Tworzenie wartości w łańcuchu dostaw na przykładzie klastrów sektora rolno-spożywczego w Polsce

Takie podejście wiąże się z koniecznością odpowiedniego spojrzenia na zasoby przedsiębiorstwa i zarządzanie nimi. W opracowaniach naukowych pojęcie wartości definiuje się przede wszystkim na gruncie aksjologii, czyli nauki o wartościach i rozważaniach dotyczących różnego rodzaju wartości. W tym rozumieniu wartość obejmuje wszystko to, co jest postrzegane (subiektywnie bądź obiektywnie) jako ważne i cenne dla jednostki czy społeczeństwa.
Natomiast wartość dodana na gruncie zarządzania bardzo często traktowana jest jako miernik skuteczności zastosowania określonej strategii działania, w wyniku której firma uzyskuje bądź utrzymuje przewagę konkurencyjną stanowiącą określoną wartość dla konsumenta. Ze względu na brak pełnych opisów dotyczących mechanizmów tworzenia wartości dodanej, bardzo często znajduje się ona poza świadomą kontrolą firmy. Wszystkie te elementy sprawiają, że w dotychczasowych koncepcjach wartość dodana stanowi trudną do sprecyzowania miarę efektywności i konkurencyjności firmy.

Celem pracy jest analiza porównawcza efektywności funkcjonowania wybranych klastrów sektora rolno-spożywczego w Polsce oraz możliwości tworzenia poprzez firmy skupione w klastrach wartości dodanej w łańcuchu rolno-spożywczym. Do badań wykorzystano dane pochodzące z projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pn. Benchmarking klastrów w Polsce. Analizie poddano zestaw wskaźników opisujących potencjał klastrów w Polsce. W badaniach wykorzystano metody wielowymiarowej analizy porównawczej.

Potencjał klastrów w Polsce
W Polsce potencjał do tworzenia innowacji, ze względu na strukturę przedsiębiorstw zlokalizowany jest głównie w małych i średnich przedsiębiorstwach. Niestety firmy tej wielkości nie posiadają najczęściej ani zaplecza infrastrukturalnego, ani tym bardziej badawczego pozwalającego na skuteczne wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych. Rozwiązaniem w tym zakresie może być funkcjonowanie przedsiębiorstw wraz z innymi podmiotami w ramach klastrów. Zgodnie z definicją Portera: "… klaster to, (geograficzna) koncentracja powiązanych ze sobą przedsiębiorstw, wyspecjalizowanych dostawców, usługodawców, przedsiębiorstw w powiązanych gałęziach przemysłu oraz instytucji stowarzyszonych (np. uniwersytetów, agencji standaryzacji oraz stowarzyszeń handlowych) w szczególnych obszarach, które zarówno konkurują, jak i prowadzą wzajemną współpracę…".
W ciągu ostatnich kilku lat powstało w Polsce wiele nowych klastrów, tworzonych przez różnych interesariuszy, głównie przedstawicieli przedsiębiorstw. W związku z tym, że bardzo wiele z nich to organizacje młode o niewielkich zasobach zarówno finansowych, infrastrukturalnych jak i ludzkich, należy się spodziewać, że znaczna ich część w kolejnych latach nadal pozostanie w fazie początkowej. Bardzo często będzie to forma jedynie "papierowa", kończąca się podpisaniem np. porozumienia o utworzeniu klastra.

Mimo wielu korzyści mogących zaistnieć w sytuacji wspólnego, aktywnego funkcjonowania podmiotów tworzących klastry, efektywne funkcjonowanie tego typu organizacji jest bardzo trudne. Wiele klastrów, nawet tych o ugruntowanej pozycji w Polsce, poza projektami o charakterze wizerunkowym, czy promocyjnym nie jest w stanie realizować wspólnie większych przedsięwzięć, np. związanych z tworzeniem wspólnego produktu/usługi, czy nawet wspólnych zakupów, których celem jest zapewnienie korzyści dla członków klastra w postaci redukcji kosztów.

Artykuł zawiera 21000 znaków.

Źródło: Czasopismo Logistyka