Optymalizacja wielkości kapitału zamrożonego w zapasach fabryki leków z perspektywy zarządzania ryzykiem - cz. 2
- Zbigniew Galar, Adam Sadowski
- Kategoria: Logistyka
Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej metody pozwalającej na optymalizację kapitału zamrożonego w zapasach na podstawie badań przeprowadzonych w jednej z firm produkujących leki. Autorzy podjęli również próbę nakreślenia teoretycznych ram dla zarządzania zapasem wyrobu gotowego, opierając się na testach metody głównej, jak i pomocniczych przy optymalizacji wielkości kapitału zamrożonego w zapasach. W badaniach wykorzystano funkcje arkusza kalkulacyjnego EXCEL do przeprowadzenia obliczeń optymalnego poziomu i struktury zapasów wyrobów gotowych.
Wskaźniki oceniające poziom zapasów. Studium przypadku producenta leków
Analiza poziomu zapasu powinna rozpocząć się od analiz standardowych takich jak metoda ABC. Opiera się ona na założeniu, że pewna grupa towarów ma kluczowe znaczenie dla firmy. Wnioski wypływające z analizy ABC są dwojakiego rodzaju. W przypadku analizy rocznej łatwo możemy zidentyfikować najważniejsze towary. Mające największy udział w wartości zapasu (kapitale zamrożonym), bądź mające największe łączne wartości sprzedaży - gdyż znajdą się one w grupach A. W przypadku analizy miesięcznej możemy łatwo zidentyfikować najgorzej zarządzane towary. Będą nimi towary mające przydział do grupy A zapasu oraz przydział do grupy C sprzedaży - a więc największy udział w kapitale zamrożonym, przy najmniejszej wartości sprzedaży. Wnioski z analizy ABC w ujęciu rocznym, według wartości sprzedaży, mogą posłużyć także do optymalizacji zarządzania zapasem - jest to również merytoryczne wsparcie dla wskaźnika OTIF.
Optymalizacja zapasów wyrobu gotowego musi przebiegać zgodnie z hierarchią celów biznesowych fabryki farmaceutycznej. Najważniejsze z nich sprowadzają się do poziomu obsługi klienta i rotacji. W przypadku fabryki leków, klientami w większości są hurtownie farmaceutyczne, czasami lecznictwo zamknięte czy inne zakłady wytwórcze. Poziom obsługi klienta (POK24) opisuje procentowy wskaźnik OTIF (On Time In Full) udziału idealnie zrealizowanych zamówień.
ZMD to liczba zamówień doskonale zrealizowanych, a ZM to liczba zamówień ogółem.
W praktyce istnieją jednak dwie główne przyczyny braku – podażowa i popytowa. Stąd też i sam wskaźnik OTIF podawany może być w dwóch wersjach pełnym i podażowym.
Kolejnym wskaźnikiem wykorzystywanym przy optymalizacji jest wskaźnik rotacji. Na wstępnie należy rozróżnić formalny wskaźnik księgowy - rozumiany jako rotacja wartościowa ex post, od rzeczywistej rotacji rozumianej jako czas do wyprzedania zapasu. Przy wyznaczaniu celów biznesowych brana jest pod uwagę rotacja wartościowa ex post - odnosząca zapas do historycznej sprzedaży. Najlepiej w uśrednionej postaci YTD5, czyli liczona od początku okresu (roku) księgowego (gdyż mniej wtedy wskaźnik ten jest zniekształcany przez wahania popytu rynkowego). Podczas gdy do zrozumienia stanu zapasów używana jest rotacja ilościowa ex ante, podająca ilość dni do wyprzedania zapasu według prognozy.
Artykuł zawiera 10150 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka