi, dzięki którym można ocenić skalę efektów powstających w każdym z tych trzech obszarów osobno. Zaliczyć do nich można: metody oceny efektywności ekonomicznej stosowane do wyznaczenia poziomu efektów finansowych generowanych wprowadzeniem danego rozwiązania, ocenę cyklu życia (ang. Life Cycle Assessment - LCA) wykorzystywaną do określenia wpływu danego rozwiązania na środowisko przyrodnicze w całym cyklu życia, a także analizę wskaźnikową pozwalającą na określenie poziomu jakości życia społeczeństwa. Podobna sytuacja występuje w odniesieniu do oceny zrównoważonego łańcucha dostaw. W literaturze przedmiotu można wprawdzie doszukać się narzędzi stosowanych do oceny efektów ekonomicznych generowanych przez łańcuch dostaw oraz narzędzi pozwalających na ocenę stopnia jego "zazielenienia"; brak jest natomiast kompleksowych rozwiązań, które umożliwiłyby odpowiedź na pytanie, czy rzeczywiście dany łańcuch dostaw można nazwać "zrównoważonym".
Z tego względu w niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia możliwości wykorzystania środowiskowego rachunku kosztów cyklu życia w ocenie zrównoważonego łańcucha dostaw. Przedstawione opracowanie ma charakter teoretyczno-przeglądowy ze wskazaniem aspektów i możliwości wdrożenia proponowanego rozwiązania w praktyce gospodarczej.
Zielony, zrównoważony a odpowiedzialny łańcuch dostaw
Łańcuch dostaw to sieć powiązanych i współzależnych organizacji, które działając na zasadzie wzajemnej współpracy tworzą wartość w postaci produktów i usług dostarczanych ostatecznym konsumentom. W skład łańcucha wchodzą podmioty - wytwórcy, dostawcy, firmy transportowe, firmy zajmujące się magazynowaniem, sprzedawcy - które wspólnie realizują działania pozwalające na zaspokojenie popytu na określone produkty, począwszy od momentu pozyskania surowców do ich dostarczenia do ostatecznego odbiorcy. Sprawnie funkcjonujący łańcuch dostaw jest kluczowym warunkiem reagowania na zmieniającą się sytuację na rynku. Jego działanie ma zapewnić, że właściwe produkty, we właściwej ilości i cenie oraz o właściwej jakości zastaną dostarczone na właściwe miejsce, we właściwym czasie i do właściwego odbiorcy. Aby było to możliwe, konieczne jest odpowiednie zarządzanie łańcuchem dostaw rozumiane jako proces planowania, organizowania i kontroli wszystkich czynności pozwalających na przepływ dóbr, informacji i środków pieniężnych w poszczególnych ogniwach łańcucha dostaw w taki sposób, by przy spełnianiu wymagań klienta przychody generowane z realizacji danego zamówienia przewyższały poziom kosztów ponoszonych przez podmioty w całym łańcuchu dostaw.
Artykuł zawiera 39560 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka